"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1813 E., 2023/1744 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 59. ... Mahkemesi
SAYISI : 2022/572 E., 2023/104 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince 30.12.2021 tarihli karar ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince 04.10.2022 tarihli ve 2022/2709 Esas, 2022/3250 Karar ... kararı ile İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (6) ncı alt bendi uyarınca kaldırılmasına ve dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince, Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı doğrultusunda yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı İdareye ait işyerinde alt işveren şirketlerin işçisi olarak çalışmakta iken 02.04.2018 tarihinde 696 ... Kanun Hükmünde Kararname (696 ... KHK) kapsamında sürekli işçi kadrosuna atandığını, ücretinin asgari ücretin %5 fazlası olarak belirlendiğini ayrıca davacıya her altı aylık dönemde %4 oranında ücret zammı yapılması gerektiğini, ancak davacının ücretine sözleşmede yer alan oran uygulanmadan sadece %4 oranında ücret zammı uygulandığını ve bu şekilde ücretlerinin eksik ödendiğini ileri sürerek 01.01.2019-31.12.2020 dönemine ilişkin ücret farkı alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davaya konu alacak alacaklarının zamanaşımına uğradığını, alt işveren işçisi olarak çalışırken sürekli işçi kadrosuna geçen davacının ücretinin ilgili mevzuat hükümleri ve sözleşme uyarınca belirlenerek eksiksiz ödendiğini, dava konusu taleplerin haksız olduğunu, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında çalıştırılan işçilerin 696 ... KHK kapsamında 02.04.2018 tarihinde sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, 375 ... Kanun Hükmünde Kararname'nin Geçici 23 üncü Maddesi Uyarınca İdarelerce Sürekli İşçi Kadrolarına Geçirilen İşçilerin Ücret ve Diğer Mali ve Sosyal Haklarının Belirlenmesinde Esas Alınacak Toplu ... Sözleşmesi'nde "Ücret zammı" başlığı altında ücret zamlarının %4 oranında belirlendiğini, davacıya sözleşme ve mevzuat hükümleri kapsamında tüm ücretlerin ödendiğini, bakiye alacağın bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; işyerinde uygulanmak üzere toplu ... sözleşmesi akdedilmesinin davacının ... sözleşmedeki ücret hakkını ortadan kaldırmayacağı, söz konusu toplu ... sözleşmesinde bu yönde bir hüküm bulunmayıp sadece ücret artış oranlarının düzenlendiği, buna göre davacının ... sözleşmesi ile belirlenen temel ücretinin korunarak gelen artışların bu temel ücret esas alınarak yapılması gerektiği, davalı işverenin davacıyı kadroya geçirirken davacının geçiş öncesindeki ücret ve diğer mali hakları ile geçiş yapması gerektiğinin açık olduğu, taraflar arasında yapılan sözleşmede davacının ücretinin asgari ücretin %7 fazlası olarak tespit edildikten sonra toplu ... sözleşmesinde belirlenen %4 oranında zam uygulanarak davacıya ödenmesi gerekirken, davalı Kurum tarafından davacının sözleşme ve toplu ... sözleşmesi hükümlerine aykırı bir şekilde ücretlerin eksik ödendiği, ... sözleşmesi ve işyerinde yürürlükte bulunan Yüksek Hakem Kurulu kararı ve 375 ... Kanun Hükmünde Kararname'nin (375 ... KHK) geçici 23 üncü maddesi gereğince davacının hak edebileceği fark ücret alacağının hesaplandığı, bilirkişi raporunun hesaplama konusunda denetime elverişli olduğu, davacının hak kazandığı 01.01.2019-31.12.2020 tarihleri arasındaki çalışma dönemi için davacının ıslah dilekçesi de dikkate alınarak belirlenen miktarlar üzerinden taleple bağlı kalınarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf başvurusunda; 6356 ... Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun (6356 ... Kanun) "Toplu ... sözleşmesinin hükmü" kenar başlıklı 36 ncı maddesinde yer alan düzenleme ve Hukuk Genel Kurulunun konuya ilişkin emsal kararı gereğince ... ... sözleşmeleri ve toplu ... sözleşmesi hükümlerinin bire bir, ... ... ya da bütün olarak değil, konuların gruplandırılarak karşılaştırılması gerektiğini, ... ... sözleşmesindeki ücret ve ekleri ile ilgili hükümlerin, toplu ... sözleşmesinde yer alan ücret ve eklerine ilişkin düzenlemelerle, benzer şekilde, izin hakkına ya da ihbar önellerine ilişkin hükümlerin de karşılıklı olarak ve bütüncül bir nazarla karşılaştırılması gerektiğini, davacı işçinin bir yandan ... ... sözleşmesindeki günlük brüt ücretinin esas alınmasını, diğer taraftan da toplu ... sözleşmesi ile öngörülen ücret kriterlerinin uygulanmasını istemesinin mümkün olmadığını, kaldı ki davacıya ait bordrolar incelendiğinde aylık ücrete yanında davacıya ödenen aylık ücretin yanında ikramiye, risk tazminatı, sosyal yardım gibi sürekli nitelikte tahakkuk eden ücret ve ücret ekleri ilave edildiğinde ... sözleşmesinde belirlenen ücretin üstünde bir ücret almaya başladığını, başka bir deyişle toplu ... sözleşmesi ile ücretinde artış olduğunu, ... sözleşmesinde belirlenen ücretin üstünde bir ücret ödendiğini, davacının dava dilekçesinde talep etmiş olduğu gibi her yıl belirlenen asgari ücrete ... sözleşmede belirtilen oranın eklenmesi, üstüne toplu ... sözleşmesinde belirlenen oranın eklenmesi ve hatta toplu ... sözleşmesi ile belirlenen tüm ücret kalemlerinin eklenmesi hâlinde sürekli işçi kadrolarında görev yapan personelin ücretlerinin fahiş bir hâl alacağını, bu ücretin de işçilerin kadroları ve özlük hakları ile bağdaşmayacağını, diğer çalışan personelin aldığı ücretlerle arasında büyük bir dengesizlik ve eşitsizlik oluşacağını, hüküm altına alınan alacaklara uygulanan faiz oranının ve faiz başlangıç tarihlerinin hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının kapsamında yer aldığı en son hizmet alım sözleşmesi ve ekleri idari ile teknik şartnameye ve davacı ile davalı Kurum arasında sürekli işçi kadrosuna geçenlere özgü yapılan tip belirsiz süreli ... sözleşmesinin 7 nci maddesinde davacının ücretinin geçişin yapıldığı 02.04.2018 tarihinden itibaren asgari ücretin % (sabit rakamsal bir miktar) fazlası olarak tespit edildiği, hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının kadroya geçişi tarihi olan 01.04.2018 tarihindeki ücreti tespit edilip Yüksek Hakem Kurulu kararı gereğince uygulanması öngörülen zamlar uygulanarak davacının dönem ücretlerinin tespit edildiği, buna göre ödenmesi gereken ücretler belirlenerek ödenen ücretler arasındaki farkın bulunduğu, hesaplamanın bu yönden denetime elverişli olduğu, buna göre davacının fark ücret ile buna bağlı alacaklarının olduğu, davacının kamuda sürekli işçi kadrosuna geçişi sırasında yapılan ... sözleşmesiyle ücreti asgari ücretin % olarak belirli bir oranda fazlası olarak tespit edildiğinden emsal Yargıtay kararları uyarınca davacının fark ücret talebinin yerinde olduğu gerekçeleriyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 ... Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili, istinaf dilekçesinde ileri sürülen nedenleri tekrar ederek inceleme sırasında resen gözetilecek nedenlerle kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 696 ... KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçinin, kadroya geçişte düzenlenen belirsiz süreli ... sözleşmesi hükümlerine göre ücretinin tespiti ile talep edilen fark ücret alacaklarının bulunup bulunmadığı, faiz türü, oranı ve faizin başlangıç tarihleri ile davalı Kurum aleyhine harç yükletilmesi konularına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 ... ... Kanunu'nun 22, 32 ve 34 üncü maddeleri, 696 ... KHK ile 375 ... KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde, 6356 ... Kanun'un 39 uncu maddesi ile 53 üncü maddesinin ikinci fıkrası, 492 ... Harçlar Kanunu'nun (492 ... Kanun) 13 üncü maddesinin (j) bendi.
3. 696 ... KHK kapsamında kadroya geçen işçilerin geçiş aşamasındaki ücretlerinin tespiti ile ... ... sözleşmesinin ücrete ilişkin hükmünün ileriye etkisine ilişkin ilke ve esaslar, Dairemizin 03.05.2023 tarihli ve 2023/3001 Esas, 2023/6593 Karar ... ilâmında şu şekilde açıklanmıştır:
"...
2. 696 ... KHK'nın 127 nci maddesi ile 375 ... KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde çerçevesinde sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçiler ile işveren arasında imzalanan ... sözleşmesinin ücrete ilişkin hükümlerinin doğru değerlendirilmesi son derece önemlidir. Dairemiz uygulamasına göre kadroya geçiş sırasında düzenlenen ... sözleşmesinde ücretin sadece asgari ücretin belli bir oranda fazlası yahut geçiş öncesindeki hizmet alım sözleşmesinde öngörülen ücret veya bu ücretin katları olarak belirlenmesi hâlinde, bu ücretin işçinin kadroya geçiş aşamasındaki ilk (temel) ücreti olduğu, taraflar arasında sonraki dönemler yönünden işvereni ücret artışı yapmakla yükümlü kılan bir düzenleme olmadığı kabul edilmektedir. Diğer taraftan ... sözleşmesinde ücretin her ay için asgari ücretin belli bir oranda fazlası şeklinde ödeneceğine yönelik hükümler ileriye etkili hükümler olarak değerlendirilmeli, bu hükümlerin sonraki dönemlere ilişkin ücret artışları yönünden işvereni bağlayacağı kabul edilmelidir.
..."
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıda yer alan paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. 492 ... Kanun'un 13 üncü maddesinin (j) bendinde, genel bütçeye dâhil idarelerin bu Kanun'un (1) ve (3) ... Tarifeleri'ne giren bütün işlemlerinin harçtan muaf olacağı belirtilmiştir. Harç, kamu düzenine ilişkin olup İlk Derece Mahkemesince davalı ... Bakanlığının harçtan muaf olduğu belirtilmesine rağmen hüküm fıkrasının (5) numaralı bendinde davacının yatırdığı başvuru harcının yargılama giderlerine dâhil edilerek davalı davalı Bakanlıktan tahsiline karar verilmesi hatalı olmuştur.
Ne var ki bu hataların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca İlk Derece Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Davalı tarafın diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, davalı tarafın temyiz itirazının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının, hüküm fıkrasının (5) inci bendinin tamamen çıkartılarak yerine, "Davacı tarafça karşılanan 500,00 TL bilirkişi ücreti, 93,00 TL posta ve tebligat masrafı olmak üzere toplam 593,00 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, davalı harçtan muaf olduğundan davacı tarafça yatırılan toplam 80,00 TL harcın kararın kesinleşmesinden sonra istek hâlinde davacıya iadesine, davalı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davalı üzerinde bırakılmasına," ibarelerinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
17.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.