"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda gereği düşünüldü:
Bölge Adliye Mahkemesi tarafından reddedilen ve davacı tarafça temyize konu edilen miktarın, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 362 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi gereğince karar tarihi itibarıyla bölge adliye mahkemeleri tarafından verilen kararların kesinlik sınırı olan 238.730,00 TL'nin altında kaldığı anlaşılmakla; davacı vekilinin temyiz dilekçesinin miktardan reddine karar vermek gerekmiştir.
Davalı vekilinin gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı bünyesinde yurt dışı şantiyelerinde mekanik ustası olarak 03.10.2012-07.10.2015 ve 03.04.2017-....12.2017 tarihleri arasında kesintisiz ve aralıksız olarak çalıştığını, müvekkilinin ... sözleşmesinin işveren tarafından haksız olarak feshedildiğini, müvekkilinin aylık net 2.000,00 USD ücret aldığını, ücretlerin bir kısmının bankadan bir kısmının ise elden ödendiğini, müvekkilinin 2017 yılında bankadan ödenen tutar dışında ücret ödemesi yapılmadığını ve müvekkilinin 5.000,00 USD ücret alacağının bulunduğunu, müvekkilinin davalı işyerinde çalışmasından kaynaklanan ve karşılığı ödenmeyen bir kısım işçilik alacaklarının bulunduğunu belirterek ihbar ve kıdem tazminatları, yıllık izin, ücret, fazla çalışma, ... bayram ve genel tatil ile hafta tatili alacaklarının faizi ile birlikte davalı taraftan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının dava dilekçesindeki iddialarını kabul etmediklerini, davacının ... sözleşmesinin feshine kendi kusurlu hareketlerine neden olduğunu, davacının Kurum ve işyeri kayıtlarına aykırı iddialarını kabul etmediklerini, davacının talep etmiş olduğu alacak kalemlerinin zamanaşımına uğradığını, davacının ödenmeyen herhangi bir işçilik alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının yurt dışında aylık net 2.000,00 USD ücretle çalıştığı, davacının işten ayrıldığına ilişkin dilekçesinin tarihsiz oluşu, davacının işten neden ayrıldığını belirtmeyişi ve davacının isticvap beyanı nazara alınarak işçi lehine yorum yapılmak suretiyle istifa dilekçesine itibar edilmediği, davalı tarafça davacının kıdem tazminatı ve ihbar tazminatını ödediğine, yıllık izinlerini kullandırdığına ilişkin ispat yükünü yerine getirmediği, tanık anlatımlarından davacının 6 gün çalışılan haftalarda haftada 16 saat, 7 gün çalışılan haftalarda haftada 17 saat fazla çalışma yaptığı, ayda 2 gün hafta tatilinde çalıştığı ve genel tatil günlerinin tamamında çalıştığı, davacının ücret alacaklarının tamamının ödendiğinin banka kayıtları ve ücret bordroları ile tespit edildiği gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; kıdem tazminatının USD cinsinden hükmedilmesi gerekirken TL üzerinden hüküm kurulduğunu, dava dışı ve davalının alt işvereni olan İndeks Şirketindeki çalışma süresinin ek raporda toplam hizmet süresine dâhil edilerek alacakların hesaplandığını, diğer alacaklar yönünden ek rapora itibar edildiği hâlde, kıdem tazminatı yönünden kök rapora itibarla hüküm kurulduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; davacının istifa ederek işten ayrıldığını, istifaya ilişkin irade fesadı iddiasının ileri sürülmediğini, kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanmadığını, dosyadaki ibranamenin izin, fazla çalışma ve ... bayram ve genel tatil alacağını da kapsadığını, hükme esas alınan bilirkişi raporunun yöntemine uygun olmadığını ve denetime elverişsiz olduğunu da belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının el yazılı istifa dilekçesi ile işten ayrıldığı, istifa dilekçesinin iradesi fesada uğratılarak alındığının ispatlanmadığı, buna göre ... sözleşmesinin işçi tarafından feshedildiğinin dosya kapsamı ile sabit olduğu, ancak davacının ödenmemiş ücret alacakları nedeniyle haklı fesih imkânı bulunduğu; buna göre davacının yaptığı fesih haklı nedene dayandığından kıdem tazminatına ve ispatlanan fazla çalışma, hafta tatili ile ... bayram ve genel tatil alacaklarına hükmedilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı, ... sözleşmesi işçi tarafından feshedildiğinden ihbar tazminatı hakkı bulunmadığı, diğer alacaklar gibi kıdem tazminatının da ek rapor doğrultusunda hüküm altına alınması gerekirken kök rapora göre eksik hizmet süresi üzerinden kabul edilmesinin hatalı olduğu; yine bilirkişi raporunda, fesih tarihindeki kıdem tazminatı tavanı üzerinden hesaplama yapıldığı gerekçeleriyle istinaf başvurularının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davalı vekili temyiz dilekçesinde; istifa dilekçesine değer verilmemesinin hatalı olduğunu, davacı tanığı, davacının yıllık izin kullandığını beyan etmesine karşın bu beyanın dikkate alınmamasının hatalı olduğunu, fazla çalışma, hafta tatili ile ... bayram ve genel tatil alacaklarının davacı tanıklarının çalıştığı süre ile sınırlı olarak belirlenmesi gerektiğini ileri sürerek temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Davacı tarafın temyiz dilekçesi miktardan reddedildiğinden, temyiz sebeplerine yer verilmemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; ... sözleşmesinin feshi ile davacının kıdem tazminatına hak kazanıp kazanmadığına, yıllık izin, fazla çalışma, hafta tatili ve ... bayram ve genel tatil alacaklarının ispatı ile hesaplanmasına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkındaki Kanun'un 24 ve 27 nci maddeleri.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 32, 41, 44, 46, 47, 53, 59 ve 63 üncü maddeleri ile 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte olan mülga 1475 sayılı ... Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragraflarının kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut uyuşmazlıkta, davacı ... sözleşmesinin işveren tarafından haklı bir sebebe dayanmaksızın feshedildiğini iddia etmiş, davalı taraf ise davacının istifa ederek işten ayrıldığını savunmuştur. Bölge Adliye Mahkemesince isabetli şekilde davacının el yazılı istifa dilekçesi ile işten ayrılmış olduğu ve istifa dilekçesinin iradesi fesada uğratılarak alındığının ispatlanmadığı belirlenmiştir. Ancak davacının iddiası ... sözleşmesinin işveren tarafından feshedildiği noktasında olmasına karşın Bölge Adliye Mahkemesince davacının iddiasından farklı olarak ... sözleşmesinin ödenmemiş işçilik alacakları nedeniyle feshedildiğinin kabulü ile sonuca gidilmesi hatalıdır. Davacı istifa dilekçesinin iradesi fesada uğratılarak alındığını ispatlayamadığına göre kıdem tazminatı talebinin reddine karar verilmesi gerekirken kabulüne karar verilmesi hatalıdır.
3. Fazla çalışma, hafta tatili ile ... bayram ve genel tatil alacakları davacı tanığının beyanına göre hesaplanmıştır. Bilirkişi raporunda davacı tanığının 10.08.2015 tarihine kadar davalı işyerinde çalıştığı belirtilmesine karşın hesaplamanın 07.10.2015 tarihine kadar yapıldığı anlaşılmaktadır. Tanıkların beyanına ancak tanıkların çalışma süresi ile sınırlı olarak değer verilmesi esastır. Şu hâlde, tüm süre boyunca davacının çalışma şeklinin aynı olduğunun kabul edilmesi hatalı olmuştur. Davacı tanığının çalışma süresi açıklığa kavuşturulduktan sonra, tanığın çalışma süresi ile sınırlı olarak fazla çalışma, hafta tatili ile ... bayram ve genel tatil ücreti alacakları hesaplanıp hüküm altına alınmak üzere hükmün bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
A. Davacı Temyizi Yönünden
Davacı vekilinin temyiz dilekçesinin miktardan REDDİNE,
B. Davalı Temyizi Yönünden
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.