"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2021/188 E., 2022/443 K.
DAVA TARİHİ : 11.04.2016
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı ... Belediye Başkanlığı (Belediye) vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı işyerinde 2010-2014 yılları arasında çalıştığı, ... Genel-... Sendikası üyesi ve işyeri temsilcisi olduğu, ... sözleşmesinin feshi nedeniyle açtığı işe iade davasında işe iade kararı verildiği ve işe başlama talep ettiği hâlde işe başlatılmayarak ... sözleşmesinin feshedildiği iddiası ile kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin ücreti, işe başlatmama tazminatı ve boşta geçen süre ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı Belediye vekili cevap dilekçesinde; davacının ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı bünyesinde çalışması bulunmadığından husumet itirazında bulunduklarını, hizmet alım ve yapım sözleşmelerine dayalı olarak müteahhit şirketlerin yanında çalışan davacının taleplerinin Belediyeye yöneltilmesinin yasal olarak mümkün olmadığını, dava konusu alacakların zamanaşımına uğradığını, alt işveren firma sıfatı ile münhasıran ihale edilen işleri yürütürken çalıştırdıkları elemanlarla ilgili her türlü sosyal hak ve alacaklardan sorumlu olmadıklarını, faize itiraz ettiklerini ve haksız davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 17.02.2017 tarihli ve 2016/242 Esas, 2017/97 Karar sayılı kararıyla; davacının ... Büyükşehir Belediye Başkanlığından ... alan alt işveren işçisi olarak 01.09.2010-30.09.2014 tarihleri arasında çalıştığı, son alt işverenin davalı diğer alt işveren Şirket olduğu, ... sözleşmesinin işverence feshi üzerine ... 4. ... Mahkemesinin 2014/676 Esas, 2015/73 Karar sayılı dosyasında açılan işe iade davasının kabul edildiği, Yargıtayca kararın onandığı, kararın kesinleşmesi hâlinde işçinin başvurusu ve işverenin işe başlatmaması durumunda boşta geçen süre ücreti ile işe başlatmama tazminatının kıdem durumuna göre kararlaştırıldığı, maddi sorumluluğun işe iade davalılarından müştereken ve müteselsilen tahsili gerekeceğine karar verildiği, davacının işe başlama talebinin 16.01.2015 tarihinde işverene tebliğ edildiği, talebe rağmen işe başlatılamadığı, bu durumda kıdemine 4 ay daha eklenmesi gerekeceği, bu durumda davacının kıdem süresinin 4 yıl, 20 gün olacağı, davacının işe başlatılmaması sebebiyle kıdem ve ihbar tazminatları ile işe başlatmama tazminatı, boşta geçen süre ücretine hak kazanacağı tazminatların ödendiğinin davalı tarafça ispatlanamadığı, yıllık iznin kullandırıldığının ya da fesihte karşılığının tam olarak ödendiğinin davalı tarafça ispatlanamadığı gerekçeleriyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Belediye vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin 16.11.2017 tarihli ve 2017/2171 Esas, 2017/2356 Karar sayılı kararıyla; davacı taleplerinin zamanaşımına uğramadığı, davalı ... Belediye Başkanlığının asıl işveren, diğer davalı Şirketin alt işveren olduğu, davacının işçilik alacaklarından davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu bulunduğu, dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında, İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçeleriyle davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 19.01.2021 tarihli 2015/569 Esas, 2021/1580 Karar sayılı ilamı ile; temyiz eden davalının diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, davacının fesih tarihinden sendika temsilcilik süresinin sona erdiği 01.05.2015 tarihine kadar doğan ücret ve sosyal haklarının hesaplanarak hüküm altına alınması ve ... sözleşmesini fesheden davacının ihbar tazminatı talep etme hakkı bulunmadığından ihbar tazminatı talebinin reddine karar verilmesi gerektiği ve ... sözleşmesinin davacı tarafından dava tarihi olan 11.04.2016 tarihinde feshedildiği kabul edilerek, ... sözleşmesinin profesyonel yönetici olarak atanma tarihinde askı hâline geçtiği de gözetilerek belirlenecek çalışma süresi ve aylık ücret miktarı üzerinden kıdem tazminatı ve yıllık izin ücreti hesaplanarak hüküm kurulması gerekirken ... sözleşmesinin işverence işe başlatılmayarak 16.01.2016 tarihinde feshedildiği kabulüne göre hesaplama yapan raporun hükme esas alınmasının hatalı olduğu ancak temyiz edenin sıfatına göre bu hususun bozma nedeni yapılmadığı gerekçeleriyle bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmına uyulmasına karar verilerek ıslah dilekçesi ve hükme esas alınan hesap bilirkişisinin 01.08.2022 tarihli ek raporu dikkate alınarak davacının ihbar tazminatı alacağının reddine diğer dava konusu alacaklarının ise kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili, Yerel Mahkemece husumet itirazı ve zamanaşımı def'inin değerlendirilmediğini, bilirkişinin hesaplamış olduğu ücreti kabul etmediklerini, yargılama giderlerinin hatalı belirlendiğini ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının ihbar tazminatı alacağına hak kazanıp kazanmadığı ile ücret ve sosyal haklarının hesaplanması gereken tarihin doğru belirlenip belirlenmediği hususlarına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun 23 ve 24 üncü maddeleri, 4857 sayılı ... Kanunu'nun 17, 18, 19, 25 ve 53 üncü maddeleri ile aynı Kanun'un 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte olan mülga 1475 sayılı ... Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı Belediye vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
27.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.