"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2022/464 E., 2022/799 K.
KARAR : Davanın kabulü
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Dairemiz bozma kararına Mahkemece direnilmesi üzerine karar davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; Dairemizce yapılan inceleme sonucunda bozma kararının usul ve kanuna uygun olduğu anlaşıldığından dosyanın temyiz incelemesi için Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna gönderilmesine karar verilmiştir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu tarafından yapılan incelemede Mahkemece usule ilişkin bozma kararına uyularak mevcut olduğu belirtilen çelişki giderilmek suretiyle hüküm kurulduğu, bu kararın ... hüküm niteliğinde olduğu anlaşıldığından dosyanın temyiz incelemesi için Dairemize gönderilmesine karar verilmiştir.
Hukuk Genel Kurulu tarafından dosya Dairemize gönderilmiş olmakla Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalıya ait işyerinde inşaat ustası olarak 13.07.2009-14.12.2009 tarihleri arasında çalıştığını, aylık ücretinin net 1.800,00 TL olduğunu, ... sözleşmesinin davalı işveren tarafından haklı nedene dayanılmaksızın feshedildiğini ileri sürerek ücret, ihbar tazminatı ve fazla çalışma ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının, müvekkili Şirketin bir süre alt işvereni olan dava dışı Hat İnşaat AŞ'nin işçisi olarak çalıştığını, müvekkilinin haberi olmadan sigorta numarası kullanılmak suretiyle işe girişinin dava dışı şirket tarafından yapıldığını, durum öğrenildiğinde müdahale edildiğini, bu arada ise sigorta priminin müvekkili tarafından, ücretin ise dava dışı Hat İnşaat AŞ tarafından ödendiğini, asıl işveren alt işveren ilişkisinin sona ermesi üzerine davacının işten ayrıldığını, dava dilekçesinde bildirilen ücret miktarını kabul etmediklerini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
... 2. ... Mahkemesinin 13.11.2012 tarihli ve 2011/783 Esas, 2012/856 Karar sayılı kararı ile; davacı işçinin davalı işveren bünyesinde 13.07.2009-14.12.2009 tarihleri arasında çalıştığı, ihbar tazminatı ile ödenmeyen ücret ve fazla çalışma ücreti alacaklarının bulunduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 7. Hukuk Dairesinin 12.11.2013 tarihli ve 2013/13866 Esas, 2013/18906 Karar sayılı kararı ile; davacının davalı nezdinde çalıştığını iddia ettiği tarihler arasında aynı zamanda çalışıyor göründüğü diğer işyerinden davacıya ait işyeri dosyasının istenmesi, fiili hizmetinin bulunup bulunmadığının, ücret alıp almadığının ve davacının ne sebeple sigortalı çalışmalarının bildirildiğinin araştırılması, bu hususta gerekirse ek hesap raporu alınarak ve dosya içindeki diğer deliller ile birlikte değerlendirilerek davacının davalı yanında çalışıp çalışmadığının kesin bir biçimde belirlenmesi gerektiği, kabule göre de, davalı vekili cevap dilekçesinin deliller bölümünde yemin deliline dayandığından davalı tarafa yemin teklif etme hakkı olduğu hatırlatılarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiği, davacının inşaat ustalığı işindeki kıdeminin tereddüde neden olmayacak şekilde belirlenmesi, daha sonra davacının yaptığı ..., meslekteki ve işyerindeki kıdemi, işyerinin bulunduğu yer ve diğer özellikleri belirtilmek sureti ile ilgili meslek odalarından alabileceği ücretin sorulması, dosya içindeki diğer deliller ile birlikte değerlendirilerek davacının ücreti belirlenerek işçilik alacaklarının buna göre hesaplanması gerektiği gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Direnme Kararı
... 2. ... Mahkemesinin 28.02.2014 tarihli ve 2014/11 Esas, 2014/257 Karar sayılı kararı ile; ücret araştırması yapılarak müzekkere cevaplarının dosya içine alındığı, davalının açık bir yemin teklifi bulunmadığından yemin eda ettirilmediği gerekçesiyle direnme kararı verilmiştir.
C. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı
1. Direnme kararı süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
2. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 08.11.2017 tarihli ve 2014/(7)22-2474 Esas, 2017/1307 Karar sayılı kararı ile; Mahkemece, bozma kararının “Kabule göre de” açıklamasıyla başlayan “1” ve “2” numaralı bentler altında yer ... yemin ve aylık ücret seviyesi ile ilgili tavsiye niteliğinde bulunan açıklamalar, bozma nedeni gibi kabul edilerek direnilmişse de, usuli anlamda bozma niteliği taşımayan bu hususlara karşı direnilmesi mümkün olmadığından buna ilişkin kararın Hukuk Genel Kurulunca da incelenmesinin olanaklı olmadığı, davacı işçinin hizmet süresinin tespiti yönünden Hukuk Genel Kurulu tarafından incelenebilecek nitelikte teknik anlamda gerekçe içeren bir direnme kararının olmadığı, açıklanan yasal düzenleme ve ilkeler gözetilerek anlaşılabilir ve denetlenebilir nitelikte direnme kararı verilmesi gerektiği gerekçesiyle direnme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece Hukuk Genel Kurulu Kararına Uyularak Verilen Karar
... 2. ... Mahkemesinin 24.12.2019 tarihli ve 2018/1 Esas, 2019/616 Karar sayılı kararı ile; Hukuk Genel Kurulunun kararı sonrasında usulüne uygun meşruhatlı yemin davetiyesinin tebliğine rağmen yemin teklifi üzerine duruşmaya gelmeyen davacının yemini eda etmediğinden ispat edilemeyen davanın reddine karar verilmiştir.
E. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı
1.Mahkeme kararı süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
2.Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 13.04.2021 tarihli ve 2020/(7)9-456 Esas, 2021/474 Karar sayılı kararı ile; direnme kararı verildikten sonra söz konusu karar esas yönünden bozulmadan başka bir karar verilmesinin mümkün olmadığı, Mahkeme tarafından Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun bozma kararında açıklandığı şekilde bir direnme kararı verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile direnme kararı esastan bozulmuş gibi yorumlanarak Dairenin bozma kararı gereğini yerine getirecek şekilde araştırma ve inceleme yapıldıktan sonra davanın reddine dair karar vermesinin isabetli bulunmadığı gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
F. Mahkemece Hukuk Genel Kurulu Kararına Uyularak Verilen Karar
... 46. ... Mahkemesinin 01.11.2021 tarihli ve 2021/1270 Esas, 2021/198 Karar sayılı kararı ile; davacının Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kayıtlarına göre 1012671 sigorta sicil numaralı işyerinde 01.07.2009-14.12.2009 tarihleri arasında çalıştığı, bu sicil numarasının davalı Şirket ve dava dışı Hat İnşaat AŞ adına kayıtlı olduğu, belirtilen çalışma dönemi içerisinde 19.09.2009-26.11.2009 tarihleri arasında dava dışı ... ... İnşaat ve ... Ortak Girişiminde de çalışmasının bulunduğu, davalı Şirketin cevap dilekçesinde açıkça davacının ücretinin dava dışı Hat İnşaat AŞ, sigorta primlerinin ise kendileri tarafından ödendiğinin belirtildiği, davalının başlangıçta kabulünde olan davacının alt işveren işçisi olarak çalıştığı hususunu sonradan inkâr etmesinin davalının sorumluluğunu ortadan kaldırmayacağı, dinlenen davacı tanıklarının da davacının çalışmasını doğruladığı, kaldı ki davacı muhasebeci olduğundan aynı anda birden fazla şirkete hizmet vermesine de yasal olarak engel teşkil eden bir durum bulunmadığı, bu nedenle davacının SGK kayıtlarında çalışmasının görüldüğü diğer işverenden kayıtların istenilmesinin dosyaya katkı sağlamayacağı gerekçesiyle direnme kararı verilmiştir.
G. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı
1.Direnme kararı süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
2.Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 10.03.2022 tarihli ve 2022/(7)9-129 Esas, 2022/293 Karar sayılı kararı ile; Hukuk Genel Kurulunun usule ilişkin ilk bozma kararından sonra bozma kararı uyarınca dosya kapsamına alınan deliller dikkate alındığında, direnme kararı Dairece incelenmeyen ... delile dayalı ... hüküm niteliğinde olduğu gerekçesiyle Mahkemece verilen ... hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın Daireye gönderilmesine karar verilmiştir.
H. İkinci Bozma Kararı
Dairemizin 29.....2022 tarihli ve 2022/7565 Esas, 2022/8414 Karar sayılı kararı ile; taraflar arasında davacının davalıya ait işyerinde inşaat ustası olarak çalıştığı konusunda uyuşmazlık bulunmadığı, bu nedenle Mahkemenin direnme kararında davacının muhasebeci olduğuna ilişkin gerekçesinin dosya kapsamı ile örtüşmediği, Mahkemece hizmet süresine ilişkin direnme gerekçesinin davacının muhasebeci olarak çalıştığı kabul edilerek oluşturulduğu, bu hâliyle verilen kararın direnme kararı olmayıp önceki kararda yer almayan gerekçe nedeniyle ... hüküm niteliğinde olduğu, davacının inşaat ustası ya da muhasebeci olarak çalışmasının hizmet süresinin tespitini ve ücretini etkileyeceği, davacının muhasebeci olarak kabul edilmesine rağmen ilk direnme kararındaki gibi hüküm kurulmasının gerekçe ile hüküm fıkrası arasında çelişkiye de neden olduğu, eksik inceleme ile dosya kapsamına uygun olmayan gerekçe oluşturulmasının hatalı olduğu gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
I. Direnme Kararı
Mahkemenin 20.10.2022 tarihli ve 2022/464 Esas, 2022/799 Karar sayılı kararı ile; davacının SGK kayıtları incelendiğinde, 1012671 sicil numaralı işyerinde 01.07.2009-14.12.2009 tarihleri arasında çalıştığı, SGK kayıtlarından bu sicil numarasının davalı Şirket ve dava dışı Hat İnşaat AŞ adına kayıtlı olduğu, davacının bu çalışma döneminde 19.09.2009-26.11.2009 tarihleri arasında yine dava dışı ... ... İnşaat ve ... Ortak Girişiminde de çalışmasının olduğu, dosyaya sunulan "Tedarikçi ve Uygulamacı Sözleşmesi" ile Hat İnşaat AŞ ile davalı ... Mühendislik Ltd. Şti. arasında çalışıldığı belirtilen inşaatla ilgili sözleşme yapıldığının görüldüğü, davalı cevap dilekçesinde açıkça davacının Hat İnşaat AŞ elemanı olarak kendi şirketlerinde çalışmasının olduğunu, sigorta kaydının yapıldığını, maaşlarının Hat İnşaat AŞ tarafından, sigorta primlerinin kendileri tarafından ödendiğini kabul ettiği, dosyada dinlenen davacı tanıkları davacının inşaat bitene kadar inşaat izolasyon ustası olarak sağlık meslek lisesi ve spor salonu inşaatı işinde Hat İnşaat AŞ işçisi olarak çalıştığını doğruladıkları, davacının aynı anda birden fazla şirkete hizmet vermesine yasal olarak engel teşkil eden bir durum olmadığı, bu nedenle davacının sigorta kaydında görünen diğer işverenden kayıtların istenmesinin dosyaya bir şey katmayacağı gerekçesiyle direnme kararı verilmiştir.
İ. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı
1. Direnme kararı süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
2. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 29.03.2023 tarihli ve 2023/(7)9-169 Esas, 2023/279 Karar sayılı kararı ile; Dairenin bozma kararından sonra Mahkemece usule ilişkin bozma ilâmına uyularak gerekçe ile hüküm fıkrası arasındaki çelişkinin giderildiği ve ... bir karar verildiği, Mahkemece direnme kararı verilmiş ise de esasında Dairenin usule ilişkin bozma kararına uyularak mevcut olduğu belirtilen çelişki giderilmek suretiyle ... hüküm tesis edilmiş olduğu gerekçesiyle Mahkemece verilen ... hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın Daireye gönderilmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz başvuru dilekçesinde; dosyada mevcut sigorta hizmet dökümü incelendiğinde davacının 19.09.2009-26.11.2009 tarihleri arasında 1012767 sicil numaralı başka bir işveren yanında da sigortalı gözüktüğü, 1012767 sicil numaralı işverenin "... ... İnş. ve ... Müh. Ortak Girişimi", ihale makamının TOKİ Başkanlığı, işin adının “... Merkez Eminpaşa 1 adet 24 derslikli İÖO, ... Merkez Akköprü 1 adet 32 derslikli İÖO, ... Merkez Kevenli 1 adet 300 kişilik pansiyon, ... Merkez ... 1 adet 300 kişilik pansiyon, ... Merkez Şerefiye 1 adet 24 derslikli lise ve alt yapı ... düzenleme işi” olduğunun tespit edildiğini, davacının sigorta bildirimlerinin 30 ... üzerinden yapıldığını, davacının da aynı anda iki farklı işverende çalıştığına ilişkin bir beyanda bulunmadığını, davacının sigorta kaydının olmasının ... başına fiilî çalışmanın kanıtı olmayacağını, davacının bu yönde isticvap edilmesi gerektiğini, davacının davalı işyerinde çalışmadığını, davacının alacaklarından sorumlu tutulamayacağını, Mahkemece kabul edilen ücretin fahiş olduğunu, fazla çalışma hesabının hatalı olduğunu, davacının ihbar tazminatı talebinde bulunamayacağını, davacı tanıkların beyanlarına itibar edilemeyeceğini belirterek temyiz talebinde bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının alacaklarının dosya kapsamına uygun olarak hüküm altına alınıp alınmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 ... maddesi, 438 ... maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası, 4857 sayılı ... Kanunu'nun 2, 17, 32 ve 41 ... maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 ... maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer ... sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine ,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
21.....2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.