"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince verilen davanın kabulüne dair karar Bölge Adliye Mahkemesince ortadan kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin gönderme kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının davalı Kurum bünyesinde 1995 yılında çalışmaya başladığını, hâlen vasıflı işçi olarak çalıştığını, davacının işe başlama tarihinden itibaren sendika üyesi olduğunu, davacının üyesi olduğu Tarım Orman İşçileri Sendikası ile Davalı Bakanlık arasında toplam 4 adet toplu iş sözleşmesi imzalandığını, sözleşmelerdeki ücret artışlarının davacının ücretine tam olarak yansıtılmadığını, dolayısıyla davacının olması gerekenden eksik ücretle çalıştığını, söz konusu dönemlere ilişkin Kamu Toplu İş Sözleşmesi Çerçeve Anlaşma Protokollerinin de davacının ücretine eksik ve yanlış uygulandığını, bu dönemlerde yürürlükte olan 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu'nun (2822 sayılı Kanun) 6 ncı maddesinin son fıkrası gereğince sözleşmenin devamı ilkesi gereğince 01.01.2005 tarihinden sonrası için de son dönem toplu iş sözleşmeleri gereğince kıdem terfilerinin ücretlerine eklenmesi gerektiği hâlde davacının kıdem terfilerinde herhangi bir değişiklik yapılmadığını, davacının işçi olarak çalıştığı dönemde üyesi olduğu diğer bir sendika olan ... Orman İş Sendikası ile davalı Bakanlık arasında 4 adet toplu iş sözleşmesi imzalandığını, toplu iş sözleşmelerindeki ücret artışlarının davacının ücretine tam olarak yansıtılmadığını, ayrıca 2015 yılından toplu iş sözleşmesi ile ücretinin haksız olarak düşük hesaplandığını ve Eylül 2015 sonrasında davacının ücretinde düşüş yapıldığını, davacı ile aynı pozisyonda çalışan işçilerin açmış oldukları davaların kabul edildiğini ve eksik yevmiyelerinin düzeltiğini ileri sürerek ücret farkı, ilave tediye ve ikramiye fark alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunduklarını, 31.12.2014 tarihinde süresi sona ... 14. Dönem Toplu İş Sözleşmesi'nin yerine yenisinin 09.02.2009 tarihinde yetki ihtilafı giderilerek sözleşme yetkisi ... ... Orman İş Sendikası ile imzalandığını, sözleşme gereği İdarenin sözleşmeyi imzalayan her işçinin geriye dönük alacaklarını tespit etme aşamasında olduğunu, hesaplamalar neticesinde avans olarak yapılan ödemelerin mahsup edilerek geriye kalan alacakları varsa ödemelerin yapıldığını, dolayısıyla davacının davasının konusuz kaldığını, davacı toplu iş sözleşmesi hükümlerinden faydalandığından ücretinde herhangi bir eksiklik ve geç ödeme bulunmadığını, yetki ihtilafı sırasında çerçeve protokole göre yevmiye artışlarının yapıldığını, toplu iş sözleşmesinin yürürlük süresi sona erdikten sonraki dönemde işyerinde uygulanacak olan ücret zamlarının işverenin takdir yetkisine dayanarak 08.08.2005 tarihinden geçerli zam yapıldığını, çerçeve protokolü gereği yapılan ücret zamlarının işverenin takdir yetkisinde olarak 08.08.2015 tarihinden itibaren geçerli olarak uygulanacağının kabul edildiğini, toplu iş sözleşmesi ile öngörülen artışların dönemleri itibariyle eksiksiz zamanında uygulandığını ve ödemelerinin zamanında yapıldığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1. İlk Derece Mahkemesinin 11.07.2018 tarihli 2016/937 Esas, 2018/374 Karar sayılı kararı ile; yargılama sonunda toplanan delillerden, davacının Tarım Orman İşçileri Sendikasına 06.02.1996 - 09.10.2013 tarihleri arasında üyeliğinin bulunduğu, ... Orman İş Sendikasına 27.07.2004 tarihinde üye olduğu, 30.01.1996 - 19.10.2007 tarihleri arasında geçici mevsimlik yangın söndürme işçisi olarak çalıştığı, 19.10.2007 tarihinden itibaren sürekli işçi olarak kadro unvanı aldığı, davacının ücretine etki edecek olan toplu iş sözleşmelerinin 01.01.1997-31.12.2004 tarihleri arasında yapılan artışların ücret artışlarına tam olarak uygulandığı, bu tarihten itibaren ise toplu iş sözleşmelerinde kıdem terfi zammının koşulları, ücret iyileştirme zamları yer almış olup davacıya ödenen yevmiyeler ile ödenmesi gereken yevmiyelerin bilirkişinin düzenlemiş olduğu 2 nci ek raporda tablo hâlinde yer aldığı, bilirkişinin mevcut toplu iş sözleşmeleri ve işveren kayıtlarına dayanarak bu hesaplamayı yaptığı, taraflarca bir kısım itirazlar yapılmış ise de davalı tarafa eksik olan tüm elindeki belgeleri ibraz etmesi için verilen ara kararlar üzerine bu belgeleri ibraz ettiği, başka bir belge verilmediği anlaşıldığından, dosyanın mevcut durumuna göre davacıya ödenen ücretler ile ödenmesi gereken ücretler arasında ücret fark alacağının bulunduğu gerekçesiyle davalı tarafın davaya ve ıslaha karşı zamanaşımı def'ileri nazara alınarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
2. Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin 26.10.2020 tarihli 2018/4351 Esas, 2020/1769 Karar sayılı kararıyla 2005-2007 yılları arası yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinin 25 ... maddesinde çalışma şekilleri belirlenmiş olup buna göre işçilerin daimi, geçici ve mevsimlik olarak çalıştırılacakları düzenlendikten sonra 33 üncü maddesinde daimi işçilerin kıdem terfisi düzenlenmiş, bundan sonraki toplu iş sözleşmelerinde ise kıdem terfi bakımından bu ayrım kalktığından davacıya uygulanabilecek bütün toplu iş sözleşmeleri okunaklı ve denetime elverişli biçimde getirtilmeli, sonrasında davacının çalışma şekli daimi işçi olarak atandığı 2007 yılı öncesinde ne olduğu netleştirilmeli ve ilgili dönemlerdeki toplu iş sözleşmesi hükümleri dikkate alınarak davacının kıdem terfiye hak kazanıp kazanmadığı değerlendirildikten sonra ücretinin belirlenmesi gerektiği gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
3. Mahkemece yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Bölge Adliye Mahkemesinin gönderme kararı üzerine eksik toplu iş sözleşmeleri getirtilerek bilirkişiden ek rapor alındıktan sonra bilirkişinin ek 3 üncü raporundaki hesaplamaya göre davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf başvuru dilekçesinde; belirsiz alacak davası açılamayacağını, alacaklara dava ve ıslah tarihlerinden itibaren faiz işletilmesi gerektiğini, 31.12.2014 tarihinde fark yevmiyelerin ödendiğini, toplu iş sözleşmelerine göre eksik ödeme bulunmadığını, alacakların net olarak hesaplanması gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda gönderme kararında belirtildiği şekilde davacının kıdem terfisi doğru olarak uygulanıp fark ücret ile alacakların buna göre hesaplandığı ve hesaplama yönteminde bir hata ve kamu düzenine aykırı bir yön bulunmadığı gerekçesiyle usulî kazanılmış haklara ve kamu düzenine göre davalının istinaf talepleri yerinde görülmeyerek istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz başvuru dilekçesinde; istinaf başvuru dilekçesindeki sebepleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, işe giriş tarihinden itibaren Sendika üyesi olan ve işe geçiçi işçi olarak başlatılan davacıya çalışma süresi boyunca kıdem terfi ve toplu iş sözleşmesi zamlarının doğru uygulanıp uygulanmadığına, eksik ödenen ücret, ilave tediye ve ikramiye farkı alacaklarının bulunup bulunmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 ... maddeleri, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 32 nci maddesi, 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun İkinci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun'un 1 vd. maddeleri, Mülga 2822 sayılı Kanun'un 6 ncı ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 36 ncı maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer ... sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve temyiz nedenlerine göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekili temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı Orman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
17.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.