"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2022/260 E., 2022/351 K.
DAVA TARİHİ : 15.09.2015
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 26. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; 22.02.2022 tarihli ve 2021/148 Esas, 2022/49 Karar sayılı karar ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı ve davalı Barış İnşaat İzolasyon San ve Tic. AŞ (Barış AŞ) vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 07.....2022 tarihli ve 2022/6620 Esas, 2022/7147 Karar sayılı ilâmı ile ikinci kez bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı ve davalı Barış AŞ vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne kabulüne karar verildikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 15.05.2008 tarihinde asıl işveren olan davalı ... ... Rafinerileri Anonim Şirketi (TÜPRAŞ) alt işvereninde çalışmaya başladığını, en son Barış AŞ'de demir ustası olarak 3.000,00 TL ücretle çalıştığını, ancak Sosyal Güvenlik Kurumu primlerinin asgari ücret üzerinden yatırıldığını, 14.08.2015 tarihinde alt işverenin işinin bitmesi nedeniyle haklı ve geçerli bir sebep olmaksızın ... sözleşmesinin feshedildiğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin, fazla çalışma, hafta tatili ile ... bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı TÜPRAŞ vekili cevap dilekçesinde; müvekkili Şirketin davada taraf sıfatının bulunmadığını, ana iştigal konusunun ... rafinerisi olduğunu, bu faaliyeti dışında inşaat, montaj ve onarım gibi işlerini ihale ile anahtar teslim temin ettiğini, davacı ile aralarında imzalanmış bir ... sözleşmesinin bulunmadığını, diğer davalı ile de aralarında herhangi bir sözleşmenin bulunmadığını, davalı Barış AŞ'nin TÜPRAŞ'... ... alan diğer Şirketlerin alt işvereni olduğunu, Barış AŞ ile aralarında asıl işveren alt işveren ilişkisinin bulunmadığını, davanın zamanaşımına uğradığını, kabul anlamına gelmemek üzere davacının belirttiği çalışma sürelerine, çalışma şekline ve aldığı ücrete de itiraz ettiklerini savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı Barış AŞ vekili; davalı Şirket ile diğer davalı TÜPRAŞ’ın yüklenicisi Ark İnşaat San. ve Tic. AŞ (Ark AŞ) arasında 27.....2014 tarihli alt yüklenici sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşme gereğince inşaat işlerinin yapılmasının üstlenildiğini, söz konusu sözleşme kapsamında çalışmak üzere davacının 20.05.2015 tarihinde net 924,17 TL ücretle işe alındığını, taahhüt edilen işlerin bitirilmesi üzerine 14.08.2015 tarihinde işine son verildiğini, 01.07.2015 tarihli fesih bildirimi ile 14.08.2015 tarihinde ... sözleşmesinin feshedileceğinin davacıya bildirildiğini, davacının işten çıkışı yapıldıktan sonra bütün haklarının ödendiğini, davacının davalı Şirketten herhangi bir ücret alacağının kalmadığına dair 15.09.2015 tarihli ibranameyi imzalayarak davalı Şirketi ibra ettiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 07.12.2016 tarihli ve 2015/542 Esas, 2016/726 Karar sayılı ilâmı ile toplanan kanıtlara ve aldırılan bilirkişi raporuna dayanılarak davacının 15.05.2008-14.08.2015 tarihleri arasında davalı üst işveren TÜPRAŞ bünyesinde en son alt işveren davalı Barış AŞ işçisi olarak çalıştığı, ... sözleşmesinin davalı işveren tarafından haklı ve geçerli bir sebep olmadan feshedildiği ve davacının kıdem ve ihbar tazminatlarına hak kazandığı, ödenmeyen fazla çalışma, ... bayram ve genel tatil, hafta tatili ile yıllık izin ücreti alacaklarının bulunduğu ve davalıların asıl işveren alt işveren sıfatı ile müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 26. Hukuk Dairesinin 15.11.2017 tarihli ve 2017/484 Esas, 2017/1161 Karar sayılı ilâmı ile davalı Barış AŞ’nin istinaf başvurusu yönünden yapılan incelemede, davalı vekilinin dilekçesinde istinaf sebepleri ile gerekçesinin hiç gösterilmediği ve İlk Derece Mahkemesi kararında kamu düzenine aykırılık da bulunmadığı gerekçesiyle başvurunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 352 nci maddesi ile 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi ve 355 inci maddeleri uyarınca esastan reddine; davalı TÜPRAŞ’ın istinaf başvurusu yönünden yapılan incelemede ise İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin 25.12.2020 tarihli ve 2018/561 Esas 2020/20348 Karar sayılı ilâmı ile davalılar vekillerinin sair temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, davalı TÜPRAŞ ile dava dışı Ark AŞ arasında anahtar teslim işi konu alan bir eser sözleşmesi bulunduğu, asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunmadığı; ancak davacının çalışma süresi dava dışı Ark AŞ ile davalı Barış AŞ arasındaki alt yüklenici sözleşmesi süresi ile sınırlı olmadığı, daha önce de farklı işverenler nezdinde İzmit Rafinerisi Fuel Oil Dönüşüm Projesi kapsamında çalıştırıldığı, buna göre davacının daha önceki çalışma dönemleri yönünden davalı TÜPRAŞ ile dava dışı Şirketler arasındaki tüm sözleşmeler ile varsa alt yüklenici sözleşmeleri getirtilerek her bir dönem yönünden işin anahtar teslim ... olup olmadığının açıklığa kavuşturulması gerektiği, davacının daha önceki çalışmalarının da TÜPRAŞ’... anahtar teslim alınan işler kapsamında geçtiğinin anlaşılması hâlinde TÜPRAŞ yönünden pasif husumet yokluğu sebebiyle davanın reddine karar verilmesi, davalı Barış AŞ’nin sorumluluğunun da şartları varsa işyeri devri kurallarına göre, yoksa kendi dönemi ile sınırlı olarak belirlenmesi gerektiği, bu yönler dikkate alınmadan eksik inceleme ve araştırma ile hüküm kurulmasının hatalı olduğu gerekçesi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin 22.02.2022 tarihli ve 2021/148 Esas, 2022/49 Karar sayılı kararı ile bozma ilâmına uyularak yapılan yargılama sonucu davalı TÜPRAŞ'ın ihale makamı olduğu ve işin anahtar teslim olarak verildiğinin anlaşıldığı gerekçesi ile davalı TÜPRAŞ yönünden davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine ve diğer davalı Şirket yönünden ise davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı Barış AŞ vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin 07.....2022 tarihli ve 2022/6620 Esas, 2022/7147 Karar sayılı ilâmı ile davacı vekilinin tüm davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, davacının 15.05.2008-09.08.2008 tarihleri arasındaki dönemden sonra yeni alt işverende 12.11.2010 tarihinde çalışmaya başladığı, bu iki dönem arasında makul süreyi aşan boşluk bulunduğu, bu nedenle bu dönem çalışmasının işyeri devri kapsamında değerlendirilemeyeceği, buna göre davalı son alt işveren şirket olan Barış AŞ'nin davacının 15.05.2008-09.08.2008 tarihleri arasındaki çalışmasından sorumlu tutulamayacağı, belirtilen hizmet süresi dışlanarak talep konusu alacakların değerlendirilmesi gerektiği gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
D. İlk Derece Mahkemesince İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilâmı doğrultusunda belirtilen hizmet süresi dışlanarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı Barış AŞ vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı vekili; davalı TÜPRAŞ ile diğer davalı arasında hukuken geçerli kabul edilecek ve işçinin işçilik haklarını ortadan kaldırabilecek nitelikte bir anahtar teslim sözleşmesinin bulunmadığını, alacaklardan davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlulukları bulunduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; müvekkili Şirketin davalı TÜPRAŞ'ın ... projesinde faaliyet gösterdiğini, buna rağmen davacının davalı TÜPRAŞ bünyesinde gerçekleştirdiği tüm projelerdeki çalışmalarından sorumlu tutulduğunu, alacakların tamamından TÜPRAŞ'ın sorumlu olduğunu, davacının çalışma süresinin kesintili olduğunu, makul süreyi aşan çalışma aralıklarının bulunduğunu, davacının AS Teknik Harita Turizm İnşaat Mühendislik Sanayi ve Ticaret Limited Şirketindeki istifasının irdelenmediğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; değişen alt işverenler arasında işyeri devri bulunup bulunmadığı ve işyeri devrinin işçilik alacaklarına etkisi noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı ... Kanunu’nun 6 ncı maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı ve davalı Barış İnşaat İzolasyon Sanayi ve Ticaret AŞ vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlerden davalı Barış İnşaat İzolasyon Sanayi ve Ticaret AŞ'ye yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
21.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.