"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 48. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/2495 E., 2023/1410 K.
KARAR : Davacının istinaf başvurusunun esastan reddi, davalıların istinaf başvurularının kabulü ile davanın kısmen kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 12. ... Mahkemesi
SAYISI : 2017/305 E., 2019/163 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalıların istinaf başvurularının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılardan Devlet ... Meydanları İşletmesi (...) Genel Müdürlüğü vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı asıl işveren ... Genel Müdürlüğüne ait ... Havalimanında alt işveren Şirkette güvenlik görevlisi olarak çalıştığını, davalı Şirketin son alt işveren olduğunu, davacının aylık ücretinden müfettiş raporlarına istinaden geçmiş dönemde fazla ücret ödendiği iddiası ile 2012 yılı içinde 1.000,00 TL tutarında kesinti yapıldığını, müfettiş raporlarına dayandırılan ve 2010 ile 2011 yıllarında fazla ücret ödemesi yapıldığı yönündeki davalı iddiasının haksız olduğunu, davacının aylık ücreti asıl işveren ve alt işveren arasında akdedilen hizmet alım sözleşmeleri uyarınca asgari ücretin 2 katı olduğundan muvafakatı olmaksızın ücretten kesinti yapılmasının 4857 ... ... Kanunu'na (4857 ... Kanun) aykırı olduğunu savunarak ücret kesintisi ve farkının tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... Genel Müdürlüğü vekili cevap dilekçesinde; taleplerin zamanaşımına uğradığını, personele fazladan ödeme yapıldığı yönünde düzenlenen müfettiş raporu gereğince ücret kesintilerinin yapıldığını, ücretlerin kanuna aykırı bir şekilde düşürülmediğini, kesintilerin haklı olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... Koruma ve Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti. Vekili cevap dilekçesinde; dava konusu alacakların belirlenebilir olmaları nedeniyle belirsiz alacak davasına konu edilemeyeceğini, dava konusu alacaklardan zamanaşımı süresi dolanlar bakımından zamanaşımı nedeniyle taleplerin reddi gerektiğini, davacının davalı Şirketin diğer davalı İdareden aldığı güvenlik işi ihalesinde 01.01.2017 tarihinden itibaren çalıştığını ve personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım ihalesi kapsamında istihdam edildiğini, davacı ile davalı Şirket arasında 01.01.2012 tarihinde işçi-işveren ilişkisi bulunmadığını, davacının aylık ücretinin ihale şartnamesi ile belirlendiğini, davacı ile imzalanan ... sözleşmesinde davacının aylık ücretinin açık ve net bir biçimde belirtildiğini, davacının 01.01.2017 tarihi öncesi döneme ait ücret/fark alacağı taleplerinden davalı Şirketin sorumlu olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının yüklenici firmalarla imzaladığı ... sözleşmelerinde aylık ücret miktarının açıkça belirlendiği, sözleşmelerin davacı tarafından "okudum, anladım, kabul ediyorum" şerhi düşülerek imzalandığı, sözleşmelerde belirlenen aylık ücret tutarının davacı yönünden bağlayıcı olduğu, bu nedenle ... sözleşmesinde kararlaştırılan ücret tutarının altında kalan dönemlerin hüküm altına alındığı, ücret kesintisi alacağı bakımından 2012 yılında yapılan idari soruşturma sonucunda düzenlenen müfettiş raporu uyarınca alt işveren şirket işçilerine ödenen ... ... ve genel tatil ücretlerinin asgari ücret artışından kaynaklanan fark tutarların işçilerin ücretinden kesinti yapılarak tahsil edildiğinin anlaşıldığı, hizmet alım sözleşmesinin yürürlük tarihinden sonra asgari ücret artışlarından kaynaklanan fark ücretler konusundaki uyuşmazlığın sözleşmenin taraflarına ait olduğu, işçinin yazılı onayı alınmadığı sürece aylık ücretinden indirim ve kesinti yapılamayacağı gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; İlk Derece Mahkemesi tarafından davacıya ihale dönemlerinde imzalatılan sözleşmelerde ücret miktarının belirtildiği gerekçesiyle ücret farkı alacağının 2014 sonrası dönem yönünden reddinin hatalı olduğunu, davacının ücretinin 01.11.2012 tarihinde asgari ücretin %100 fazlasından %50 fazlasına indirildiğini, ücret düşürülürken davacının yazılı izninin alınmadığını, daha sonraki yıllarda ve en son 2017 yılında alt işverenler değiştiğinden dolayı yeni alt işverenlerin prosedür gereği ... sözleşmesi imzalattığını, sözleşmelerin matbu olduğunu, davalar açıldıktan sonra ücret kısımlarının elle doldurulup dosyaya sunulduğunu, hiçbir işçinin ücretin düşürülmesine muvafakat etmeyeceğini, ücret düşüklüğünün bir kez yapılıp yazılı izin alınmadığını, seri dosyalarda dava açıldığı tarihe kadar olan dönemin ücret farklarının hesaplandığını, sözleşmelerin işçiler tarafından imzalanmasının muvafakat anlamında değerlendirilemeyeceğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı ... Genel Müdürlüğü vekili; belirsiz alacak davası açılamayacağını, ihaleyi üstlenen Şirket ile müvekkili İdarenin sözleşme imzaladığını, İlk Derece Mahkemesinin ücretin ... taraflı olarak düşürüldüğünü kabul etmesinin hukuka aykırı olduğunu, 01.01.2014-31.12.2014 tarihleri arasında ücret alacağı bulunduğunun kabulünün hukuka aykırı olduğunu, ... ve ... Bölge Adliye Mahkemesi kararları arasındaki çelişkinin giderilmesi için Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı talep edildiğini ve bunun sonucunun beklenmesi gerektiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
3. Davalı ... Koruma ve Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti. vekili; davacı ile aralarında işçi işveren ilişkisinin bulunmadığını, sözleşmede ücretin açık ve net şekilde belirtildiğini, fark ücretin talep edilemeyeceğini, 01.01.2017 tarihinde ... sözleşmesinin imzalandığını, davacının ücretinin yazılı olarak belirlendiği sözleşmelerdeki ücrete ilişkin davalarda taleplerin reddedildiğini, 01.01.2014 - 01.01.2017 döneminde ücretlerin sözleşmelerde yazılı ve imzalı olduğunu, emsal kararların dikkate alınması gerektiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; her ne kadar ücret, daha önceki ihale dönemlerinde, asgari ücrete oranla daha yüksek (%100 zamlı) belirlenmiş ise de daha sonraki dönemlerde ihale evrakı ile belirlenen asgari ücrete oranla daha düşük (%50 zamlı) ücretin ... sözleşmesine yansıtılması ve işçinin de yeni sözleşmeyi imzalaması hâlinde değişikliğe yazılı onay verdiği ve bu ücretin artık işçiyi bağlayacağının kabul edildiği, zira yeni imzalanan ... sözleşmesinin de ücreti belirleyen yazılı bir kabul olduğu, bu nedenle davacı tarafın aksi yöndeki itirazının haklı bulunmadığı, ... ... sözleşmesinde belirtilen ücret ile bordrolarda tahakkuk ettirilen ücretlerin arasındaki farkın hüküm altına alınmasında isabetsizlik bulunmadığı, kesintiden kaynaklanan fark ücret alacağı bakımından işverence yapılan kesintinin haklı bir sebebe dayandığı, yapılmış açık bir fazla ödemenin geri alınması niteliğinde olduğu, kanuna ya da kanunun verdiği yetkiye istinaden yürürlüğe konulan genel düzenleyici işlemlere aykırı ödemeler kazanılmış hak doğurmayacağı gerekçesiyle ücret kesintisi alacak talebinin reddine karar verilmesi gerekirken, kabulüne karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalıların istinaf başvurularının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... Genel Müdürlüğü vekili; ihaleyi alan yüklenici şirketle ücret hususunun açıkça ve rakamla belirtildiği ... ... sözleşmelerinin dosya kapsamında bulunduğunu, davacı işçinin ücretinin ... taraflı ve kanuna aykırı olarak düşürüldüğünün kabul edilmesinin hatalı olduğunu, davacının yüklenicinin işçisi olması ve ücretinin yüklenici tarafından ödenmesi durumu karşısında taraflarının ücret ödemelerinden herhangi bir sorumluluğu bulunmadığını, personele fazladan ödeme yapıldığı yönünde düzenlenen müfettiş raporu gereğince ücret kesintilerinin yapıldığını savunarak Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının muvafakati olmadan ücretin düşürülüp düşürülemeyeceğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4857 ... Kanun'un 22 ve 32 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı ... Genel Müdürlüğü vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.