"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
Taraflar arasında görülen tespit ve alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı ... Genel Hizmet Otopark ... Eğitim İtfaiye ve Sağlık Hiz. Tic. AŞ (... Şirketi) ve davalı ... Eshot Genel Müdürlüğü (Eshot Genel Müdürlüğü) vekilleri tarafından ayrı ayrı temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin kadrosunun davalı ... Şirketi nezdinde görülmesine rağmen gerçekte Eshot Genel Müdürlüğünün ulaşım araçlarında hat şoförü olarak çalıştığını, davalılar arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğunu ileri sürerek, müvekkilinin işe başladığı tarihten itibaren davalı Eshot Genel Müdürlüğünün işçisi sayılmasına ve buna bağlı olarak 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 sayılı Kanunla 6212 sayılı Kanunun İkinci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun (6772 sayılı Kanun) hükümleri uyarınca ödenmesi gereken ilave tediye ücret alacağının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... Şirketi vekili cevap dilekçesinde; diğer davalı ile aralarındaki hizmet alım ilişkisinin muvazaalı olmadığını, zamanaşımı def'inde bulunduklarını savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı Eshot Genel Müdürlüğü vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunduklarını, diğer davalı firmadan hizmet alımı şeklinde ... temin edildiğini, diğer davalı firma ile aralarındaki ... ilişkisinin muvazaa olarak nitelendirilemeyeceğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 11.07.2016 tarihli ve 2015/739 Esas, 2016/344 Karar sayılı kararı ile davalılar Eshot Genel Müdürlüğü ve ... Şirketi arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğu gerekçesiyle davacının en ... itibaren davalı Eshot Genel Müdürlüğü işçisi sayılmasına ve ilave tediye ücreti talebinin kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili ayrı ayrı temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 02.12.2019 tarihli ve 2017/26965 Esas, 2019/22066 Karar sayılı ilâmı ile; emsal nitelikte kararlarla davalı Eshot Genel Müdürlüğü ile davalı ... Şirketi arasındaki şoför alımına ilişkin sözleşmenin muvazaalı olduğunun tespit edildiği ve Yargıtay incelemesinden de geçerek kesinleştiği, bu doğrultuda davalı işyeri 6772 sayılı Kanun kapsamında kaldığından davacının 6772 sayılı Kanun gereği ilave tediye ücretine hak kazandığı konusunda tereddüt bulunmadığı, davalı işyeri 6772 sayılı Kanun kapsamında kaldığından, davacıya yılda dört tam maaş tutarında ikramiye verilmesinin mümkün olmadığı, davacıya 6772 sayılı Kanun gereği elli iki günlük ve toplu ... sözleşmesi gereği de en fazla iki maaş tutarında yevmiye verilebileceğinden toplamda yılda yüzoniki günlük ikramiye ödenmesi gerektiği, davalı ... Şirketinin işyerinde işçilere yılda yüz on iki günlük ücret tutarında ikramiye verildiğini iddia ettiği, yürürlükte bulunan DİSK Genel ... Sendikası ile ... Şirketi arasındaki toplu ... sözleşmesinin 40 ıncı maddesinde mart, haziran, eylül aylarında otuzar günlük ve aralık ayında yirmi iki ... ikramiye ödemesinin ilgili ayın ücretlerine ilave edilerek ödeneceği düzenlemesinin mevcut olduğu, bu durumda hesaplamaya esas dönem yönünden varsa eksik kayıtlar getirtilerek bordrolardaki tahakkukların incelenmesi ve yılda yüz on iki ... yevmiye tutarında ikramiye ödendiğinin anlaşılması hâlinde davacının ilave tediyeye hak kazanmadığı kabul edilerek ilave tediye talebinin reddine karar verilmesi gerektiği gerekçeleriyle Mahkeme hükmünün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulü ile, davalılar arasındaki hizmet alım sözleşmesinin muvazaaya dayalı olduğunun tespiti ile davacının ... itibaren ... Büyükşehir Belediyesi Eshot Genel Müdürlüğünün işçisi sayılmasına, ilave tediye alacağına yönelik davanın ise reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri ayrı ayrı temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı ... Şirketi vekili; muvazaa kabulünün hatalı olduğunu, davacı tarafça açılan eda davasında talebin tümden reddine karar verilmesine rağmen davacı lehine vekâlet ücretine hükmedilmesinin hukuka aykırı olduğunu, kararın bozulması gerektiğini ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı Eshot Genel Müdürlüğü vekili; davalı İdare ile diğer davalı ... Şirketi arasındaki asıl işveren alt işveren ilişkisinin muvazaaya dayandığı tespitinin hatalı olduğunu, bu nedenle davacının ... itibaren müvekkili İdarenin işçisi sayılmasına dair kararın hukuka aykırı olduğunu ve davacı vekili lehine 4.080,00 TL vekâlet ücretine ve yargılama giderine hükmedilmesinin kabul edilemeyeceğini ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının ilave tediye alacağına hak kazanıp kazanmadığı, muvazaa iddiasına dayalı alacak (eda) davasında alacak talebinin reddi halinde davacı lehine vekâlet ücreti ve yargılama giderlerine hükmedilip hükmedilemeyeceği hususuna ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 ... maddesi, 438 ... maddesinin yedinci fıkrası ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 6772 sayılı Kanun'un 1 vd. maddeleri, 6100 sayılı Kanun'un 326 ncı maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalılar vekillerinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Taraflar arasında vekâlet ücreti ve yargılama giderinin tahsili açısından uyuşmazlık bulunmaktadır.
3. Somut olayda, her ne kadar davalılar arasında muvazaanın varlığı kabul edilmiş ise de, dava muvazaa iddiasına dayalı alacak (eda) davası niteliğinde olduğundan ve alacak talepleri kanıtlanmadığından davacı lehine vekâlet ücreti takdir edilmemesi ve davacının yaptığı yargılama giderlerinin üzerinde bırakılması gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması hatalıdır.
Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 438 ... maddesinin yedinci fıkrası hükmü uyarınca Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Davalıların diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalıların Mahkeme kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile Mahkeme kararının, hüküm fıkrasının davacı lehine hükmedilen vekâlet ücreti ve yargılama giderlerine ilişkin paragrafların hüküm fıkrasından tamamen çıkartılarak yerlerine "Davacı lehine vekâlet ücreti taktir edilmesine yer olmadığına,","Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,” ibarelerinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
02.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.