"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/193 E., 2023/946 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile davanın kısmen kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : Adıyaman 1. ... Mahkemesi
SAYISI : 2021/229 E., 2022/550 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiş, hükmün davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararı ortadan kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince, istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın esası hakkında yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin Adıyaman Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünde 1989 yılında geçici mevsimlik işçi olarak işe başladığını, 2001 yılında daimi işçi kadrosuna geçirildiğini ve düz işçi olarak çalışma devam ettiğini, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün İl Özel İdaresine devredildiğini, müvekkilinin Yol-... Sendikası ile imzalanan toplu ... sözleşmesi hükümlerinden yararlanmakta olduğunu, ancak 2011 yılından itibaren görevlendirme olurları ile ambar görevlisi olarak çalıştığını, bu görevlendirmelerin süreklilik kazandığını, ambar görevlisinin kadro derecesinin 5-16 arası olduğunu, muhtelif tarihlerde talep etmesine rağmen fiilî olarak çalıştığı ambar görevlisi kadrosunun verilmediğini, eşit işe eşit ücret ilkesi gereğince 2011 yılından itibaren haklarının ödenmediğini belirterek davacının ambar görevlisi olduğunun ve kıdemine göre derece ve kademesinin tespiti ile davacının yeni belirlenecek derece ve kademesine göre ödenmesi gereken miktardan eksik ödenen fark ücret, fark ikramiye ve fark ilave tediye ile ambar görevlisi tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın usul ve kanuna aykırı olduğunu, taleplerin zamanaşımına uğradığını, işçinin ihtiyaç dâhilinde işyerinde başka bir birimde yahut bir şubede geçici olarak görevlendirilebileceğini, görüldüğü üzere kamuda çalışan sürekli işçilerin hem başka kurumlarda hem çalıştıkları kurumun bir başka biriminde ya da şubesinde geçici görevlendirilmelerinin mümkün olduğunu, dolayısıyla İdarelerinin işverenin yönetim ... kapsamında davacıyı ambar görevlisi olarak fiilen çalıştırmış olmasında da hukuka aykırı bir durum söz konusu olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1. İlk Derece Mahkemesinin 27.12.2019 tarihli kararı ile; davacının belirsiz alacak davası açmakta hukuki yararının bulunmadığı gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmiş, hükmün davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin 30.03.2021 tarihli kararı ile tarafların hukuki dinlenilme ... bağlamında duruşma yapılması kural olup, Mahkemece tarafların iddia ve savunmalarının toplanarak duruşma açılması ve tarafların açıklamaları dinlendikten sonra sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken dosya üzerinden karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle Mahkeme kararının kaldırılmasına ve dosyanın Mahkemeye gönderilmesine karar verilmiştir.
2. Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosya içerisindeki tüm bilgi ve belgeler ile bilirkişi raporuna göre davacının fiilen yaptığı işin karşılığı derece ve kademenin intibak ettirilmesi ile davacının 27.12.2019 itibarıyla 16. derecenin 25. kademesinde olduğunun ve ambar işçisi olarak çalıştığının tespiti ile bilirkişi raporunda yapılan hesaplamalar doğrultusunda davacının fark ücret, fark ilave tediye, ikramiye farkı alacaklarının davalıdan tahsiline, ambar görevlisi tazminatı talebinin ise reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; delillerin tartışılmadığını, davanın süresi içinde açılmadığını, hak düşürücü ve zamanaşımı sürelerinin geçtiğini, davacının iddiasını ispatlayacak delil sunmadığını, davacı işçinin ihtiyaç dâhilinde işyerinde başka birimde yahut bir şubede geçici olarak görevlendirilebileceği gibi idarenin yönetim ... kapsamında davacının ambar görevlisi olarak fiilen çalışmasında hukuka aykırı bir durumun söz konusu olmadığını, ayrıca dava dosyasında mevcut olan belgelerden anlaşılacağı üzere davacının müvekkili Kurumdan herhangi bir alacağı bulunmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının derece ve kademe tespitinin, davalı tarafça dosya kapsamına sunulan görevlendirme belgeleri ve fîilen yaptığı işi gösterir pozisyon cetvellerindeki farklı pozisyonlarda çalıştığı süreler gözetilerek yapılan tespitin ve buna bağlı olarak hüküm altına alınan fark alacakların usul ve kanuna uygun olduğu; ancak dava konusu işçilik alacaklarıyla ilgili arabulucuya başvurulduğu, sürecin anlaşamama ile sonuçlanması üzerine 27.11.2019 tarihli son tutanak dava dilekçesine eklenerek 27.12.2019 tarihinde davanın açıldığı, bununla birlikte Mahkemece hükme esas alınan ve davacının ıslahına dayanak oluşturan bilirkişi raporundaki dava konusu fark ücret ve fark ilave tediye alacağına ilişkin hesaplamaların dava tarihi nazara alınarak yapıldığı, arabuluculuk faaliyeti ise tarafların anlaşamadığına ilişkin düzenlenen son tutanak tarihinden önce muaccel olan alacaklar için gerçekleştirildiğinden arabuluculuk son tutanak tarihinden sonra ihtilaf konusu olan talep dönemi için arabuluculuk dava şartının yerine getirilmediği dikkate alındığında, bu dönem yönünden davanın dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddine karar verilmesi gerekirken bu hususun nazara alınmamasının yerinde olmadığı, ancak bu husus yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden davalının istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve resen hesaplama yapılarak yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili, istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçelerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının çalıştığı süre boyunca ambar görevlisi olarak çalışıp çalışmadığı, davalı nezdinde daimi kadroya alınmadan önceki mevsimlik işçi statüsünde geçen sürelerin derece ve kademesini etkileyip etkilemediği, etkilemiş olması hâlinde derece ve kademesinin tespiti ile davaya konu ücret, ilave tediye ve akdi ilave tediye farkı alacaklarının bulunup bulunmadığı ve bu alacakların hesaplanmasına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 4857 ... ... Kanunu'nun 32 nci maddesi, 6772 ... Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 ... Kanunla 6212 ... Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun'un 1 vd. maddeleri.
3. 7036 ... ... Mahkemeleri Kanunu'nun 3 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut olayda davacı vekili; müvekkilinin, 1989 yılında mülga Adıyaman Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünde geçici işçi olarak çalışmaya başladığını, 2001 yılında kadroya geçtiğini, 2001 yılında düz işçi sıfatıyla kadroya alındığını, 2011 yılı sonrasında ise yapılan görevlendirmelerle ambar görevlisi olarak çalıştırıldığı hâlde hakları ödenmeyerek mağdur edildiğini ileri sürerek intibakının yapılmasını ve fark alacaklarının tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
3. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda; davacının geçici işçilikteki 6 yıl 11 aylık kıdemine karşılık gelen 3 derece ve 7 kademe davacı kadroya geçtiği tarihte düz işçi değil de sanki ambar görevlisiymiş gibi 5. derecenin 1. kademesine eklenerek 8. derecenin 7. kademesinde olması gerektiği kabul edilerek derece ve kademe tespiti yapılmış ve fark ücret alacakları buna göre hesaplanmıştır.
4. Davacı kendi beyanında 2011 yılı ve sonrasında fiilen ambar görevlisi olarak çalıştırıldığı hâlde haklarının ödenmediğini belirtmiştir. Toplu ... sözleşmesinde düz işçi için 1-8 derece skalası öngörüldüğünden, kadroya geçiş tarihinde 1. derecenin 1. kademesine 3 derece 7 kademe eklenerek, 2011 yılı sonrasında ise ambar görevlisi olarak derece ve kademe uygulanarak derece/kademe tespiti ile varsa fark alacaklarının hüküm altına alınması gerekirken hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde sonuca gidilmesi isabetsiz olmuştur.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
28.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.