"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1479 E., 2023/1594 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Düzce 2. ... Mahkemesi
SAYISI : 2022/204 E., 2023/143 K.
Taraflar arasındaki işkolu tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı işverenin Düzce ilinde faaliyet göstermekte olan fabrika, ... ilinde faaliyet göstermekte olan showroom ve ... ilinde faaliyet göstermekte olan idari işlerin yürütüldüğü ofis niteliğindeki işyerlerinin bir bütün hâlinde İşkolları Yönetmeliği'nin 6 sıra numaralı ağaç ve kağıt işkolunda yer aldığı tespitinin hatalı olduğunu, olumsuz yetki tespitine dair Yargıtayca onanan dosyada ... ve ...'da bulunan işyerlerinin İşkolları Yönetmeliği'nin 10 sıra numaralı ticaret, büro, eğitim ve ... sanatlar işkolunda olduğunun kabul edildiğini, bu nedenle 08.....2022 tarihli ve 31860 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 2022/92 Karar No.lu işkolu tespit kararının iptaline, (1223022.006) ve (1359372.034) sicil numaralı işyerlerinde yapılan işlerin İşkolları Yönetmeliği'nin 10 sıra numaralı ticaret, büro, eğitim ve ... sanatlar işkolunda yer aldığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... AŞ vekili cevap dilekçesinde; müvekkili işverenin 01.03.2022 tarihinde diğer davalı ... Bakanlığına yapmış olduğu başvuru üzerine görevlendirilen ... müfettişince müvekkili işverenin işyerlerinde yapılan detaylı inceleme sonucu; müşteri taleplerinin ... ve ... satış departmanlarına geldiğini, gelen siparişlerin Düzce'de bulunan
fabrikaya yönlendirildiğini, üretim sonrasında sevkiyatların yapıldığını, ... ve ...'da bulunan satış departmanların
da fatura kaydı ve tahsilatın yapıldığı hususlarının tespit edildiğini, Düzce'de bulunan fabrikada laminat malzeme üretildiğini, ... merkezde yapılan işin Düzce'de bulunan fabrikada üretilen ürünlerin satış ve pazarlaması olduğunu, Şirketin ...'dan sevk ve idare
edildiğini, ... işyerinde de aynı şekilde üretilen ürünlerin satış ve pazarlamasının yapıldığını, işin niteliği itibarıyla aynı yönetim birimi altında örgütlendiğini ve aynı teknik amaca bağlı olarak faaliyet gösteren ... bir birim olduğunu ve bu birimlerin tamamının ... bir işyeri olarak kabul edilmesi gerektiğini, bu birimlerin tamamının ... bir işyeri olduğunu ve ağaç ve kağıt işkolunda yer aldığı yönündeki
08.....2022 tarihli ve 31860 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 2022/92 Karar No.lu işkolu tespit kararının usul ve
yasaya uygun olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... ... Sendikası vekili cevap dilekçesinde; somut olayda uyuşmazlığın davalıya ait ... ve ...'da bulunan (1359372.034) ve (1223022.006) sicil nolu işyerlerinin bağlı işyeri olarak kabul edilip edilmeyeceği
noktasında toplanmakta olduğunu, sendikalaşmayı işkolu düzeyinde benimseyen 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun (6356 sayılı Kanun) öngördüğü toplu ... sözleşmesi sisteminde temel toplu pazarlık ünitesi olarak işyerinin belirlediğini, somut olayda Bakanlığın ..., ... ve Düzce illerinde bulunan birimlerin ... bir işyeri oluşturduğunu kabul ederek
işkolu tespitinde bulunduğunu, işçilerin örgütlenme ve dayanışma hakkı açısından ülkenin farklı illerinde bulunan ve coğrafi olarak
birbirine uzak bu üç birimin ... bir işyeri olarak kabulünün mümkün olmadığını, davacı Sendikanın işkolu itirazının kabulü gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
3. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davanın
yasal süresi içinde açılıp açılmadığının incelenmesi gerektiğini, Bakanlıkça görevlendirilen ... müfettişi inceleme raporuna göre davalı Şirketin üç işyerinin bulunduğunu, (1020064.081) sicil No.lu fabrika işyerinde laminat levha ve kompakt levha
üretimi yapıldığını, (1223022.006) sicil No.lu satış ofisi ve (1359372.034) sicil No.lu Şirket genel
merkezi işyerlerinde üretilen laminat levha ve kompakt levhanın satış ve yönetim işlerinin yürütüldüğü
bağlı yerler olduğunu, bu nedenle yürütülen faaliyetlerin İşkolları Yönetmeliği'nin ... sıra numaralı ağaç ve kağıt işkolunda yer aldığı tespit edildiğini ve buna ilişkin 2022/92 sayılı işkolu tespit kararının da 08.....2022 tarihli ve 31860 sayılı Resmi Gazete'de yayımlandığını, fabrika, satış ofisi ve Şirket genel merkezinin aynı tüzel kişiliğe ait olduğunu, fabrika ile satış ofisi ve Şirket genel merkezi arasında hukuki birlik olduğunu, fabrika ile satış ofisi ve Şirket genel
merkezinin işverenliğin yönetim hakkı kapsamında ... elden yürütüldüğünü, satış ofisinde yapılan satışların ve şirket genel merkezindeki satış ve yönetim işinin fabrikadaki üretilen
ürünlere özgülendiğini, üretilen laminat levha ve kompakt levha dışında başkaca ürünlere dair satış ve
yönetim hizmetlerinin yürütülmediğini, ekonomik yönden satış ofisi ve Şirket genel merkezinin de üretim
tesisindeki üretime özgülendiğini, üretim tesisi ile satış ofisi ve genel merkezin laminat levha ve kompakt
levhanın üretim, satış ve yönetim ... ve işlemleri için bir arada örgütlendiğini, üretim tesisi ile satış ofisi ve
şirket genel merkezi arasında amaçta birliğin bulunduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
4. Diğer davalı cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; ... ve ...'da bulunan işyerlerinde, Düzce'de bulunan fabrikada üretilen ürünlerin satışı ve Şirketin yönetimi bulunduğu, ... ve ...'da bulunan işyerlerinin amacının Düzce'de bulunan fabrikanın ürettiği ürünün satılmasına ilişkin olduğu, Şirketin amacının üretilen ürünün satışına yönelik olduğu, üç işyeri arasında amaçta birlik bulunduğu, üç işyerinin aynı tüzel kişiliğe ait olması nedeni ile aralarında hukuki birliğin mevcut olduğu, bu işyerleri ile Yönetim Kurulu ve Şirketteki birimler arasında hiyerarşik yapı bulunduğu ve yönetimde de birliğin mevcut olduğu, söz konusu işyerinin yaptığı faaliyet göz önünde bulundurulduğunda işyerinin İşkolları Yönetmeliği'nin ... sıra numaralı ağaç ve kağıt işkolunda yer aldığının tespit edilmesinin yerinde olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; hükme esas alınan bilirkişi raporu ile işyerlerinde yapılan işler göz önüne alınmaksızın salt ... kodları üzerinden değerlendirme yapıldığının açık olduğunu, bilirkişi raporunun eksik incelemeye dayalı olduğunu, davalı Şirketin ... ve ... illerindeki işyerlerinin ticaret, büro, eğitim ve ... sanatlar işkolunda olduğunun kesin olarak hükme bağlandığını, bu sebeple dava konusu kararın haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; ... ve ...'da bulunan işyerlerinin amacının Düzce'de bulunan fabrikada üretilen ürünün satılmasına ilişkin olduğu ve Şirketin amacının üretilen ürünün satışına ilişkin olması nedeni ile üç işyeri arasında amaçta birlik olduğu, bu üç işyeri aynı yönetim şeması altında yönetildiğinden ve bu işyerleri arasında Yönetim Kurulu ve Şirketteki birimler arasında hiyerarşik yapı bulunduğu anlaşıldığından üç işyeri arasında yönetimde de birlik olduğundan bahisle verilen İlk Derece Mahkemesi kararının isabetli olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde belirttiği sebeplerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 6356 sayılı Kanun'un 4 ve 5 inci maddeleri kapsamında işkolu tespitine itiraz istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6356 sayılı Kanun’un 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının ilgili kısmı şöyledir:
“ (1) ... Sendikalar kuruldukları işkolunda faaliyette bulunur.
...”
2. 6356 sayılı Kanun’un “İşkolları” kenar başlıklı 4 üncü maddesi de şöyledir:
“(1) İşkolları bu Kanuna ekli (1) sayılı cetvelde gösterilmiştir.
(2) Bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işler de, asıl işin girdiği işkolundan sayılır.
(3) Bir işkoluna giren işler, işçi ve işveren konfederasyonlarının görüşü alınarak ve uluslararası normlar göz önünde bulundurularak Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.”
3. 6356 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesinin gerekçesinin ilgili kısmı şöyledir:
“...Bir işyerinin girdiği işkolu bu işyerinde yürütülen asıl işe göre belirlenir. İşyerindeki yardımcı işler de asıl işin dâhil olduğu işkolundan sayılır. Bir işyerinde yürütülen yardımcı işin alt işveren tarafından üstlenilmesi halinde, bu ... artık asıl işveren yönünden yardımcı ... olarak kabul edilemez. Bu işler alt işveren bakımından asıl ... kabul edilir ve işkolu buna göre belirlenir. ...”
4. 6356 sayılı Kanun’un “İşkolunun tespiti” kenar başlıklı 5 inci maddesi ise şöyledir:
“(1) Bir işyerinin girdiği işkolunun tespiti Bakanlıkça yapılır. Bakanlık, tespit ile ilgili kararını Resmî Gazete’de yayımlar. Bu tespite karşı ilgililer, kararın yayımından itibaren on beş gün içinde dava açabilir. Mahkeme iki ay içinde kararını verir. (Ek cümle: 12/10/2017-7036/29 md.) Karar hakkında istinaf yoluna başvurulması hâlinde bölge adliye mahkemesi iki ay içinde kararını verir. (Değişik cümle: 12/10/2017-7036/29 md.) Bu karara karşı temyiz yoluna başvurulması hâlinde Yargıtay, uyuşmazlığı iki ay içinde kesin olarak karara bağlar.
(2) Yeni bir toplu ... sözleşmesi için yetki süreci başlamış ise işkolu değişikliği tespiti bir sonraki dönem için geçerli olur. İşkolu tespit talebi ve buna ilişkin açılan davalar, yetki işlemlerinde ve yetki tespit davalarında bekletici neden sayılmaz.
(3) İşkolu değişikliği yürürlükteki toplu ... sözleşmesini etkilemez.”
5. 19.12.2012 tarihli ve 28502 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İşkolları Yönetmeliği’nin 4 üncü maddesinin birinci fıkrası da şu şekildedir:
“Bir işyerinin hangi işkoluna girdiği konusunda anlaşmazlık çıkması halinde, ilgililerin başvurusu üzerine, işkolu, o işyerinde yürütülen işin niteliğine göre Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca belirlenir. Bakanlık tespit ile ilgili kararını Resmî Gazete’de yayımlar. Bu tespite karşı ilgililer, Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanununun 5 inci maddesine göre kararın yayımından itibaren onbeş gün içinde dava açabilir.”
6. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
02.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.