"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/158 E., 2023/1263 K.
DAVA TARİHİ : 28.05.2019
KARAR : İstinaf başvurularının kabulü ile davanın kısmen kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kastamonu İş Mahkemesi
SAYISI : 2019/278 E., 2020/238 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı ile davalı ... vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı ... bünyesinde sürekli işçi kadrosuna geçirildiği 2018 yılı Nisan ayına kadar özel güvenlik hizmet alımı işi kapsamında diğer davalı Şirket nezdinde iş sözleşmesiyle özel güvenlik görevlisi olarak çalıştığını, daha sonra 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, hâlen çalışmaya devam ettiğini, alt işveren işçisi olarak çalıştığı dönemde Güvenlik ve Savunma İşçileri Sendikasına üye olduğunu, yürürlükte bulunan Toplu İş Sözleşmesinin 15.07.2017-31.12.2018 dönemini kapsadığını, toplu iş sözleşmesinin davalı Üniversite ve diğer davalı Şirket tarafından hiçbir şekilde uygulanmadığını ileri sürerek ücret farkı, ikramiye, yakacak yardımı, bayram yardımı, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; müvekkili Kuruma husumet yöneltilemeyeceğini, dava dilekçesinde talep edilen tüm alacak ve hakların diğer davalıya ödendiğini, davacının 02.04.2018 tarihinde kadroya geçirilirken 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (375 sayılı KHK) hükümlerine göre sulh sözleşmesi imzaladığını, imzalanan sulh sözleşmesinin hukuka uygun olduğunu, dava konusu hak ve alacaklara ilişkin müvekkilinin sorumluluğunun bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... Özel Güvenlik ve Koruma Hizmetleri Ltd. Şti. yasal süresi içerisinde cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalıların her ikisinin de sorumlu bulunduğu kadroya geçirilmeden önceki döneme ilişkin ödenmeyen alacaklara yönelik taleplerde bulunulduğu, davacının kadroya geçirildiği 02.04.2018 tarihinden sonra ödenmeyen alacaklardan sorumluluğun ise yalnızca davalı Üniversiteye ait olduğu, 15.07.2017-01.04.2018 tarihleri arasında talep edilen alacaklar yönünden talebin kısmen yerinde olduğu, 02.04.2018 tarihinden sonra bahsi geçen toplu iş sözleşmesi hükümlerinin yürürlükten kalktığı ve uygulama imkânı olmayan söz konusu sözleşmeye istinaden talep ileri sürülemeyeceği gibi kadroya geçirilme nedeni ile davalı Şirketin de kadroya geçirilmeden sonra herhangi bir sorumluluğu olmadığı, ayrıca davalı Üniversite tarafından davacı ile sulh sözleşmesi imzalandığı ve feragat edildiği beyan edilmiş ise de, serbest iradeye dayalı olarak verilen bir feragatin söz konusu olmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ile davalı ... vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; İlk Derece Mahkemesince 15.07.2017-31.12.2018 tarihleri arasında uygulanması gereken toplu iş sözleşmesinin işçilerin davalı Üniversite nezdinde sürekli işçi kadrosuna geçiş tarihi olan 02.04.2018 tarihinden sonra uygulanamayacağına karar verilmesinin hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı ... vekili; 2016-2018 yılları arasında özel güvenlik alım ihalesi gereğince işin davalı Şirket tarafından alındığını, ihale süreci devam ederken 696 sayılı KHK gereğince Üniversite ile yüklenici arasındaki sözleşmenin feshedildiğini, ihale kapsamında çalışan işçilerin 02.04.2018 tarihinde kadroya alındıklarını, 696 sayılı KHK ile sözleşme feshedildiğinden müvekkili Üniversitenin sorumluluğunun kalmadığını, dava dilekçesinde talep edilen tüm alacak ve hakların davalı Şirkete 21.03.2018 tarihli dilekçesine istinaden ödendiğini, müvekkiline husumet yöneltilemeyeceğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının davalı Üniversitede 696 sayılı KHK ile sürekli işçi kadrosuna geçirildiği 02.04.2018 tarihine kadar hizmet alım sözleşmesi kapsamında diğer davalı Şirket bünyesinde özel güvenlik görevlisi olarak çalıştığı, kadroya geçirildikten sonra da davalı Üniversitede çalışmaya devam ettiği, davalı Üniversiteye asıl işveren olarak husumet yöneltilmesinde bir hatanın bulunmadığı, 696 sayılı KHK ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde uyarınca toplu iş sözleşmesinin sona erme tarihi olan 31.12.2018 tarihine kadar davacının fark alacak talebinde haklı olduğu, ancak davacının sürekli işçi kadrosuna geçişi sırasında davalılardan Kastamonu Üniversitesi ile imzaladığı sulh sözleşmesinde daha önce alt işveren işçisi olarak çalıştığı dönemlere ilişkin verdiği feragat beyanına davalı ... yönünden hukuki değer atfedilmesi gerekeceğinden davacının ... Özel Güvenlik ve Koruma Hizmetleri Ltd. Şti. nezdinde çalıştığı 15.07.2017-01.04.2018 tarihleri arasındaki dönem için sadece davalılardan ... Özel Güvenlik ve Koruma Hizmetleri Ltd. Şti.; davacının sürekli işçi kadrosuna geçtiği 02.04.2018-31.12.2018 tarihleri arasındaki dönem yönünden ise sadece davalılardan ... sorumlu olmak üzere davacının işçilik alacaklarına hak kazanabileceğinin kabulü gerektiği, bordrolarla yapılan ödemelerin hangi döneme ilişkin olduğu netleştirilmek suretiyle davalıların sorumlu oldukları dönemlerin ayrıştırılması ve ıslah dilekçesi de dikkate alınarak yeniden esas hakkında hüküm kurulması gerektiği gerekçesiyle taraf vekillerinin istinaf başvurularının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesindeki benzer gerekçelerin yanı sıra hüküm altına alınan 701,03 TL ücret fark alacağının 15.07.2017-01.04.2018 tarihleri arasındaki döneme ilişkin olduğunu ve davacı ile imzalanan sulh sözleşmesi gereği müvekkili Üniversitenin bu alacaktan sorumlu tutulmasının mümkün olmadığını, bilirkişi raporunun alacakların hesaplanması hususunda da hatalı olduğunu, zira söz konusu raporda yakacak yardımının 2018 yılı Nisan ayında iki satır hâlinde art arda yazıldığını, mükerrer tahsile sebebiyet verdiğini, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağı bakımından da 02.04.2018 tarihinden öncesinden davalı Üniversite sorumlu olmamakla beraber belirtilen tarihten sonrası için de söz konusu alacağın ödendiğinin sabit olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmek üzere Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçişten sonraki dönemde alt işverenin taraf olduğu ve yürürlük süresi devam eden toplu iş sözleşmesi hükümlerinin uygulanmasının mümkün olup olmadığı, bu kapsamda davalı ... Rektörlüğünün dava konusu alacaklardan sorumlu olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 2 nci maddesinin yedinci fıkrası, 34 üncü maddesi, 696 KHK ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde.
3. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 39 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki (3) numaralı paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Bölge Adliye Mahkemesince; 696 KHK ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde uyarınca davacının, alt işverende gerçekleşen çalışma süresi içerisinde yararlanmakta olduğu toplu iş sözleşmesinden 31.12.2018 olan toplu iş sözleşmesinin sona erme tarihine kadar yararlanmaya devam etmesi gerektiginin kabul edilmesi yerindedir. Diğer yandan davacının sürekli işçi kadrosuna geçişi sırasında davalılardan Kastamonu Üniversitesi ile imzaladığı sulh sözleşmesinde daha önce alt işveren işçisi olarak çalıştığı dönemlere ilişkin verdiği feragat beyanına davalı ... yönünden hukuki değer atfedilmesi gerektiği gerekçesiyle; davacının, ... Özel Güvenlik ve Koruma Hizmetleri Ltd. Şti.nde çalıştığı 15.07.2017-01.04.2018 tarihleri arasındaki dönem için sadece davalılardan ... Özel Güvenlik ve Koruma Hizmetleri Ltd. Şti. ve sürekli işçi kadrosuna geçtiği 02.04.2018-31.12.2018 tarihleri arasındaki dönem yönünden ise sadece davalılardan Kastamonu Üniversitesi sorumlu olmak üzere işçilik alacaklarına hak kazanabileceğinin değerlendirilmesinde ve ıslah dilekçesi dikkate alınarak karar verilmesinde de bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
3. Ancak Bölge Adliye Mahkemesi kararının gerekçesinde, isabetli şekilde kadroya geçiş sonrası dönem için ödenmeyen bayram yardımı alacağının bulunmadığı, kadroya geçiş öncesi döneme ilişkin bayram yardımı alacağının ise brüt 75,00 TL olduğu belirtilmiş olup yukarıda belirtilen esaslara göre kadroya geçiş öncesi döneme ait bayram yardımı alacağından yalnızca davalı ... Özel Güvenlik ve Koruma Hizmetleri Ltd. Şti.nin sorumlu tutulması gerekirken hüküm kısmında brüt 75,00 TL bayram yardımı alacağından davalıların müştereken ve müteselsilen sorumluluğuna karar verilmesi hatalı olmuştur.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı ... vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalı ... vekilinin Bölge Adliye Mahkemesi kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının, (1) numaralı bendinin (b) alt bendinde yer alan “davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsil edilerek” ibaresinin çıkartılarak yerine “davalı ... Özel Güvenlik ve Koruma Hizmetleri Ltd. Şti.den tahsil edilerek” ibaresinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,04.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.