"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2020/66 E., 2023/199 K.
DAVA TARİHİ : 31.08.2015
KARAR : Davanın kısmen kabulü
TEMYİZ EDENLER : Taraf vekilleri
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda,Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesince Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Bakanlık bünyesinde vasıflı işçi olarak çalıştığını, işe başladığı tarihten itibaren sendikalı olduğunu, davacının üyesi Sendika ile davalı Bakanlık arasında 4 adet toplu iş sözleşmesi imzalandığını; ancak toplu iş sözleşmesi gereğince yapılması gereken ücret artışlarının davacının ücretine tam olarak yansıtılmadığını, bu sebeple bu tarihten sonra imzalanan bütün toplu iş sözleşmeleri ve kamu toplu iş sözleşmeleri çerçeve anlaşma protokollerinin ücrete esas maddeleri uygulanırken eksik hesaplama yapıldığını, işyerinde 01.01.2005-31.12.2006, 01.01.2007-31.12.2008 ve 01.01.2009-31.12.2010 dönemlerinde uygulanan toplu iş sözleşmelerinin de yanlış uygulandığını, 01.01.2005 tarihinden sonra son dönem toplu iş sözleşmesinde öngörülen kıdem terfilerinin ücrete eklenmesi gerektiğini ileri sürerek toplu iş sözleşmelerinde ve kamu toplu iş sözleşmesi çerçeve anlaşma protokollerinde öngörülen ücret artışlarının ve iyileştirmelerin uygulanması suretiyle belirlenecek yevmiyelere göre ücret farkı alacağı, ilave tediye farkı alacağı ve ikramiye farkı alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'i ileri sürdüklerini, dava dilekçesindeki talep konusunun muğlak olduğunu, ücretin ne zaman ve hangi miktarda eksik veya hatalı ödendiğinin açıklattırılması gerektiğini, davanın kısmi dava olarak açılamayacağını, davacının belirli bir süre mevsimlik işçi olarak çalıştıktan sonra daimi işçi kadrosuna alındığını, davacının ücretlerinin mevzuat ve toplu iş sözleşmesi hükümleri kapsamında belirlenip ödendiğini, uygulamanın yetkili sendikaların gözetiminde yapıldığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 13.11.2018 tarihli ve 2016/695 Esas, 2018/366 Karar sayılı kararı ile; 12.02.1987 tarihinden itibaren geçici işçi olarak çalışan davacının 26.08.1988 tarihinde ücretinden sendika aidatının kesilmeye başladığı, 06.02.2001 tarihinde ise davacının kadrolu işçi olduğu gerekçesiyle 31.01.2018 tarihli bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 02.10.2019 tarihli ve 2019/179 Esas, 2019/2388 Karar sayılı kararı ile; İlk Derece Mahkemesince toplanan deliller, alınan bilirkişi raporu ve emsal dosyalar dikkate alındığında; davacıya çalıştığı dönemde ücret farkı, akdi ikramiye farkı ve ilave tediye fark alacaklarının eksik ödendiği ve bilirkişi tarafından zamanaşımı def'i de dikkate alınarak yapılan hesaplamanın dosya kapsamına uygun olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 17.12.2019 tarihli ve 2019/8428 Esas, 2019/23552 Karar sayılı kararı ile; davacının, toplu iş sözleşmelerinin imza tarihleri ve yürürlük tarihleri ile toplu iş sözleşmesinin tarafı olan sendikalara üyelik ve üyelikten çekilme tarihleri dikkate alınarak, toplu iş sözleşmesinden yararlanma şartlarını taşıyıp taşımadığının ayrı ayrı belirlenmesi gerektiği, kamu çerçeve protokolleri ile işçilere yapılan ücret zamları üzerine yeniden zam yapılamayacağı da dikkate alınarak, davacının öncelikle toplu iş sözleşmelerinden yararlanma şartlarını taşıyıp taşımadığı netleştirildikten sonra, toplu iş sözleşmesi ile çerçeve protokol hükümlerinin doğru şekilde uygulanıp uygulanmadığının denetime elverişli şekilde hesaplanması gerektiği ve ayrıca dava tarihi dikkate alınmaksızın hesaplama yapılmasının hatalı olduğu gerekçeleriyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma kararı doğrultusunda yapılan araştırma sonucunda davacının tüm hizmet dönemindeki ücretlerinin toplu iş sözleşmelerine göre belirlenmesi gerektiği gerekçesiyle ve 17.11.2022 tarihli bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; bilirkişi raporunun aydınlatıcı olmadığını, dosya içerisinde bulunan bilirkişi raporları arasında farklılıkların aydınlatılması gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; bilirkişi raporunun hatalı olduğu, davacının ödenmeyen hiç bir alacağının bulunmadığını, dava konusu yapılan alacak kalemlerinden %30 oranında indirim uygulanması gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının ücretinin tespiti ile dava konusu fark alacaklara hak kazanıp kazanmadığı hususlarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. Mülga 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev Ve Lokavt Kanunu’nun 9 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,14.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.