"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Üniversiteye ait işyerinde 09.10.2002-31.08.2012 tarihleri arasında çalıştığını, işyerinde çalışmasının hafta içi 09.00-18.00 saatleri arası olduğunu, işler yoğun olduğundan hafta sonu çalışma yaptığını, eğitim merkezindeki kurslar nedeniyle saat 21.00’e kadar çalışmayı sürdürdüğünü, davalı Üniversitenin idari kadroda çalışan personele yemek ve yol ücreti verdiğini, ancak fiilen idari kadroda çalıştırılan davacıya bu ücretlerin hiç ödemediğini, 2002 yılından beri Üniversitede çalışan davacıyla her yıl belirli süreli iş sözleşmesi imzalandığını, iş sözleşmesinin 31.08.2012 tarihi itibarıyla işveren tarafından hiçbir gerekçe gösterilmeden "kanuni haklarınız ödenecektir" denilerek feshedildiğini ancak hiçbir ödeme yapılmadığını, davacının 2007 yılında 1.085,00 TL, 2008 yılında 1.156,00 TL, 2009 yılında 1.265,00 TL, 2010 yılında 1.429,00 TL, 2011 yılında 1.684,00 TL, 2012 yılında 1.684,00 TL brüt ücret aldığını belirterek kıdem ve ihbar tazminatı ile fazla çalışma, hafta tatili yol ve yemek ücreti alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin 09.10.2002 başlangıç tarihli iş sözleşmesiyle araştırma görevlisi olarak 2003 yılında işletme yüksek lisans programına başladığını, ancak yüksek lisansını süresinde bitiremediğini ve davacının Ticari Bilimler Fakültesi Dekanlığındaki yüksek lisans eğitimini bitirememesi sebebiyle sözleşmesinin yenilenmemesini içeren Kurum yazısı üzerine davacının iş sözleşmesinin 31.08.2012 tarihi itibarıyla sona erdiğini, davacının kıdem tazminatının ödendiğini ancak ihbar tazminatına hak kazanamayacağını, alacaklarının zamanaşımına uğradığını, davacının fazla çalışma, hafta tatili, yemek ve yol ücreti alacağı iddialarının da gerçeği yansıtmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 19.10.2021 tarihli ve 2021/295 Esas, 2021/918 Karar sayılı kararıyla; davacının davalıya ait işyerinde 09.10.2002-31.08.2012 tarihleri arasında son olarak brüt 1.684,00 TL ücretle çalıştığı, tüm tanık beyanlarına göre davacının araştırma görevlisi unvanıyla akademik personel olarak işe alınmasına rağmen rektörün görevlendirmesiyle sürekli eğitim merkezinde koordinatör/sekreter olarak çalıştığı, işyerinde akademik personele yemek ve yol parası verilmediği, servislerinin olmadığı, idari personelin servisten yararlandığı ve yemek parası verildiğinin anlaşıldığı, davacının iş sözleşmesinin işveren tarafından yenilenmeyeceği tebliğ edilerek sona erdirildiği, davacının fiilen idari kadroda çalıştırılması ve davacıyla belirli süreli iş sözleşmesi yapılmasını gerektiren objektif/esaslı neden bulunmaması nedeniyle yapılan belirli süreli sözleşmelerin belirsiz süreli iş sözleşmesi şekline dönüştüğü, buna göre davacının iş sözleşmesinin haklı bir neden olmaksızın işveren tarafından feshedildiği, davacının işyerinde fazla çalışma yaparak çalıştığı, idari kadrodaki çalışanlara verilen yemek ve yol ücretinin davacıya verilmediği anlaşıldığından bilirkişi tarafından zamanaşımı gözetilerek ek raporda yapılan hesaplamaların dosyadaki delil durumuna ve davacının fiilen yaptığı işe uygun olması nedeniyle fazla çalışma ücretinden takdiren %30 oranında indirim yapılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 13.04.2022 tarihli ve 2022/2527 Esas, 2022/4469 Karar sayılı kararıyla; Mahkemece karar gerekçesinde; davacının son ücretinin 1.684,00 TL brüt olarak kabul edildiği açıklanmasına karşın hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının aylık ücretinin brüt 1.815,90 TL şeklinde belirlenerek hesaplamaların yapıldığı, bu şekilde gerekçeli karar ile hüküm arasında çelişki meydana getirilmesinin 6100 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 298 ... maddesine aykırılık teşkil ettiği, davacı hafta tatili ücreti alacağı talebinde bulunmasına rağmen Mahkemece istekle ilgili olarak hüküm kısmında olumlu-olumsuz herhangi bir karar verilmemesinin ve taraflar arasındaki belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesinde davacı lehine ihbar tazminatına hükmedilmesinin hatalı olduğu, davalının 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun (2547 sayılı Kanun) 56 ıncı maddesinin (b) bendi delâleti ile 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun (492 sayılı Kanun) 13 üncü maddesinin (j) bendi uyarınca harçtan muaf olduğunun dikkate alınması gerektiği gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının 09.10.2002-31.08.2012 tarihleri arasında son olarak brüt 1.815,90 TL ücretle çalıştığı, tüm tanık beyanlarına göre davacının araştırma görevlisi ünvanıyla akademik personel olarak işe alınmasına rağmen rektörün görevlendirmesiyle sürekli şekilde eğitim merkezinde koordinatör/sekreter olarak çalıştığı, işyerinde akademik personele yemek ve yol parası verilmediği, servislerinin olmadığı, idari personelin servisten yararlandığı ve yemek parası verildiğinin anlaşıldığı, işveren tarafından iş sözleşmesinin yenilenmeyeceği hususu davacıya tebliğ edilerek sözleşmenin sona erdirildiği, bu hâliyle davacının iş sözleşmesinin haklı bir neden olmaksızın işveren tarafından feshedildiği anlaşılmakla kıdem tazminatının kabulüne; 2547 sayılı Kanun'un 31 ... maddesi, öğretim görevlisi ile belirli süreli iş sözleşmesi yapılmasına cevaz vermekte olup bu durumda, 4857 sayılı İş Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 11 ... maddesinde düzenlenen şartların varlığı aranamayacağından gerek ilk sözleşmenin, gerekse yenilenerek yapılan diğer sözleşmenin belirli süreli olarak yapılmasına imkân sağlandığı, zincirleme belirli süreli sözleşme yapılmasının da sözleşmeyi belirsiz süreli hâle getirmeyeceği anlaşılmakla davacının ihbar tazminatı talebinin reddine, usulüne uygun olarak ispat olunamayan hafta tatili alacağının reddine, davacının işyerinde fazla çalışma yaparak çalıştığı, idari kadrodaki çalışanlara verilen yemek ve yol ücretinin davacıya verilmediği anlaşıldığından bilirkişi tarafından zamanaşımı gözetilerek ek raporda yapılan hesaplamaların dosyadaki delil durumuna ve davacının fiilen yaptığı işe uygun olması nedeniyle fazla çalışma ücretinden takdiren %30 oranında indirim yapılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz başvuru dilekçesinde; davacının araştırma görevlisi olarak çalıştığını, idari personel olmadığını, İdarece ek görevler verilmesinin mümkün olduğunu, davacının ücretinin hatalı belirlendiğini, kıdem tazminatının ödendiğini, fazla çalışma yapmadığını, davacının idari personel olduğunun kabulünde dahi yemek ücretinin hatalı belirlendiğini ve resen dikkate alınacak sebepleri ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, bozma kararında belirtilen gerekçe hüküm çelişkisinin giderilmesi, hafta tatili yönünden 6100 sayılı Kanun'a uygun şekilde hüküm kurulması, ücretin tespiti, fazla çalışma, kıdem tazminatı, yol ve yemek ücreti ile harca ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 ... maddesi, 438 ... maddesinin yedinci fıkrası ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 6100 sayılı Kanun'un 297 ve 298 ... maddeleri, 4857 sayılı Kanun'un 11, 32, 41 ve 46 ncı maddeleri, Mülga 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14 üncü maddesi, 2547 sayılı Kanun'un 31 ... maddesi, 492 sayılı Kanun'un 13 üncü maddenin (j) bendi.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Mahkemece verilen kararın hüküm fıkrasının (2) numaralı bendinde davalının harçtan muaf olduğu belirtilmesine karşın (3) numaralı bendinde harç yükletilmiş olması bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 438 ... maddesinin yedinci fıkrası hükmü uyarınca Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Davalı tarafın diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalı tarafın Mahkeme kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile Mahkeme kararının, hüküm fıkrasının (3) numaralı bendinde yer ... “Davacı tarafından yatırılan 706,06 TL harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,” ibaresinin çıkartılarak yerine “Davalı harçtan muaf olduğundan davacı tarafından yatırılan 706.06 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep hâlinde davacıya iadesine” ibaresinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
10.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.