"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1776 E., 2023/759 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 1. ... Mahkemesi
SAYISI : 2017/455 E., 2021/147 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre ve diğer temyiz şartları yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı ... Başkanlığına (Belediye) 2016 yılında girdiğini, otobüs şoförü olarak çalıştırıldığını, Belediyenin, işçileri doğrudan işe almayıp alt işverenler vasıtası ile işe başlattığını, resmîyette alt işveren işçisi olarak göründüğünü, fakat Belediyenin işini yaptığını, işin sevk ve idaresinin tamamen davalı ... tarafından yürütüldüğünü, amir pozisyonunda Belediye görevlilerinin bulunduğunu, işe giriş ve çıkışların davalı ... tarafından yapıldığını, çalıştırılacak işçilerin isimlerinin alt işverenlere bildirildiğini, otobüslerin Belediyeye ait olduğunu, davalı ... ile alt işverenler arasındaki ilişkinin 4857 ... ... Kanunu'nun (4857 ... Kanun) 2 nci maddesi kapsamında muvazaalı olduğunu, müvekkilinin baştan beri Belediyenin işçisi olduğunu ileri sürerek fark ücret, ilave tediye ve ikramiye alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; açılan davanın husumetten reddi gerektiğini, davacının şehir içi toplu taşıma faaliyeti yapan araçlarda çalıştırılmak üzere hizmet alım ihalesi sonrasında ihaleyi kazanan firma tarafından işe başlatıldığını, davacının alacaklarının ödendiğini, yapılan sözleşmelerde yüklenicinin çalıştıracağı personel ile ilgili sorumluluklarının belirlendiğini, her türlü giderin yüklenici firma olan diğer davalı Şirkete ait olduğunu, alt işverenlerin, belirlenen şartlar dâhilinde işi asıl işveren adına yapan yükleniciler olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... Limited Şirketi davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesininin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının daha önce davalı Belediyenin işçisi olup haklarının kısıtlanması amacıyla işten çıkarılıp alt işveren işçisi olarak çalıştırıldığına ve alt işverenlerin daha önce davalı Belediyenin işçisi olduklarına yönelik bir iddia ve kanıt bulunmadığı, davalı Belediyenin, işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren ... olup olmadığına bakmaksızın, şoför ihtiyacını karşılamak üzere hizmet alım sözleşmesini yaptığının anlaşıldığı, 5393 ... Belediye Kanunu’nun (5393 ... Kanun) 67 nci maddesinin buna imkân tanıdığı, bunun yanında, davacının yaptığı işin sözleşme kapsamı dışında olmasının da söz konusu olmadığı, ayrıca genel ... akışını etkileyebilecek nitelikte olan işçilere izin verilmesi, yapılan işlerin kayıt altına alınmasının, işin icrası sırasındaki işçilerin çalışma durumları ile ilgili değerlendirmelerin yapılmasının, işyerinin genel düzeninin sağlanmasına yönelik ... ve talimatların verilmesinin asıl işveren sıfatının davalı Kuruma tanıdığı haklar arasında bulunduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; ...'nin taraf olduğu 94 ... ILO Sözleşmesi kapsamında kamu kurumlarında alt işveren işçi olarak çalışan işçilere uygulanacak hükümlerin müvekkilleri için de uygulanmasına yönelik talepleri hususunda karar tesis edilmediğini, gerekçeli kararın eksik olduğunu, davacının baştan beri davalı Belediyenin işçisi olduğunu, alt işveren Şirketin salt işçi temin eden Şirket olduğunu ve bağımsız organizasyonunun olmadığını, ihale alan şirketler değişmesine rağmen müvekkili dâhil birçok kişinin davalı Kurumda çalışmaya devam etmesinin dahi muvazaa olgusunun varlığının gösterdiğini, bu hususta birçok emsal karar bulunduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını ve davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının hizmet alım sözleşmesinde sınırı çizilmiş işler dışında başka işlerde de çalıştırıldığına dair bir delil bulunmadığı, ayrıca genel ... akışını etkileyebilecek nitelikte olan işçilere izin verilmesi, yapılan işlerin kayıt altına alınması, işin icrası sırasındaki işçilerin çalışma durumları ile ilgili değerlendirmeler yapılması, işyerinin genel düzeninin sağlanmasına yönelik ... ve talimatlar verilmesinin asıl işveren sıfatının davalı Kuruma tanıdığı haklar arasında bulunduğu, 5393 ... Kanun ve 4734 ... Kamu İhale Kanunu'nun 48 inci maddesinin davalı Kuruma haklar tanıdığı, atıf yapılan Yargıtay kararlarına göre davalılar arasındaki ilişkinin muvazaaya dayanmadığı sonucuna varılmasının yerinde olduğu, davacı vekilince 94 ... ILO sözleşmesi uyarınca davacının taraflar arasında muvazaa olup olmadığına ve yine sendika üyesi olup olmadığına bakılmaksızın toplu ... sözleşmesinden yararlandırılması gerektiği belirtilmiş ise de Yargıtay yerleşik içtihatları uyarınca alt işveren ile sendika arasında imzalanmış herhangi bir toplu ... sözleşmesi bulunmadığı, alt işveren işçisinin asıl işverenin kadrolu işçileri için sendika ile imzaladığı toplu ... sözleşmesi ile sağlanan haklardan yararlanmasının mümkün olmadığı gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı ... ile davalı Şirketler arasındaki hukuki ilişkinin muvazaaya dayanıp dayanmadığı, buna bağlı olarak davacının talep ettiği alacaklara hak kazanıp kazanmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 ... Kanun'un 2 nci maddesi, 5393 ... Kanun'un 67 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.