"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/1706 E., 2023/1044 K.
KARAR : İstinaf başvurularının esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Konya 2. İş Mahkemesi
SAYISI : 2017/1253 E., 2020/175 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı ... Belediye Başkanlığı (Belediye) nezdinde belirsiz ve tam süreli iş sözleşmesi ile aralıksız çalıştığını, davacının bir dönem davalı işyerinde Çevre Koruma ve Kontrol Müdürlüğünde işçi olarak çalıştığını, çalıştığı dönem içerisinde sigorta kayıtlarının alt işverenler nezdinde devir yapılarak gösterildiğini, alt işverenlerle yapılan hizmet alım sözleşmesinin eki şartnamelerde yer alan "asgari ücretin %85'i ve fazlası olarak belirlenir" ibaresinin 2016 yılının 4 üncü ayında asgari ücretin %85'inden %55'ine düşürüldüğünü, davacının iş sözleşmesinin emeklilik nedeniyle son bulduğunu, işyerinde haftanın 6 günü yaz mevsiminde 19.00-04.00 saatleri arasında ve kış mevsiminde 16.00-02.00 saatleri arasında çalıştığını ve karşılığı ücretlerinin ödenmediğini, davacının davalı işyerinde çalıştığı dönem içerisinde ulusal ... ve genel tatil günlerinde çalışmasına rağmen bu günlere ilişkin ücretlerinin ödenmediğini, yıllık izinlerini kullanmadığını ve karşılığı ücretlerinin ödenmediğini belirterek kıdem tazminatı, fazla çalışma, ulusal ... ve genel tatil ile yıllık izin ücretlerinin davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının taleplerinin zamanaşımına uğradığını, davacının davalı Belediyenin kar temizleme işini ihale ile alan şirketlerde çalıştığını, davalı Belediye ile ihaleyi alan Şirket arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunmadığını, davalı Belediyenin ihaleleri belirli şartname ve sözleşmeler dâhilinde yaptığını, asgari ücretteki artışın maliyetleri de artırması nedeniyle ihalelerde davacının ücretinin oranının %55 olarak belirlendiğini, davacının çalıştığı dönemde pazar temizliği ekibinde çalıştığını, pazar ekibinde kullanılan aracın görev kağıtlarında davacının günlük 8 saat haftalık 45 saat çalışmayı geçmediğini, davacının ulusal ... ve genel tatil günlerinde çalıştığı takdirde fazla çalışma ücretini aldığını, davacının bütün yıllık izinlerini kullandığını, davacı tanıklarının davalı Kuruma karşı dava açtıklarını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının iş sözleşmesine dayalı olarak 01.04.2008-07.12.2017 tarihleri arasında davalı işlerde alt işverenler bünyesinde çalıştığı, davacının iş sözleşmesinin emeklilik nedeniyle sona erdiği, davacının ulusal ... ve genel tatil günlerinde çalıştığını ispatladığı, davalı işverenin ücretini ödediğini ispatlayamadığı, sunulan belgelerden davacının 180 gün yıllık izin kullandığı tespit edildiğinden davacının yıllık izin ücreti talebinin reddinin gerektiği, davacı tarafça fazla çalışma yapıldığının ispatlanmadığı gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; müvekkili ve davalı Belediye nezdinde ihaleli işlerde çalışan diğer işçilerin tamamının ücretinin ihaleler kapsamındaki idare ve teknik şartnameler ile belirlendiğini, bu kapsamda ... Çöp Toplama Nakli ve Kent Temizliği Hizmet Alımı İhalesinin her yıl için gerçekleştirildiğini ve 2013, 2014, 2015 ve 2016 yılı 4 üncü ayına kadar her yılın ücretlendirilmesinin asgari ücret+%85 fazlası şeklinde tespit edildiğini, davacı ve tüm çalışanlar için idari şartnamede teamül hâline gelen bu %85' lik oranın 2016 yılında aniden ve işçilerin muvafakati bulunmamasına rağmen %55'e düşürülmesinin hatalı ve hukuka aykırı olduğunu, fazla çalışma ve yıllık izin hususunda verilen kararlarının usul ve kanuna aykırı olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; asıl işveren alt işveren ilişkisinin mevcut olmadığını, Belediye ihalelerinin belirli şartname ve sözleşmeler dâhilinde yapılmakta olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; emeklilik - yaşlılık aylığı almak için iş sözleşmesini fesheden davacının bu fesih sebebinin kıdem tazminatı ödemesini gerektirdiği, işverence başkaca haklı nedenle derhal feshi gerektirecek bir sebebin ispatlanamadığı, davalı Belediyenin asıl işveren sıfatıyla işçilik alacaklarından sorumlu olduğu, tarafların iddiasına, puantaj kayıtlarına, yıllık izin formları, banka hesap hareketleri, personel giriş-çıkış kayıtları, tanık beyanları ağırlıklı ortalamalarına, denetime elverişli bilirkişi asıl ve ek raporları içeriğine göre davacının fazla çalışma alacağının mevcut olmadığı, ulusal ... ve genel tatil günlerinde çalışmasının mevcut olduğu davacıya 180 gün yıllık ücretli izin kullandırılmış olup dosya kapsamına göre davacının yıllık ücretli izin alacağınının bulunmadığı, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas bakımından hukuka uygun olduğu gerekçeleriyle tarafların istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının ücreti, fazla çalışma ve yıllık izin ücreti alacaklarının ispatı ve hesaplanması konusundadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 22, 32, 41 ve 53 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
29.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.