"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2021/372 E., 2023/106 K.
DAVA TARİHİ : 07.01.2014
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararının davacı ve davalı vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizce hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Bozma ilâmına karşı davacı tarafından maddi hatanın düzeltilmesi talebinde bulunulması üzerine Dairemizin 12.01.2022 tarihli ve 2021/12820 Esas, 2022/143 Karar sayılı kararıyla önceki bozma ilâmının bozularak ortadan kaldırılmasına ve hükmün yeniden bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin, davalı işyerinde 03.11.2010-20.12.2011 tarihleri arasında rafineri ustası olarak çalıştığını ve işten çıkarıldığını, ... 12. ... Mahkemesinin 2012/7 Esas sayılı dosyası üzerinden görülen işe iade davasının kabulüne dair verilen kararın kesinleştiğini, 29.08.2013 tarihinde ... 57. Noterliğinin 21968 yevmiye numaralı ihtarnamesiyle işe başlatılması için başvuruda bulunduğunu, ihtarnamenin davalıya 02.12.2013 tarihinde tebliğ edildiğini ancak işe başlatılmadığını ve son ücretinin aylık net 2.000,00 USD olduğunu ileri sürerek kıdem tazminatı ile boşta geçen süre ücreti ve işe başlatmama tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının ...'daki işyerlerinde rafineri ustası olarak çalıştığını, aylık ücretinin 794,00 USD ve son ücretinin aylık net 1.100,00 USD olduğunu, ... 3. ... Mahkemesinin 2012/249 Esas, 2013/725 Karar sayılı dosyasında alınan bilirkişi raporunda davacının ücretinin 900,00 USD olarak tespit edildiğini ve diğer iddiaların doğru olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 15.....2016 tarihli ve 2014/9 Esas, 2016/340 Karar sayılı kararı ile; davacının davalı işyerinde 20.04.2010 tarihinde çalışmaya başladığı, ... sözleşmesinin davalı işverence 05.12.2011 tarihinde feshedildiği, ... 12. ... Mahkemesinin 2012/7 Esas sırasına kayıtlı dosyada açılan işe iade davasında yapılan yargılama neticesinde davanın kabulüne ve davacının işe başlatılmaması hâlinde ödenmesi gereken tazminatının 4 aylık ücreti tutarı olarak belirlenmesine ilişkin Mahkeme kararının kesinleştiği, davacının ... 57. Noterliğinin 27.11.2013 gün ve 21978 yevmiye numaları ihtarnamesi ile işe başlatılmak üzere başvuruda bulunduğu, ihtarnamenin davalıya 02.12.2013 tarihinde tebliğ edildiği, rafineri ustası olarak çalıştığı ve işe başlatılmadığı ihtilafsız olduğundan bilirkişi raporundaki hesaplamaya itibar edilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 04.11.2020 tarihli ve 2016/30347 Esas, 2020/14723 Karar sayılı kararıyla; davacının boşta geçen süre ücreti yönünden aylık brüt ücreti yerine net ücreti üzerinden hesap yapılmasının hatalı olduğu, Mahkemece 04.04.2016 tarihli bilirkişi raporunda seçenekli olarak yapılan hesaplamalardan aylık net 2.000,00 USD aldığı seçenek hükme esas alınmışsa da davacının işçilik alacaklarının tahsiline yönelik olarak açmış olduğu ... 3. ... Mahkemesi 2015/333 Esas, 2015/626 Karar sayılı dosyasında davacının aylık net 1.100,00 USD aldığı kabul edilerek işçilik alacaklarının tahsiline karar verilmiş olup işbu karar 29.03.2016 tarihli ve 2016/2577 Esas, 2016/7681 Karar sayılı dosya ile Dairemizce onandığından davacının kesinleşen dosyasına uygun olarak aylık net ücretinin 1.100,00 USD olduğunun kabul edilmesi gerekirken aylık net ücretinin 2.000,00 USD kabul edilerek yapılan hespalamaya itibar edilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 25.03.2021 tarihli 2021/29 Esas, 2021/97 Karar sayılı kararı ile; bozma ilamına uyularak davacının aylık ücretinin 1.100,00 USD olduğu 1. seçenek hesaplamaya uygun olarak karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 28.09.2021 tarihli ve 2021/6614 Esas, 2021/13139 Karar sayılı kararıyla, Mahkemece hükmüne uyulan bozma ilâmında işaret edildiği üzere dava konusu boşta geçen süre ücreti talebi hakkında, davacının kesinleşen dosyasına (... 3. ... Mahkemesi 2015/458 E., 2015/627 K.) uygun olarak aylık ücretin net 900,00 USD olduğunun kabulü ile bu ücretin brüt miktarı üzerinden hesaplama yapılması gerekirken uyulmasına karar verilen bozma ilâmı ile davalı taraf yararına doğan usuli kazanılmış hak dikkate alınmaksızın net 900,00 USD ücreti dışında davacıya 200,00 USD ek menfaat sağlandığının kabulü ile net 1.100,00 USD üzerinden yapılan hesaplamaya itibarla karar verilmesinin isabetsiz olduğu gerekçesiyle hükmün ikinci kez bozulmasına karar verilmiştir.
3. Davacı vekili tarafından bozma ilâmının maddi hataya dayandığına yönelik talepte bulunulmuştur.
4. Dairemizin 12.01.2022 tarihli 2021/12820 Esas, 2022/143 Karar sayılı kararıyla; somut dosyanın karraında aynı gün temyiz incelemesi yapılan diğer dosya davacısı V.E'nin dosyasına ait bilgilerin yazıldığı ve ücret tespiti hususunda da V.E’nin ücreti üzerinden bozma yapıldığı, ayrıca ilk bozma kararından önce verilen Mahkeme kararında ve davacının daha önce açtığı ve Yargıtay incelemesinden de geçerek kesinleşen dosyasında aylık 200,00 USD yemek ve barınma yardımı yapıldığı kabul edilerek hüküm kurulduğu, bu hususun davacı lehine usuli kazanılmış hak oluşturduğunun da Dairemizce gözden kaçırıldığı anlaşıldığından, Dairemizin 28.09.2021 tarihli ve 2021/6614 esas, 2021/13139 karar sayılı bozma kararının maddi hataya dayanması sebebiyle ortadan kaldırılmasına karar verilerek dava konusu boşta geçen süre ücreti talebinin brüt ücret üzerinden hesaplanıp hüküm altına alınması gerekirken davacı taraf yararına doğan usuli kazanılmış hak dikkate alınmaksızın net ücret üzerinden yapılan hesaplamaya itibarla karar verilmesinin hatalı olduğu, boşta geçen süre ücreti hesaplanırken davacının net 1.100,00 USD ücretinin brüte çevrilmesi ve belirlenen brüt ücrete 200,00 USD sosyal yardım eklenerek tespit edilecek miktar üzerinden alacağın hesaplanıp hüküm altına alınması gerektiği, bozmaya uyulmasına rağmen bozma gereklerinin yerine getirilmemesi ve davacı lehine oluşan usuli kazanılmış hakların dikkate alınmamasının hatalı olduğu gerekçesiyle karar yeniden bozulmuştur.
D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmına uyularak yapılan hesaplamaya göre kazanılmış haklar gözetilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz başvuru dilekçesinde; Yargıtay bozma ilâmında 900,00 USD olan ücrete 200,00 USD yemek ve barınma masrafı eklenmesi ifade edildiği hâlde 1.100,00 USD ücretten hesap yapılmasının hatalı olduğunu, asgari ücret artış oranıyla hesaplama yapılamayacağını ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının ücretinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 21 ve 32 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine ,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
04.07.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.