"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
DAVA TARİHİ : 02.03.2015
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 2002 yılından beri davalı Şirket bünyesinde çalıştığını, daha sonra Şirketin yönlendirmesiyle 15.02.2003 tarihinde davalı Üniversitede çalışmaya başladığını, 08.01.2015 tarihine kadar kesintisiz şekilde, şirketler değişse de Üniversite bünyesinde çalışmaya devam ettiğini, emeklilik nedeniyle ... sözleşmesini feshettiğini, davalı Şirket ile Üniversite arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi olduğunu, bu nedenle işçilik alacaklarından birlikte sorumlu olduklarını ileri sürerek kıdem tazminatı ile yıllık izin, fazla çalışma, hafta tatili ile ... bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... Rektörlüğü vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde ve husumet itirazında bulunarak davacının Üniversite çalışanı olmadığını, diğer davalı Şirket çalışanı olduğunu, müvekkili Üniversitenin herhangi bir tazminattan sorumlu olmadığını, Üniversiteye ibraz edilen belgelere göre 1 yıldan az çalışması olduğundan kıdem tazminatına hak kazanmadığını, ... sözleşmesinin davacı tarafından haklı nedenle feshedilmediğini, davacının işyerindeki S.K. isimli bayan çalışanı telefonla rahatsız etmesi nedeniyle savunması alındıktan sonra diğer davalı Şirket tarafından ... sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğini, çalışma saatlerinin 08.30-17.45 saatleri arasında olduğunu, bir saat yemek molası verildiğini, bu nedenle davacının fazla çalışma yapmadığını, müvekkili Üniversitenin bir eğitim kurumu olduğunu, ... bayram ve genel tatil günlerinde çalışma yapılmadığını, yıllık izinlerini kullanıp kullanmadığı hususunda müvekkili Üniversitenin bir bilgisinin bulunmadığını, ancak yıllık izin ücreti alacağı bulunsa dahi Üniversite ile diğer davalı Şirket arasında imzalanan sözleşme gereğince bundan müvekkili Üniversitenin sorumlu olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı Şirket vekili cevap dilekçesinde; davacının 01.08.2014 tarihinde Şirket nezdinde çalışmaya başladığını ve ... sözleşmesinin 08.01.2015 tarihinde davacı tarafından feshedildiğini, müvekkili Şirket nezdindeki çalışma süresine göre kıdem tazminatına hak kazanamadığını, diğer davalı Üniversitenin asıl işveren konumunda olduğunu, tüm kıdeminden Üniversitenin sorumlu olduğunu, davacının fazla çalışma yapmadığını, ... bayram ve genel tatillerde çalışmadığını, istisnai olarak çalıştığında buna ilişkin ücretin banka kanalıyla ödendiğini, çalışma süresi 1 yıldan az olduğu için yıllık izne hak kazanmadığını, taleplerin zamanaşımına uğradığını, davacının işyerinde çalışan bir bayan işçiye uygunsuz davranışlarda bulunduğu için görev yerinin değiştirildiğini, bunun üzerine işçinin emeklilik nedeniyle ... sözleşmesini feshettiğini beyan ederek davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 30.11.2015 tarihli ve 2015/154 Esas, 2015/930 Karar sayılı kararı ile; davacının fiilî çalışmasının 08.08.2003-08.01.2015 tarihleri arasında 11 yıl, 5 ay, 6 gün süreli olduğu, ... sözleşmesini emekliliğe hak kazanması nedeniyle haklı nedenle feshettiği, yıllık izin kullanmadığı, haftalık 5 saat fazla çalışma yaptığı, hafta tatili ile ... bayram ve genel tatillerde çalıştığını ispat edemediği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 27.03.2019 tarihli ve 2017/21123 Esas, 2019/6714 Karar sayılı ilâmıyla; davacının çalıştığı alt işverenlere ait tüm kayıtların ve davalı Üniversiteden ihale ile ... alan şirket kayıtlarının getirtilerek çalışma süresinin tereddüte yer vermeyecek şekilde belirlenmesi gerektiği, ayrıca 11 yıllık çalışma süresinde hiç yıllık izin kullanılmadığının kabulü hayatın olağan akışına aykırı olduğundan, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 31 inci ve 194 üncü maddelerine göre davacının beyanı alınarak sonucuna göre karar verilmesinin yerinde olacağı gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 03.11.2022 tarihli ve 2019/272 Esas, 2022/391 Karar sayılı kararı ile; bozma ilâmı doğrultusunda yapılan araştırma ve 21...2022 tarihli bilirkişi ek raporu birlikte değerlendirildiğinde, davacının 08.08.2003-15.02.2005 ve 16.11.2005-08.01.2015 tarihleri arasında davalı Üniversiteden ihale ile ... alan güvenlik şirketleri bünyesinde 3.340 gün süre ile çalıştığı, en son günlük brüt ücretinin 40,05 TL olduğu, günlük yol ve yemek bedeli dâhil giydirilmiş günlük brüt ücretinin 43,38 TL olduğu, emeklilik nedeniyle ... sözleşmesinin davacı tarafından feshedilmesi sebebiyle bilirkişi raporundaki hesaplama resen düzeltilerek bozma dışı kalan hususlarda aynı şekilde olmak üzere davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 14.03.2023 tarihli ve 2023/1124 Esas, 2023/3910 Karar sayılı ilâmıyla; Mahkemenin bozma öncesindeki kararında, tanık beyanlarına göre davacının çalışma şeklinin, her çalışma gününden sonra 36 saat dinlenme şeklinde olduğu, bu çalışma düzeninde davacının hafta tatillerinde çalışmadığı gerekçesiyle talebin reddine karar verildiği, bozmaya uyularak yıllık izin yönünden alınan beyanında davacı işçinin çalıştığı süre boyunca hiç yıllık izin kullanmadığı, örnek verecek olursa çarşamba işbaşı yaptığında perşembe sabahı saat 08.00'e kadar çalıştığını ve bu sistem ile hafta tatili izinlerini kullanmadığını, yani bir dolu bir boş sistemi ile çalıştıklarını, Üniversitenin kendilerine hafta tatili izinlerini okulların kapalı olduğu temmuz ve ağustos aylarında kullandırdığını, bu aylarda kullanılan 20 gün, 35 günlük izinlerin hafta tatili izinlerine denk geldiğini, bu nedenle yıllık izinlerini hiç kullanmadığını belirten beyanı nedeniyle 9 yıllık çalışma süresine göre hak kazandığı toplam 150 gün yıllık izin hakkını hiç kullanmadığı kabul edilerek sonuca gidilmiş ise de davacının yukarıda belirtilen çalışma sistemine göre hafta tatili izinlerini kullandığı anlaşıldığı, davacının ücretlerinin temmuz-ağustos aylarında da ödendiği uyuşmazlık dışı olduğundan temmuz-ağustos aylarında kullanılan izinlerin yıllık ücretli izin olarak kabulü ile davacının yıllık ücretli izinlerinin tamamını kullandığı anlaşıldığından yıllık izin ücreti talebinin reddi gerekirken kabulünün ve davalı Üniversite harçtan muaf olmasına rağmen harç yükletilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle hükmün yeniden bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozmaya uyularak davacının yıllık izin ücreti talebin reddine karar verilmiş, bozma dışında kalan talep yönünden önceki gibi hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı Üniversite vekili temyiz başvuru dilekçesinde; davalı Üniversitenin harçtan muaf olduğunu, davacının 16 saat çalışıp 36 saat dinlendiğini ve hafta tatiline hak kazanamadığını, yıllık izinlerini kullandığını, fazla çalışma yapmadığını, kıdem tazminatına hak kazanamadığını ileri sürmüştür.
2. Davalı Şirket vekili, Şirketteki çalışma süresinin 1 yıldan az olması nedeniyle kıdem tazminatından sorumluluklarının bulunmadığını, fazla çalışma yapmadığını, alacakların zaman aşımına uğradığını ileri sürerek hükmü temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, yıllık ücretli izin alacağı ile harç konularında bozmaya uygun ve usuli kazanılmış haklar gözetilerek karar verilip verilmediğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 53 ve 59 uncu maddeleri, 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 13 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalılar vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı ... Rektörlüğü harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden davalılardan ... Özel Güvenlik ve Eğitim Hizmetleri Ticaret Ltd. Şti.ne yükletilmesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
22.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.