"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2022/462 E., 2023/355 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı taraflar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının mülga Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünde çalışmakta iken 6360 ... On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (6360 ... Kanun) ile İdarenin kapatılması üzerine aynı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onbirinci fıkrası uyarınca sürekli işçi ve geçici işçi pozisyonlarında çalışmakta olanların mevcut kadro ve pozisyonları ile Büyükşehir Belediye Başkanlığına devredildilmesi sebebi ile Belediyeye, buradan da Belediyenin bildirimi ile şu an görev yaptığı GAP Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü Müdürlüğüne atandığını, davacının önceki çalıştığı yerlerindeki görev ünvanının atölye ustası olmasına rağmen son işyerinde bu ünvanın verilmediğini, atama işlemlerinin hiçbirisinin davacının kendi iradesi ile gerçekleşmediğini, davacının temelde Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünden geldiğini, buradaki çalışmaları yok sayılarak İl Özel İdaresinde ilk defa işe başlayan işçi gibi değerlendirildiğini, intibakı İl Özel İdaresindeki toplu ... sözleşmesi hükümleri kapsamında yapılmakla birlikte, Yol ... Sendikasına üyelik tarihine kadar olan hizmet sürelerinin yok sayıldığını, toplu ... sözleşmesine göre aynı hizmet süresine sahip işçilerin yevmiyeleri arasında fark olduğunu, işçinin bordrosunda gösterilen kal. işçi zammının 20 gün ve %11 üzerinden değil 30 gün ve %15 üzerinden hesaplanmasını, önceki toplu ... sözleşmesinin süresinin 28.02.2015 tarihinde bitmesi üzerine işyerinde yeni uygulanan toplu ... sözleşmesi gereğince ödenmesi gereken %6 zam tutarının her ay için faizi ile birlikte ödenmesini, davacının devredilirken mevcut pozisyon ve görev ünvanı ile devri gerektiğini istediklerini bu talebin reddedildiğini, ayrıca Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Merkez ve Taşra Teşkilatı İşyerleri için Tarım ... Sendikası ile İdare arasında imzalanan toplu ... sözleşmesinin geçici 3 üncü maddesine göre kamu kurum ve kuruluşlarından kanunla Bakanlığa devredilen işçilerin; taraf işçi sendikasına üye oldukları tarihten itibaren bu toplu ... sözleşmesinin tüm hükümlerinden (ek madde 1 ve ek madde 2 hükümleri hariç olmak üzere) yararlanacaklarının belirtildiğini, ilgili maddede ayrıca "... Devirle gelen işçilerin gündelikleri işe alındıkları grubun Hak kademe ücretinden düşük ise ilk kademe ücretine (A Kademesine), yakın lehte kademe üçretine intibak ettirilir. Gündelikleri ücret skalasının dışında kalan işçiler ise kendi gündelikleri esas alınarak toplu ... sözleşmesindeki dönemlere göre uygulanan ücret zamlarından yararlanırlar...” hükmü bulunduğunu, davacının Kuruma "Köy Tes.....” olarak atandığını beyanla ücretinin ve ücrete esas ek ödemelerinin tutar ve oranlarının ne olacağının tespitine ve bundan sonra ödenmesi gereken ücretin ne kadar olacağının tespit edilmesi, bu tespit neticesinde davalı Kuruma atanmasından itibaren varsa eksik ödenen tutarlarının belirlenmesine ve bu tutarların hak edildiği tarihten itibaren faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının taleplerinin İl Özel İdaresi ile ilgili olduğunu, davalı İdarenin 6360 ... Kanun'un geçici 1 inci maddesinin dokuzuncu fıkrasının (d) bendine göre nakledilen davacı ile ilgili nakil tarihinden önce doğmuş borçlardan sorumlu tutulamayacağını, ... Büyükşehir Belediye Başkanlığına husumet yöneltilmesi gerektiğini, aynı maddenin onuncu fıkrasına göre de devredilen veya nakledilen işçilerin ücret ve diğer mali sosyal haklarının toplu ... sözleşmesi bulunan işçiler bakımından yenileri düzenleninceye kadar devir veya nakil işleminden önce tâbi oldukları toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre toplu ... sözleşmesi bulunmayan işçiler bakımından ise 2012 yılının Eylül ayında geçerli ... ... sözleşmelerine göre belirleneceğinin düzenlendiğini, buna göre davacının tâbi olduğu toplu ... sözleşmesinin süresi sona erse de yenisi yürürlüğe girinceye kadar ... sözleşmesi olarak devam ettiği için ücret ve diğer haklarının ... Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası (...) ile Tarım ... Sendikası arasındaki 16. Dönem Toplu ... Sözleşmesi'nin geçici 2 ve geçici 3 üncü maddeleri gereğince ödenerek hak kayıplarının engellendiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 08.....2021 tarihli ve 2019/106 Esas, 2021/383 Karar ... kararıyla; dava tarihine kadar, davacının ücretinin tespitinin yürürlükte bulunan toplu ... sözleşmelerine uygun olarak yapıldığı, davacının nakilden sonra Yol ... Sendikası üyesi olduğu zamana dair yevmiyesinin, Tarım ... Sendikası üyesi olduğu dönemden önce yapılan ... ... sözleşmesinde dahi muhafaza edildiği, Tarım ... Sendikası üyesi olduktan sonra da yürürlükte bulunan toplu ... sözleşme zamlarının ücretine muhafaza edildiği, Tarım ... Sendikası üyesi olduktan sonra da yürürlükte bulunan toplu ... sözleşmesi zamlarının ücretine yansıtıldığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 27.10.2021 tarihli ve 2021/753 Esas, 2021/1266 Karar ... kararıyla; Daire kaldırma kararına uyan İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucu aldırılan bilirkişi raporu doğrultusunda fark yıpranma primi 7,87 TL ve fark ücret alacağının 80,40 TL olarak tespit edildiği ve hüküm kurulduğu anlaşıldığından, vakıa ve hukuki değerlendirme ile gerekçede ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre yerinde bulunmayan bütün taraf istinaf itirazlarının reddi ile usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşılan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı yapılan taraf vekilleri istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 10.05.2022 tarihli ve 2022/1007 Esas, 2022/5762 Karar ... kararıyla; taraflar arasında çözümü gereken ilk uyuşmazlığın davacının geçici işçilikten sürekli işçi kadrosuna geçirildiği tarihte geçici işçilikte geçen çalışma süresinin derece ve kademesinin belirlenmesinde dikkate alınıp alınmadığı, çalıştığı pozisyona göre davacının bulunması gereken derece ve kademenin ve bu derece ile kademeye isabet eden ücret miktarının doğru belirlenip belirlenmediği olup hükme esas alınan bilirkişi raporunun denetlenemediği, davacının 03.07.2015 tarihinde Tarım ... Sendikasına üye olduğu ve üyeliğinin aynı tarih itibarıyla işverene bildirildiği anlaşıldığından, davacının Tarım ... Sendikasının taraf olduğu toplu ... sözleşmesinden ancak 03.07.2015 tarihinden sonra yararlanabileceği, nakil tarihinden önce Yol ... Sendikasının taraf olduğu 01.03.2013-28.02.2015 dönemini kapsayan toplu ... sözleşmesinden 03.07.2015 tarihine kadar yararlanabileceği, davacının hangi dönemde hangi toplu ... sözleşmesinden yararlanabileceği belirlenerek usuli kazanılmış haklar da gözetilerek davacının toplu ... sözleşmesinin hatalı uygulanmasından kaynaklanan alacaklarının bulunup bulunmadığının belirlenerek sonucuna göre karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının işyeri şahsi sicil dosyası ekinde ... İl Özel İdaresinin 20.03.2014 tarihli ve 3458 ... yazısı ekindeki listede, davacı 01.03.2012 itibarıyla 12. derece ve 14. kademede iken Mahkemece davacı ... listede bulunan diğer işçilerin 15. derece ve 20. kademede tespit edildiğine dair işlem tesis edildiği ve sonrasında davacının derece ve kademesinin bu tespite göre yapıldığı, 16. Dönem Toplu ... Sözleşmesi'nin geçici 2 nci maddesinde intibak yapılırken mevsimlik işçilikte geçen sürelerin dikkate alınması gerektiği ve bu esnada altı ... fazla olan sürelerin bir yıl kabul edileceğinin de düzenlendiği, davalı Kurumca, davacının 01.03.2015 tarihi itibarıyla 16. derece 23. kademede olduğu kabul edilerek işlem yapıldığı, davacının devirden sonra 03.07.2015 tarihinde Tarım ... Sendikası üyesi olduğu ve üyeliğinin aynı tarihli yazı ile davalı işverenliğe bildirildiği, 03.07.2015 tarihinde davalı işyerinde Tarım ... Sendikasının da tarafı olduğu 01.01.2015-31.12.2016 yürürlük süreli ve 25.....2015 imza tarihli 16. Dönem Toplu ... Sözleşmesi'nin yürürlükte olduğu, buna göre davacının 01.09.2014-02.07.2015 tarihleri arasında Yol ... Sendikasının tarafı olduğu 4. Dönem Toplu ... Sözleşmesi'nden, 03.07.2015 tarihinden sonra Tarım ... Sendikasının tarafı olduğu 16. Dönem Toplu ... Sözleşmesi'nden faydalanması gerektiği, Yol ... Sendikasının tarafı olduğu 4. Dönem Toplu ... Sözleşmesi'nin bozma kararı sonrası ... Büyükşehir Belediyesinin 24.02.2022 tarihli yazısı ekinde dosya kapsamına alındığı, davacının tâbi olduğu kadronun Yol ... Sendikası dönemi toplu ... sözleşmesine göre derecesinin 7 ve kademesinin ise 16 olduğu, Tarım ... Sendikasının 16. Dönem Toplu ... Sözleşmesi'nin ekindeki skalada derece ve kademe sistemine göre en son derecenin 14 olması sebebiyle davacının skalada belirtilenden daha fazla ücret aldığı, toplu ... sözleşmesine göre ücret artışları yapılarak davacının ücretlerinin bilirkişi raporunda belirlendiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraflar temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı vekili; davacının Köy Hizmetlerinden İl Özel İdaresine geçmesi nedeniyle intibakın yapılmadığını, normalde tüm çalışma süresine ilişkin intibakın yapıldığını ileri sürerek davanın reddi istemiyle temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davacı vekili; davada hem tespit hem de alacak taleplerinin bulunduğunu, müvekkilinin, Yol- ... Sendikasına geçmesinden sonra ücretinin hatalı belirlendiğini, intibak yapılırken yevmiyesinin olması gerekenden düşük tespit edildiğini, Mülga Köy Hizmetlerindeki hizmet süreleri göz önüne alınmadan İl Özel İdaresine aktarıldığını, bu çalışmaları yok sayılarak İl Özel İdaresinde ilk defa işe başlayan işçi muamelesine tâbi tutulduğunu iddia etmiş emsal işçi ücreti göz önünde tutularak derece kademe ve ücretinin tespitinin gerektiğini belirterek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının kademe derece tespitinin doğru yapılıp yapılmadığı ve buna bağlı olarak fark alacaklarının bulunup bulunmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6356 ... Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun 39 uncu maddesi (Mülga 2822 ... Toplu ... Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu’nun 9 uncu maddesi).
3. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 03.05.2017 tarihli ve 2017/22-2094 Esas, 2017/910 Karar; 13.12.2017 tarihli ve 2016/9(7)-100 Esas, 2017/1688 Karar; 13.12.2017 tarihli ve 2016/9(7)-594 Esas, 2017/1694 Karar ... ilâmları.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlerden davacı tarafa yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
17.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.