"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2023/333 E., 2023/549 K.
DAVA TARİHİ : 22.07.2019
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; 07.02.2023 tarihli ve 2022/755 Esas, 2023/86 Karar sayılı karar ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının; davalı ... AŞ vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 10.04.2023 tarihli ve 2023/6425 Esas, 2023/5270 Karar sayılı ilâmı ile bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince ikinci bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; yukarıda tarih ve sayısı belirtilen karar ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı ... AŞ vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalılardan ... Çimento Fabrikaları AŞ'nin (eski ünvanı ile ... Beton Sanayi ve Ticaret AŞ) asıl işveren olduğu çeşitli projelerde alt işverenler değişmesine rağmen kesintisiz olarak 07.04.2010-31.01.2019 tarihleri arasında tamirci olarak çalıştığını, en son alt işverenin diğer davalı ... Hazır Beton İnş. Taş. San. ve Tic. AŞ olduğunu, ... sözleşmesinin haksız ve bildirimsiz olarak feshedildiğini, müvekkilinin haftanın yedi günü 08.00-20.00 saatleri arasında çalıştığını, ancak çalışmasının 21.00-22.00,23.00 saatlerine kadar devam ettiğini, davalıya ait işyerinde resmî tatil ve bayramlarda da çalışmaya devam edildiğini, davacının çalıştığı süre boyunca yıllık izinlerini de kullanmadığını ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin ücreti, 2019 yılı Ocak ayı ücreti, fazla çalışma, hafta tatili ile ... bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... AŞ vekili cevap dilekçesinde; davanın belirsiz alacak davası olarak açılmasında hukuki yarar bulunmadığını, husumet itirazında bulunduklarını, müvekkili Şirket ile diğer davalı Şirket arasındaki sözleşme hükümlerine göre davacının diğer davalı Şirketin işçisi kabul edilmesi gerektiğini, diğer davalı ile arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunmadığını, müvekkili Şirketin hazır beton üretim işini üstlenmiş iken diğer davalı Şirketin ayrı uzmanlık alanı içinde bulunan ve ayrı bir organizasyon, çalışma, ekipman, eleman ve bilgi gerektiren taşıma işini üstlendiğini, bu sebeple yalnızca diğer davalı Şirketin işveren konumunda olduğunu ve zamanaşımı def'inde bulunduklarını savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... Hazır Beton İnş. Taş. San. ve Tic. AŞ vekili cevap dilekçesinde; davanın hukuki yarar yokluğundan reddi gerektiğini, davacı taleplerinin zamanaşımına uğradığını, davacının, müvekkili Şirkette beton pompa operatörü olarak çalışmakta iken ... sözleşmesinin ... bitimi sebebiyle tazminatları ödenmek suretiyle feshedildiğini, davacının müvekkili davalı ... ibra ettiğini, davacının çalıştığı tesislerde 2-3 vardiya hâlinde çalışma olduğunu, özellikle kışın gece çalışmalarında çalışma süresinin düştüğünü, davacının iddia ettiği gibi bir çalışma şekli bulunmadığını, davacının müvekkili Şirkette çalıştığı dönem içerisinde yıllık ve haftalık izinlerini kullandığını, imzalı bordrolar ve ibranamelerde bunun açıkça belirtildiğini, yıllık 270 saate kadar olan fazla çalışmaların davacının ücretine dâhil olduğunun sözleşme ile kararlaştırıldığını, haricî kısımların ve resmî tatil ücretlerinin de ödendiğinin imzalı bordrolar ile sabit olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 28.12.2020 tarihli ve 2019/730 Esas, 2020/1072 Karar sayılı kararı ile; davacının 07.04.2010-31.01.2019 tarihleri arasında asıl işveren davalı ... AŞ'nin değişen alt işverenleri nezdinde çalıştığı, son alt işverenin diğer davalı ... Hazır Beton İnş. Taş. San. ve Tic. AŞ olduğu, davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunduğu, ... sözleşmesinin işverence feshedildiği, feshin haklı sebebe dayandığının davalılarca ispatlanmadığı, bu sebeple davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı, dinlenen tanık anlatımları ile davacının fazla çalışma yaptığı, hafta tatilleri ile ... bayram ve genel tatillerde çalıştığını ispatlamasına rağmen karşılığının işverence ödendiğinin ispatlanmadığı, davacının çalıştığı döneme ait 40 günlük yıllık izin hakkının kullandırıldığının veya ücretinin ödendiğinin de davalı tarafça yazılı delil ile ispatlanamadığı gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... AŞ vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesinin 15.03.2022 tarihli ve 2021/3114 Esas, 2022/695 Karar sayılı kararıyla; İlk Derece Mahkemesi kararının Dairece de benimsenmiş maddi deliller ve hukuksal gerekçelere dayandığı, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile incelenen İlk Derece Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre davalı vekilinin istinaf başvurusunun yerinde olmadığı kanaati ile başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... AŞ vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 12.09.2022 tarihli ve 2022/6477 Esas, 2022/8829 Karar sayılı ilâmı ile; dosya kapsamında yer alan 21.01.2019 düzenleme tarihli "Ocak/2019 Kıdem Bordrosu" başlıklı imzalı belgede 22.928,50 TL kıdem tazminatı ve 2.946,44 TL ihbar tazminatı tahakkukunun yer aldığı, imzalı olan "Ocak/2019 Ücret Hesap Pusulası" başlıklı belgede de 22.928,50 TL kıdem tazminatı, 2.946,44 TL ihbar tazminatı ile "sen. izin" adı altında 3.466,67 TL olmak üzere toplam asgari geçim indirimi dâhil net 30.140,33 TL tahakkuk yer aldığı, 21.01.2019 düzenleme tarihli ve imzalı "Ocak/2019 Ücret Bordrosu"nun da net 30.140,33 TL tahakkuk içerdiği; her ne kadar dosya kapsamında yer alan 31.01.2019 tarihli ibranameye yasal şartları taşımadığından itibar edilmemesi yerinde ise de dosya kapsamında yer alan dava konusu alacaklara ilişkin imzalı belgelere ilişkin hiçbir değerlendirme yapılmamasının isabetsiz olduğu, işverence ibraz edilen belgelerin İlk Derece Mahkemesince değerlendirilerek imzası ve içeriği bakımından davacı taraftan diyecekleri sorulup söz konusu belgeler hakkında bir değerlendirme yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin 07.02.2023 tarihli ve 2022/755 Esas, 2023/86 Karar sayılı kararı ile; bozma ilâmı doğrultusunda yapılan yargılama sonucunda, davacının söz konusu belgeler yönünden isticvabına karar verildiği, davacı asıl tarafından tahakkuk ettirilen miktarların ödenmediğinin ve tazminatların ödeneceği belirtilerek ilgili evrakın imzalatıldığının belirtildiği, davacı asılın ilgili tahakkuk ettirilen tutarların ödenmediği yönündeki beyanı, tahakkuk ettirilen miktarların ödendiğine dair herhangi bir kaydın bulunmadığı hususu da dikkate alınarak ilgili miktarların mahsubu yoluna gidilmediği gerekçesiyle bozma öncesindeki gibi davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... AŞ vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 10.04.2023 tarihli ve 2023/6425 Esas, 2023/5270 Karar sayılı ilâmı ile; Dairemizin 12.09.2022 tarihli ve 2022/6477 Esas, 2022/8829 Karar sayılı bozma ilâmının yerine getirilmediği, işbu dosya davacısının 12.09.2022 tarihli bozma ilâmı doğrultusunda işverence ibraz edilen belgelere ilişkin olarak imza ve içerik bakımından beyanı alındıktan sonra söz konusu belgeler hakkında bir değerlendirme yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının ikinci kez bozulmasına karar verilmiştir.
D. İlk Derece Mahkemesince İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmı doğrultusunda davacı asılın beyanı alınmış olup davacının ilgili tahakkukların ödenmediği yönündeki beyanı ve söz konusu ödemelere ilişkin banka kaydı bulunmadığı hususları değerlendirilerek bozma öncesinde olduğu gibi davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... AŞ vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davacının müvekkili Şirket işçisi olmadığını, husumet yokluğundan davanın reddi gerektiğini, işyeri sicil dosyası getirtilmeden eksik inceleme ile karar verilmesinin hatalı olduğunu, davacının tüm alacaklarının ödenmiş olduğunu, taraflarınca ve diğer davalı tarafından sunulan deliller incelenmeden karar verildiğini, davanın belirsiz alacak davası olarak açılmasında hukuki yarar bulunmadığını, davacı tanıklarının hayatın olağan akışına aykırı beyanları esas alınarak hazırlanan bilirkişi raporunun kanuna aykırı olduğunu, dava ve ıslaha karşı ileri sürülen zamanaşımı def'i dikkate alınmaksızın karar verildiğini, bozma ilâmının gereğinin yerine getirilmediğini, zamanaşımı def’i değerlendirilmeden karar verildiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; dosyada yer alan kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti tahakkuku içerir imzalı bir kısım belgelerin ödeme belgesi mahiyetinde olup olmadığı ve belgelerde yazılan miktarların alacaklardan mahsubu gerekip gerekmediği hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 32 ve 37 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Somut uyuşmazlıkta "Ocak/2019 Ücret Hesap Pusulası" başlıklı belge içeriğinde kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve yıllık izin ücreti alacağı toplamı olarak net 30.140,33 TL tahakkuk yer almakta olup söz konusu imzanın davacı tarafa ait olduğu hususu sabittir. Ancak belge altındaki açıklamada "30.140,33 TL'nin hesabıma tamamen yatırıldığını ... kabul ve beyan ederim" açıklamasının yer aldığı, davalı tarafça ilgili ödemenin davacının banka hesabına yatırıldığının ispatlanmadığı ve sigortalının işten çıkış tarihi 31.01.2019 olmasına rağmen kıdem tazminatı bordrosu ile 2019 yılı Ocak ayına ilişkin ücret bordrosunun düzenlenme tarihlerinin 21.01.2019 olduğu hususları dikkate alındığında; davacı asılın bozma sonrası celsedeki beyanına göre İlk Derece Mahkemesinin söz konusu belgeleri dikkate almadan alacakları hüküm altına alması yerinde olmuştur.
3. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
09.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.