"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin mülga Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğüne bağlı davalı İdarede çalıştığını, ... ... Sendikasına üye olduğunu, işe başladığı tarihten 2001 yılına kadar geçici/mevsimlik işçi statüsünde çalıştırıldığını, bu dönemde her yıl ... bir ... sözleşmesi ile işe başladığını ve yıl sonunda işten ayrıldığını, 2001 yılında daimi işçi statüsüne geçirildiğini ancak geçici/mevsimlik işçi statüsünde geçen sürelerin kıdem hesabında dikkate alınmadığını, davalı ... ile ... ... Sendikası arasında imzalanan 01.03.2013-28.02.2015 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinin geçici 2 nci maddesine göre yapılması gereken intibak işlemlerinin yanlış yapıldığını, ... yıllardır Valilik oluru ile farklı pozisyonlarda çalıştırılan müvekkilinin ücretinin düz işçi olarak ödendiğini, oysa unvan değişikliğinde ... unvana göre belirlenecek ücretin ödenmesi gerektiğini ileri sürerek dava tarih itibarıyla derece ve kademesinin tespiti ile fark ücret, ikramiye, ilave tediye ve yıpranma primi alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; taleplerin zamanaşımına uğradığını, davacı ile davalı Kurum arasında 17.09.2013 tarihinde bir ibraname imzalandığını, bu ibraname içeeriğinden de anlaşılacağı üzere söz konusu intibakın doğru yapıldığını, açılan davanın hakkın kötüye kullanılması olup dürüstlük kuralına aykırı olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının çalışma süresi boyunca davalının işçisi olarak belirsiz süreli ... sözleşmesiyle çalıştığının kabulü, işyerinde uygulanan toplu ... sözleşmelerinden yararlanması ayrıca kademe ilerlemesi ve derece terfi haklarının verilmesi keza eksik ödenen veya hiç ödenmeyen işçilik alacaklarının da kendisine ödenmesi gerektiği gerekçesiyle bilirkişi raporundaki hesaplamaya göre davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; davalı Kurumdan intibaka ilişkin dosya istenilmeksizin derece kademe tespiti mümkün değilken eksik bilirkişi raporuna göre karar verildiğini, davacının davalı Kurumu ibra ettiği sözleşmenin daha önce dosyaya sunulduğunu, hatalı değerlendirmeler içeren bilirkişi raporunun hükme esas alınmasının doğru olmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosyadaki yazılara toplanan kanıtlarla kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre ve özellikle Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 11.11.2015 tarihli ve 2015/(7)1115 Esas, 2015/2541 Karar sayılı ilâmında da belirtildiği üzere geçici/mevsimlik çalışılan dönemlerin kıdeme esas sürenin belirlenmesinde dikkate alınmasının gerekmesi, davacının fiilen yaptığı işe göre fark alacaklarının tespitinin gerektiğine dair değerlendirmenin dosya kapsamına uygun olması ve hükme esas alınan bilirkişi raporunda da davacının derece ve kademesinin kadroya geçişte fiilen yaptığı işe uygun olarak ve işyerinde uygulanan toplu ... sözleşmeleri ve ekleri pozisyon cetvellerine göre belirlenmesi karşısında, İlk Derece Mahkemesi kararında usul ve kanuna aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, geçici/mevsimlik işçilikte geçen sürelerin ve fiilen çalışılan pozisyonun derece ve kademe hesabında dikkate alınıp alınmayacağı ve buna göre davacının derece ve kademesinin doğru tespit edilip edilmediği ile fark alacaklarının hesaplanması noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 ... maddesi.
2. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun 39 uncu maddesi (Mülga 2822 sayılı Toplu ... Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu’nun 9 uncu maddesi).
3. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 03.05.2017 tarihli ve 2017/22-2094 Esas, 2017/910 Karar; 13.12.2017 tarihli ve 2016/9(7)-100 Esas, 2017/1688 Karar; 13.12.2017 tarihli ve 2016/9(7)-594 Esas, 2017/1694 Karar sayılı kararları.
3. Değerlendirme
1. Somut uyuşmazlıkta 2013 yılında davalı işveren tarafından; 01.03.2013-28.02.2015 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinin geçici 2 nci maddesi doğrultusunda, geçici/mevsimlik işçilikte geçen süre derece ve kademe hesabında esas alınmak suretiyle intibak yapıldığı davacının da kabulündedir. Davacı intibakın hatalı ve çalışmış olduğu pozisyonlara göre değerlendirme yapılmadığından eksik olduğunu ileri sürmüştür. Ne var ki 2013 yılında yapılan intibaka ilişkin intibak cetvelleri dosya içerisinde bulunmadığı gibi davacı tarafından davalının ibra edildiğine ilişkin ibranamenin de sunulduğu beyan edilmesine karşın dosyada bulunmadığı tespit edilmiştir.
2. Diğer yandan hükme esas alınan bilirkişi raporunda; davacının geçici/mevsimlik işçi olarak çalıştığı sürenin 6 yıl, 5 ay, 25 ... olduğu tespit edilmesine karşın toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre 3. derece ve 7. kademe artışına tekabül eden bu sürenin, davacının kadroya geçirildiği sıradaki mevcut derece ve kademesine nasıl eklendiği ve davacının fiilen yaptığı işin hangi bilgi ve belgelere dayanılarak belirlendiği denetime açık değildir. Daimi işçi statüsüne geçirilmeden önceki ve sonraki dönemlerde yapılmış pozisyon değişiklikleri mevcuttur. Ayrıca işyerinde uygulanan toplu ... sözleşmelerinin ekinde yer ... pozisyon cetvellerine göre her bir pozisyon için alt ve üst derece sınırı (2012 yılı Mart ayından itibaren derece üst sınırları 2 derece artırılmıştır.) bulunmaktadır.
3. Şu hâlde ilâmın (1) numaralı paragrafında belirtilen davacının intibak cetvelleri ve sözü edilen ibraname davalı Kurumdan temin edilmeli, davacının fiilen yaptığı ... denetime elverişli şekilde belirlenmeli, ardından toplu ... sözleşmelerindeki derece ve kademeye ilişkin hükümler ile pozisyon cetvellerindeki üst derece sınırına dikkat edilmek suretiyle davacının olması gerektiği kademe ve derece ile buna göre alması gereken ücret bulunmalı, varsa işverence yapılan intibak işlemlerindeki hatalı yön de açıklanarak tespit edilmeli, sonucuna göre fark işçilik alacakları denetime elverişli şekilde hesaplanıp hüküm altına alınmalıdır. Denetime elverişsiz ve hatalı tespitler içeren bilirkişi raporuna itibarla yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.