"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1639 E., 2023/1571 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Trabzon 2. İş Mahkemesi
SAYISI : 2022/407 E., 2023/97 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, kararın davalılar vekilince istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince davalıların istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren Mahkemeye gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin belirsiz süreli iş sözleşmesiyle Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanlığına (Belediye) ait işyerinde ... Gıda Hayvancılık Tur. İnş. Mad. Tem. Güv. Dan.
Hizm. San. Tic. AŞ'nin (... Şirketi) işçisi konumunda çalıştığını, asıl işverenin imzaladığı sözleşmelerle kendi çalışanlarına tanıdığı hakların kendisine de tanınması gerektiğini, aksi hâlde uygulamanın eşit işe eşit ücret ilkesine, International Labour Organization (ILO) sözleşmelerine aykırı olacağını, davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisinin muvazaalı olduğunu ileri sürerek davacının davalı Belediyenin işçisi olduğunun tespitiyle Belediye işçilerinin yararlandırıldığı sözleşme ve toplu iş sözleşmeleri uyarınca tanınan haklardan yararlandırılmasını, kıdem tazminatı ile fark ücret, fazla çalışma ücreti, ulusal ... ve genel tatil ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili; davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, davacının alacaklarının zamanaşımına uğradığını, davacının yüklenici firma elemanı olduğunu ve kendi imzaladığı sözleşme ile toplu iş sözleşmeleriyle tanınan haklar dışında talepte bulunamayacağını savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... Şirketi vekili; talep edilen alacakların zamanaşımına uğradığını, dava dilekçesinin taleplerin ve harca esas miktarın netleştirilmesi gerektiğini, dava konusu olayda muvazaa veya hukuksuzluk olmadığını, davacının durumu bilerek kendi iradesi ile sözleşme imzaladığını, davacının alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; emsal Yargıtay ilâmları da gözetildiğinde davalı ... ile davalı ... Şirketi arasındaki ilişki geçerli olduğundan davacının davalı Belediyenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden yararlanmasının mümkün olmadığı, muvazaaya dayalı talep edebileceği alacak kalemi bulunmadığı, ayrıca dosya içerisinde bulunan devir protokolü incelendiğinde, devralan İdare olarak Ortahisar Belediyesinin gösterildiği, devreden İdare olarak davalı Belediyenin bildirildiği, yüklenici olarak ... Şirketinin yer aldığı, 6360 ... On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun uyarınca davalı Belediyenin kurulmasıyla bazı işlerin Ortahisar Belediyesinin görev kapsamına girmesi nedeni ile davalı ... ile ... Şirketi arasında yapılan sözleşmeye konu bir kısım işçilerin Ortahisar Belediyesinde çalışacak şekilde devredildiğinin anlaşıldığı, dinlenen tanıkların beyanları ve davacının Sosyal Güvenlik Kurumu hizmet cetveli incelendiğinde, davacının hiç ara vermeden Ortahisar Belediyesi kapsamında çalışmaya devam ettiğinin anlaşıldığı, davacı vekilinin yeni iş sözleşmesi imzalandığı anlaşılmakla kıdem tazminatı koşullarının somut dava bakımından oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; Anayasa Mahkemesi kararının genel incelenmesinden dava konusu muvazaanın varlığı için hangi meslekle çalışılırsa çalışılsın eğer yapılan işin asli-sürekli nitelik taşıyan iş ise burada muvazaanın varlığının kabulünün hukuksal bir zorunluluk olduğunu, bağlı olarak davacının bakım onarım müdürlüğünde çalıştığını, yapılan işin asli-sürekli iş niteliğinden ötürü davalılar arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğunu, İlk Derece Mahkemesi kararının hatalı olduğunu belirterek kararı istinaf etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Yargıtay 9. Hukuk Dairesinden geçen emsal dosyalarda; şirket hissesinin büyük bir kısmının ya da tamamının belediyeye ait olmasının, yine şirket işçilerinin belediyelerin faaliyet alanındaki işlerde çalıştırılmasının, bir kısım ... ve talimatları belediye yetkililerinden almalarının, belediye işçileri ile benzer işlerde çalıştırılmalarının muvazaa kriteri olarak değerlendirilemeyeceği, davalı ... ile davalı ... Şirketi arasındaki ilişkinin geçerli olduğu ve davacının davalı Belediyenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden yararlanmasının mümkün olmadığının belirtildiği, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 20.10.2022 tarihli ve 2022/9-546 Esas, 2022/1345 Karar ... kararının da aynı yönde olduğu, bu nedenle muvazaaya dayanan taleplerin reddinin yerinde olduğu; muvazaaya dayanmayan kıdem tazminatı talebi yönünden ise istinaf isteminde bulunulmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir .
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekilince, istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçelerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemiyle temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, iş sözleşmesinin sona erip ermediği, davalılar arasındaki asıl işveren alt işveren ilişkisinin kanuna uygun kurulup kurulmadığı, muvazaaya dayanıp dayanmadığı, bunun sonucu olarak da davacının dava konusu alacaklara hak kazanıp kazanmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 ... İş Kanunu'nun 2 nci maddesi, 5393 ... Belediye Kanunu'nun 67 ve 70 inci maddeleri ile 5216 ... Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun 26 ncı maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.