"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 01.07.2011-01.03.2019 tarihleri arasında davalı nezdinde avukat olarak çalıştığını, ... sözleşmesini ücretlerinin ödenmemesi nedeniyle haklı nedenle feshettiğini, maaş+prim usulü ile çalışan müvekkiline en son 2.400,00 TL olan ücretinin en son 2016 yılı Ekim ayında ödendiğini, bu tarihten sonra herhangi bir ödeme yapılmadığını, 2016 yılı sonrası ücretinde bir güncellemeye gidilmediğini, son ücretinin asgari ücrete oranlanması suretiyle ücretinin tespit edilmesi gerektiğini, işyerinde bir öğün yemek verildiğini, kıdem tazminatı ile ücret alacağının ödenmediğini ileri sürerek kıdem tazminatı ve ödenmeyen ücret alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının ... sözleşmesinin kendisi adına düzenlenen vekâletnamelere dayanarak takip edilen dosyalarda kendi adını uyaptan sildirmek ve/veya hiç ekletmemek suretiyle dava ve takipleri ... başına sonuçlandırması, tahsil edilen paraları kendi banka hesabına yatırıp iade etmemesi, büroya gelen veya bilgisi dışındaki müvekkillerle kendi adına vekâlet ücreti sözleşmesi yapması, avukatlık ücretlerini ve takip edilen işlerden elde edilen ücretleri sahte imza atmak suretiyle zimmetine geçirmesi nedenleriyle 21.02.2019 tarihinde haklı nedenle feshedildiğini, davacının buna rağmen 01.03.2019 tarihinde prim dışında ücret ödeme sistemi varmış da bu nedenle ... sözleşmesini feshetmiş gibi 04.03.2019 tarihinde ihtarname gönderdiğini, ödenmemiş prim borcu bulunmadığını, ücret konusundaki beyanlarının gerçeği yansıtmadığını, davacının büroda çalışırken bilirkişilik, adli yardım görevi, uzlaştırmacı, arabuluculuk gibi görevleri de bulunduğunu, sayılan işlerden aldığı ücret ve primler dikkate alındğında aylık kazancının ortalamanın çok üzerinde olduğunun ortaya çıkacağını, kıdem tazminatı talebinin yersiz olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; emsal ücret araştırması, ... İstatistik Kurumu (...) kayıtları ve tanık beyanları birlikte değerlendirildiğinde davacının fesih tarihindeki ücretinin net 3.727,49 TL (brüt 5.213,93 TL) ve yemek bedeli ile birlikte giydirilmiş ücretinin 5.546,73 TL olduğu, davalı işveren tarafından davacının prim karşılığı çalıştığı iddia edilmiş ise de, primle çalışıldığına dair herhangi bir sözleşme ya da belge sunulmadığı gibi bu iddianın davalı işveren tarafından da ispatlanamadığı, davacının davalı işveren bünyesindeki çalışmasının 01.07.2011-01.03.2019 tarihleri arasında 7 yıl, 8 ay olduğu, ... sözleşmesinin ücretlerinin ödenmediği gerekçesiyle davacı tarafından haklı nedenle feshedildiği, davacıya ücretin ödendiğinin işverence ispat edilemediği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı asıl; davacının usulsüz işlem ve eylemleri sebebiyle ... sözleşmesinin 21.02.2019 tarihinde haklı ve eylemli olarak feshedildiğini, davacının prim karşılığı çalıştığını, prim dışında ücret alıyormuş gibi sözleşme işverence feshedildikten sonra 01.03.2019 tarihinde ihtarname gönderdiğini, davacının arabulucuya başvururken ihbar tazminatını da talep ederek sözleşmenin işverence feshedildiğini ileri sürdüğünü, bu sebeple UYAP ile oluşturulan elektronik ortam üzerinden tüm kayıtların incelenmesi sağlanarak haksız olarak davacının zimmetine geçirdiği tutarların tespiti gerektiğini, davacının prim karşılığı çalıştığını, bu durumu davalı tanıklarının doğruladığını, bu nedenle ücret araştırması yapılmasının hatalı olduğunu, davacının da ... ücret+prim şeklinde çalışmayı dile getirerek prim usulü ile çalıştığını kabul ettiğini, ... ilinde çalışan davacı hakkında ... Barosu üzerinden emsal ücret araştırması yapılmasının ayrıca bir bozma sebebi olduğunu, davacı tanık ifadelerinin itibar edilebilir mahiyette olmadığını, davacı 2.400,00 TL ücretin hiç ödenmediğini ileri sürmekte olup ödenmediği ileri sürülen ücretin yıldan yıla artırılması gerektiği iddiasına da değer verilemeyeceğini, prim usulü çalışan davacının ücretinin emsal ücretin üzerinde olduğunu, ... süre ücret alamadığını ileri süren davacının isticvap edilmesi gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı tarafça ... sözleşmesinin eylemli olarak 21.02.2019 tarihinde feshedildiği ileri sürülmekte olup yazılı fesih bildirimi bulunmadığı, sözleşmenin 21.02.2019 tarihinde feshedildiğine dair işten ayrılma bildirgesinin Kuruma 01.03.2019 tarihinde verildiği, dosya içeriğine göre sözleşmenin eylemli feshedildiği belirtilen tarih sonrası davacıya duruşmalarla ilgili talimatlar verildiği ve davacının bu talimatlar doğrultusunda duruşmalara katıldığı, bu nedenle davalı tarafın sözleşmenin eylemli feshedildiğine dair savunmasının yerinde olmadığı, İlk Derece Mahkemesince yapılan ücret araştırması dikkate alındığında davacının ... ücret+prim şeklinde ücret aldığının kabulü gerekeceği, ücretin prim kısmının tam olarak belirlenmesi mümkün olmadığından bilirkişi tarafından her ay asgari ücret kadar prim ödemesi yapıldığının kabulü ile giydirilmiş ücretin tespitinin dosya kapsamına uygun olduğu, davacının ödenmeyen ücret alacağı bulunduğu, davalı tarafça ispat külfeti yerine getirilemediğinden davacı işçinin feshinin haklı nedene dayandığı ve İlk Derece Mahkemesi kabulünün yerinde olduğu gerekçesiyle davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı asıl; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davacının ücretinin tespiti ile ödenmeyen ücret alacağı bulunup bulunmadığı ve ... sözleşmesinin kıdem tazminatı ödenmesi gerektirecek şekilde son bulup bulmadığı hususlarındadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 ... maddesi.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 24 üncü maddesinin (II) numaralı bendinin (e) alt bendi, 25 ... maddesinin (II) numaralı bendinin (e) alt bendi, 32 nci maddesi ile aynı Kanun'un 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte bulunan mülga 1475 sayılı ... Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalının aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Davacı vekili davacının ... ücret + %10 prim usulü ile çalıştığını, 2016 yılı Ekim ayında en son ... ücret olarak 2.400,00 TL ücret ödendiğini, ücretin her yılbaşında artış yapılarak güncellenmesi gerekirken ödenmemesi nedeniyle artışın belirlenmesinin de mümkün olmadığını, bu nedenle asgari ücrete oranlama yapılmak suretiyle ücret tespiti gerektiğini ileri sürmüştür. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda; ... Barosu Tarifesi ve ... verisinde bildirilen ücretin davacı iddiasından fazla olduğu, ... Barosu tarafından 3.300,00 TL olarak bildirildiği, davacı tanık beyanı ve davacı iddiasına göre iddia edilen ücretin asgari ücrete oranlandığında 2019 yılında net 3.727,49 TL olduğu kabulü ile hesaplama yapılmış ve sözü edilen rapor doğrultusunda ücret alacağının kabulüne karar verilmiştir. Ne var ki bu kabul dosya içeriği ile örtüşmemektedir.
3. ... sözleşmesinde ücrete yapılacak zam oranı kararlaştırılmamışsa, asgari ücret oranında zam yapılacağına dair işvereni bağlayan bir düzenleme bulunmamaktadır. Davacı tanıklarından C.A, kendisinin 2017-2018 yıllarında davalıya ait avukatlık bürosunda staj yaptığını ve davacının ... ücretinin 2.500,00 TL olduğunu beyan etmiştir. Bu husus ve dosya kapsamı dikkate alındığında, davacının aylık ... ücretinin 2016 yılı için ... ayı ve sonrasında net 2.400,00 TL; 2017 yılından fesih tarihine kadar ise 2.500,00 TL olduğu kabul edilerek asgari ücrete oranlama yapılmadan hesap yapılması gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
T.H.