"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 17.04.2015 tarihinden 2016 yılı Mart ayına kadar davalı bünyesinde daimi düz işçi pozisyonunda olmasına rağmen fiili olarak büro görevlisi olarak çalıştığını, ancak ücretin düz işçi ücreti olarak ödendiğini, müvekkilinin ... ... Sendikasına üye olduğunu ve toplu ... sözleşmesinden faydalandığını, toplu ... sözleşmesi ekinde pozisyon cetveli ile birleşen pozisyon ve unvanların belirtildiğini, müvekkilinin yaptığı işe göre pozisyonunun tespit edilerek hizmet süresine göre gerekli kademe ve derece ilerlemesinin yapılması suretiyle yevmiyesi tespit edilerek fark alacakların hüküm altına alınması gerektiğini, müvekkilinin Mart 2016'da intibakının yapıldığını ancak yıllarca oluşan eksik ödemeden kaynaklı fark alacağının ilgili toplu ... sözleşmesi hükümleri de dikkate alınarak giderilmesi gerektiğini belirterek fark ücret, ikramiye, ilave tediye, sorumluluk zammı ile fazla çalışma fark alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunarak davacının 04.03.2016 tarihinde yapılan pozisyon değişikliği sınavı ile büro görevlisi pozisyonuna kendi isteği ile geçiş yaptığını, pozisyon değişikliği sınavıyla kazandığı büro görevlisi pozisyonu tarihine kadar davacının bu pozisyonda çalıştırılmasının söz konusu olmadığını, kadrosu gereği olması gereken tüm hak ve alacakları hesaba katılarak 04.03.2016 tarihinde gerekli düzenlemelerin yapıldığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacıya 01.03.2016 tarihinden sonra hak etmiş olduğu yevmiyenin ödendiği, ıslah dilekçesinde bilirkişi raporunda hesaplama yapılan ilk iki dönem ıslah talebi dışında tutulmuş olduğundan davacının hüküm altına alınması gereken ücret, ikramiye ve ilave tediye alacağının bulunmadığı, sorumluluk zammı verilecek pozisyonlarda çalışmadığı, bordrosunda fazla çalışma tahakkuku bulunmadığından fark alacağın bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde; bilirkişi raporunda davacının alacaklarının doğru bir şekilde belirlendiğini, işe alındığı kadro ile fiili olarak yaptığı ... arasında fark olduğunu, taşınır işlemi fişlerinin de bu hususu doğruladığını ileri sürerek davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının pozisyonuna göre farklı bir pozisyonda görevlendirildiği, toplu ... sözleşmesine göre alması gereken ücret ile aldığı ücret arasındaki farkın bilirkişi raporunda doğru bir şekilde hesaplandığı anlaşılmakla davanın kısmen kabulüne karar vermek gerekirken Mahkemece yanılgılı değerlendirme ile davanın reddine karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın esası hakkında yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; düz işçi pozisyonunda görevli işçilerin ihtiyaç duyulan başka pozisyonlarda görevlendirilmesi yönünde bir engel bulunmadığını, davacının pozisyon değişikliği sınavından önce büro görevlisi olarak çalıştırılmadığını ve İlk Derece Mahkemesi kararının isabetli olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesi istemiyle temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının düz işçi kadrosunda bulunduğu sırada fiilen büro görevlisi olarak çalıştırılıp çalıştırılmadığı ve çalıştırılmış ise büro görevlisi pozisyonu nedeniyle dava konusu fark alacaklara hak kazanıp kazanmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 ... maddesi.
2. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun 39 uncu maddesi (Mülga 2822 sayılı Toplu ... Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu’nun 9 uncu maddesi).
3. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 03.05.2017 tarihli ve 2017/22-2094 Esas, 2017/910 Karar; 13.12.2017 tarihli ve 2016/9(7)-100 Esas, 2017/1688 Karar; 13.12.2017 tarihli ve 2016/9(7)-594 Esas, 2017/1694 Karar sayılı kararları.
4. 7036 sayılı ... Mahkemeleri Kanunu'nun "Dava şartı olarak arabuluculuk" kenar başlıklı 3 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca; "Kanuna, ... veya toplu ... sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebiyle açılan davalarda, arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır." Maddenin ikinci fıkrasında ise "... Arabulucuya başvurulmadan dava açıldığının anlaşılması hâlinde herhangi bir işlem yapılmaksızın davanın dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddine karar verilir." düzenlemesi yer almaktadır.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut uyuşmazlıkta, dava açılmadan önce dava konusu işçilik alacaklarıyla ilgili arabulucuya başvurulmuş, sürecin anlaşamama ile sonuçlanması üzerine 21.02.2019 tarihli son tutanak dava dilekçesine eklenerek 15.03.2019 tarihinde dava açılmıştır. Bununla birlikte hükme esas alınan ve davacının ıslahına dayanak oluşturan bilirkişi raporundaki dava konusu alacaklara ilişkin hesaplamalar dava tarihi nazara alınarak yapılmıştır. Arabuluculuk faaliyeti ise tarafların anlaşamadığına ilişkin düzenlenen son tutanak tarihinden önce muaccel olan alacaklar için gerçekleştirilmiştir. Arabuluculuk son tutanak tarihinden sonra ihtilaf konusu olan ve son tutanak tarihi ile hesaplamaya esas alınan dava tarihi arasında kalan talep dönemi için arabuluculuk dava şartının yerine getirilmediği dikkate alındığında, bu dönem yönünden davanın dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.