"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/937 E., 2023/1001 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... Anadolu 6. ... Mahkemesi
SAYISI : 2019/141 E., 2020/827 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.
Davacı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmiş ise de; 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin ikinci fıkrası gereğince duruşma isteğinin miktardan reddine ve incelemenin dosya üzerinden yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının davalıya bağlı işyerinde çalıştığını, davalı Kurum ile dava dışı alt işverenler arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğunu, bunun sonucunda davacıya düşük ücret ödendiğini, diğer kadrolu işçilere hastanenin döner sermaye hesabından döner sermaye payı ödenirken davacıya ödeme yapılmadığını, davacının günde 12 saat ve haftada 6 gün çalıştığını, bir gün izin kullandığını, işyerinde dinî ve millî bayramların tamamında nöbetleşe çalışma yapıldığını, yapılan ödemelerin genelde eksik olduğunu, asgari geçim indiriminin ise hiç ödenmediğini iddia ederek ücret, asgari geçim indirimi, fark ücret, döner sermaye payı, ilave tediye, fazla çalışma ücreti ve ... ... ile genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının taleplerinin soyut ve mesnetsiz olduğunu, bir kimsenin tüm çalışma süresince her gün fazla çalışma yapmasının hayatın olağan akışına uymadığını, kamu kurumu olan hastanede çalışan personelin günlük çalışma süresine uygun çalıştığını ve haftalık çalışma süresinin aşılmadığını, davacının hastanede fazla çalışma yaptığını yazılı delille ispatlaması gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalı Bakanlık ile alt işverenler arasında yapılan hizmet alım sözleşmelerinin muvazaya dayanmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; muvazaa iddiasına dair yapılan değerlendirmenin hatalı olduğunu, ayrıca fazla çalışma ve ... ... ile genel tatil ücreti gibi alacakların hesaplanması gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı Bakanlık ile alt işverenler arasında yapılan hizmet alım sözleşmesinin muvazaya dayanmadığı, davacının alt işverenlik işçisi olduğu, asıl işverenin işçilerinin sahip olduğu haklardan yararlanmasının mümkün olmadığı, davacının ilave tediye alacağı talebinin ise sübut bulmadığı gerekçeleriyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının muvazaa iddiasının yerindeliğine ve ayrıca birkısım işçilik alacaklarına hak kazanıp kazanmadığı ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 4857 ... ... Kanunu'nun 2, 41, 44 ve 47 nci maddeleri, 6772 ... Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 ... Kanunla 6212 ... Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun'un 1 vd. maddeleri
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı vekilinin aşağıda yer alan paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
3. Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş ve işyerinden çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
4. Fazla çalışmanın yazılı delil ya da tanıkla ispatı imkân dahilindedir. İşyerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan tanıkların anlatımlarına değer verilemez. Davacı ile menfaat birliği içinde olan tanıkların anlatımına ihtiyatla yaklaşılması gerektiği de gözden kaçırılmamalıdır. Başka delillerle desteklenmeden ... başına davacı ile menfaat birliği içinde olan tanık anlatımına itibar edilmesi mümkün değildir.
5. Somut uyuşmazlıkta davacı işçi, fazla çalışma yaptığını ... ... ve genel tatillerde de çalıştığını, bu çalışmaların karşılığı ücretin ise ödenmediğini iddia etmiş; Mahkemece davacının fazla çalışma ile ... ... ve genel tatil ücretine hak kazanmadığı gerekçesiyle talebin reddine karar verilmiştir. Yazılı kayıt bulunan dönem bakımından ulaşılan sonuç yerinde ise de kayıt bulunmayan dönemler bakımından iddianın tanık delili ile ispatlanabileceği hususunun göz ardı edilmesi hatalıdır. Davacı işçinin iddiasını ispatlamak için dinlettiği tanık, davalıya karşı açılmış davası olduğunu ifade etmiştir. Ancak dosya kapsamından dinlenen davalı tanığı ile davacı tanığının beyanlarının birbiriyle örtüştüğü tespit edilmektedir. Tanıkların beyanları birlikte dikkate alındığında, davacının haftanın 6 günü 10.30 -19.30 saatleri arasında ve yine dinî bayramların ilk iki günü ile resmî tatillerin tamamında çalıştığı yönündeki iddiasını ispat ettiği kabul edilmelidir. Mahkemece hatalı değerlendirme yapılarak yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi isabetsiz olup kararın bu sebeple bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz istek harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.