"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2022/408 E., 2023/339 K.
KARAR : Asıl davanın davalı ... yönünden reddi, diğer davalı yönünden kısmen kabulü, birleşen davanın kabulü
MAHKEMESİ : ... 9. ... Mahkemesi
SAYISI : 2013/726 E., 2016/57 K.
... vekili Avukat ...
Taraflar arasında görülen alacak davası sonunda verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı Davalı ... Turizm Havayolu Taşımacılık Bilgisayar Elektrik San. ve Dış. Tic. AŞ (... Turizm Şirketi) vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacı vekili asıl davada dava dilekçesinde; müvekkilinin teknik uygulama sorumlusu olarak davalı Şirkete ait işyerinde 29.01.2009-24.12.2010 tarihleri arasında çalıştığını, aylık 2.500,00 TL ücret almasına rağmen Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) yapılan bildirimde ücretinin asgari ücret düzeyinde daha düşük gösterildiğini, çalışma süresince hak ettiği 23 aylık ücretinden sadece 3.800,00 TL ödendiğini, bakiye ücret alacağı bulunduğunu, ... sözleşmesinin davalılar tarafından haksız ve bildirimsiz feshedildiğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve ücret alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davacı vekili birleşen davada dava dilekçesinde; müvekkili davacının asıl davaya konu talepleri için ikame ettiği davanın sonuçlandığını ve temyiz incelemesi aşamasında olduğunu ve bu nedenle ıslah talebinde bulunamadıklarını belirterek dosyada mübrez bilirkişi raporu doğrultusunda hesaplanan kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve ödenmeyen ücret alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... Turizm Şirketi ve davalı ... ortak vekili cevap dilekçesinde; davacının 01.11.2010-31.12.2010 tarihleri arasında çalıştığını, asgari geçim indirimi dâhil net 1.382,13 TL ücret aldığını, hizmet süresine göre kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanmadığını, hak ettiği 2 aylık ücretinin banka aracılığıyla ödendiğini, ayrıca davacının 23 ay boyunca ücret almadan çalışmasının mümkün olmadığını, ... sözleşmesinin müvekkili Şirket tarafından 4857 ... ... Kanunu'nun (4857 ... kanun) 25 inci maddesinin (II) numaralı bendi uyarınca haklı nedenle feshedildiğini belirterek müvekkili Şirket aleyhine açılan davanın esastan reddini, davalı ... aleyhine açılan davanın ise husumet yokluğu nedeni ile reddini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 23.02.2016 tarihli ve 2013/726 Esas, 2016/57 Karar ... kararıyla; davacının 08.08.2009-24.12.2010 tarihleri arasında davalı işyerinde kontrol mühendisi olarak çalıştığı, bu dönem içinde davalı işyerinden başka farklı işverenlerin işlerini de yaptığı anlaşılmakla çalışmasının kısmi çalışma olduğu, çalışmanın niteliği dikkate alındığında en son 1.810,00 TL brüt ücret aldığı, davacının işyerine alkollü geldiği ve bu nedenle sürekli uyarılmasına rağmen davranışına devam ettiği hususlarının işverence ispat edilemediği, Şirket ortağı tanık M.P'nin ... bitimi nedeni ile ... sözleşmesinin sona erdiğini beyan ettiği, buna göre ... sözleşmesinin ... bitimi nedeni ile sona erdiği ve davacının kıdem ve ihbar tazminatlarına hak kazandığı, ödendiği ispat edilemediğinden bakiye ücret alacağı olduğu, davalı ...'nün davalı Şirketin ortağı olduğunun anlaşılması ve taraf sıfatının bulunmaması sebebi ile aleyhine açılan davanın husumet yokluğu nedeniyle reddi gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin 03.....2020 tarihli ve 2016/16189 Esas, 2020/4835 Karar ... kararıyla; davalıların tüm, davacının diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, emsal ücret araştırmasına gelen cevapta davacı iddiasının çok daha üzerinde aylık ücret bilgisi verildiği, hükme esas alınan bilirkişi raporunda SGK kayıtlarında yer alan prime esas kazanç dikkate alınarak hesaplamaya gidilmiş ise de vasıflı teknik eleman olan davacının, imza attığı yapı denetimi işleri bakımından teknik sorumluluğunun bulunduğu dikkate alındığında iddia edilen ücretin dosya içeriğine göre ispatlandığının kabulü gerektiği, ayrıca dosyaya sunulan yapı denetim belgelerinin davalı işveren adına düzenlendiği ve davacının belgelerde imzasının bulunduğu dikkate alındığında sigorta kayıtlarında geçen dönem dışında da davalıya ait işyerinde çalıştığının ispatlandığı, bu nedenle hizmet süresi bakımından da davacının iddiasına değer verilmesi gerektiği gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 15.....2022 tarihli ve 2020/178 Esas, 2022/144 Karar ... kararıyla; davacı tarafın asıl davada hüküm altına alınmayan alacak miktarları yönünden davalı Şirket aleyhine 24.05.2016 tarihinde açılan davanın eldeki dosya ile birleştirilmesine karar verildiği, ... sözleşmesinin kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanacak şekilde sonlandığı hususunun bozma kapsamı dışında kaldığı, bozma gereğince davacının aylık 2.500,00 TL net ücretle çalıştığı ve hizmet süresinin iddia gibi toplam 1 yıl 10 ay 25 gün olduğu gerekçesiyle aldırılan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı mirasçısı ... ve davalı ... Turizm Şirketi vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin 27.09.2022 tarihli ve 2022/11075 Esas, 2022/10520 Karar ... kararı ile; Mahkemece devam eden yargılama aşamasında; davacı asılın ilk hüküm tarihinden sonra 26.10.2016 tarihinde vefat ettiği, mirasçılık belgesinde yer alan mirasçıların tamamının davaya dâhil edilmediği, diğer taraftan U.A. tarafından mirasın reddi istemi ile açılan dava kabul edildiğinden bu kişinin davacı sıfatı kalmadığı, buna göre müteveffa davacının mirasçılarının yöntemince tespiti ile usulüne uygun olarak davaya dâhil edilmeleri ve mirasçı/mirasçıların hüküm altına alınacak alacak kalemlerinden sadece miras payı/payları oranında hak sahibi olabileceği/olabilecekleri hususunun gözetilmesi gerektiği, ayrıca birleşen dava dosyasının ikame tarihi itibarıyla temyiz incelemesinden geçmediği, fiziki dosya içeriğinin denetime elverişli olmaması nedeniyle davalının bu davaya karşı zamanaşımı savunmasının denetiminin yapılamadığından bu husustaki eksikliklerin giderilmesi ve süresinde zamanaşımı def'inde bulunulmuş olması durumunda değer verilerek sonuca gidilmesi gerektiği gerekçeleriyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemece yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; ... Anadolu 19. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2018/91 Esas, 2018/824 ... kararıyla davacı müteveffanın ... mirasçısının ... olduğunun tespit edildiği, birleşen davanın kısmi dava olarak açıldığı ve davalının cevap dilekçesinde zamanaşımı def'ini ileri sürmediği gerekçeleriyle davalı ... aleyhine açılan davanın reddine, asıl davanın kısmen kabulüne birleşen davanın kabulüne dair karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... Turizm Şirketi temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... Turizm Şirketi vekili; bozma kararı doğrultusunda yapılan araştırmanı yetersiz olduğunu, birleşen davaya yönelik salt cevap dilekçesi üzerinden inceleme yapılarak hüküm kurulmasının usul ve yasaya aykırı olduğunu, cevap süresi içerisinde başkaca bir beyan dilekçesi kapsamında zamanaşımı itirazının bulunup bulunmadığı, cevap süresinin ıslahı yolu ile bir zamanaşımı itirazı öne sürülüp sürülmediği yahut süresinde bir itiraz olmasa dahi davacı tarafın muvafakatine ilişkin dosya kapsamında beyanının bulunup bulunmadığı hususlarına ilişkin herhangi bir inceleme ve değerlendirme yapılmadığını, ... sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğini ve müvekkilinden talep edilebilecek ücret alacağı bulunmadığını, varsa dahi zamanaşımına uğradığının kabulü gerektiğini, ücret miktarı konusundaki kabulün hatalı olduğunu, bir işçinin 23 ay boyunca ücret almadan çalışmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğunu belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; aylık ücret miktarı, hizmet süresi ve birleşen dava yönünden davalı tarafça süresinde zamanaşımı def'i ileri sürüldüğünün ispat edilip edilemediği konularına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 ... Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 ... Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 4857 ... Kanun'un 17 ve 32 nci maddeleri ile aynı Kanun'un 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte bulunan mülga 1475 ... ... Kanunu'nun 14 üncü maddesi, 6098 ... ... Borçlar Kanunu'nun 146 ncı maddesi, 7036 ... ... Mahkemeleri Kanunu'nun 15 inci maddesi ile 4857 ... Kanun'a eklenen "Zamanaşımı süresi" başlıklı ek madde 3 ve geçici madde 8.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 ... Kanun'un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı ... Turizm Şirketi vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
24.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.