"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (6) ncı alt bendi uyarınca kaldırılmasına ve dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince, Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı doğrultusunda yapılan yargılama sonucunda yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekilli tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin tâbi olduğu ... Sendikası ile ... Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi (...) Genel Müdürlüğü arasında 16.07.2014 tarihinde yürürlüğe giren toplu ... sözleşmesinin imzalandığını, davacının 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (6360 sayılı Kanun) gereğince ... Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesinde görevlendirilerek 15.12.2014 tarihinden itibaren ... görev yerinde çalıştığını, 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 ... maddesinin onuncu fıkrasına göre her şartta işkolu değişen işçilerin de eski toplu ... sözleşmesi hükümlerinden yararlanması gerektiğini, bu maddeye rağmen İl Milli Eğitim Müdürlüğünün bu durumu gözetmediğini ve ücret zamlarını ücretlere yansıtmadığını, ... ... Mahkemesinin 2016/192 Esas ve 2016/15 Karar sayılı kararı ile işçi lehine ücret farklarının ödenmesine karar verildiğini, bu karara karşı istinaf başvurusunun ... Bölge Adliye Mahkemesince kesin olarak reddedildiğini, anılan emsal dosyanın davanın haklılığını gösterdiğini, davacının toplu ... sözleşmesinden faydalandırılmasını ve toplu ... sözleşmesi gereğince 15.12.2014 tarihinden 15.07.2017 tarihine kadar eksik aldığı fark ücret, sorumluluk zammı, yakacak ve yemek ücreti farkı alacaklarının tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının ... Genel Müdürlüğü bünyesinde işçiyken 6360 sayılı Kanun sonrasında 15.12.2014 tarihinde müvekkili İdareye devredildiğini, davacı İdareye geçtikten sonra 15.01.2015 tarihinde ... Genel Müdürlüğü ile ... Sendikası arasında toplu ... sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşmenin 16.07.2014-31.12.2015 tarihleri arasında yürürlükte olduğunu, aralarında davacının da bulunduğu 42 işçinin Devlet Personel Başkanlığının ....11.2014 tarihli ve 5986 sayılı yazısı üzerine ... Genel Müdürlüğünden ayrılıp 15.12.2014 tarihinde davalı Kurumda işe başladıklarını, bu tarih itibarıyla işçilerin üyesi bulundukları ... Sendikası ile hukuki bağlarının sona erdiğini, çünkü bu tarihte 10 numaralı işkoluna geçildiğini, işkolunu değiştirenlerin sendika üyeliğinin kendiliğinden biteceğinin 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun (6356 sayılı Kanun) 19 uncu maddesinin yedinci fıkrası hükmü gereği olduğunu, 15.12.2014 tarihinde ... Sendikası ile tüm bağları biten ve artık ... Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü personeli olan davacının yaklaşık 1 ay sonra 15.01.2015 tarihinde ... Genel Müdürlüğü ile ... Sendikası arasında imzalanan toplu ... sözleşmesinden hareketle lehine haklar çıkarmasının hukuka aykırı olduğunu, 6356 sayılı Kanun'un 39 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca toplu ... sözleşmesinden taraf işçi sendikasının üyeleri dışında hiç kimsenin yararlanamayacağını, ... Genel Müdürlüğü ile ... Sendikası arasında akdedilen toplu ... sözleşmesi hükümlerinin ... Sendikasına üye olmayan ve ... Genel Müdürlüğünde çalışmayan davacıya etkili olmasının mümkün olmadığını, davacının tüm mali taleplerinin mesnetsiz olduğunu, öte yandan davacının 24.02.2015 tarihinde ... işkoluna uygun olarak Koop-... Sendikasına geçtiğini alacağı ücrette Koop-... Sendikasınca imzalanmış toplu ... sözleşmesi uyarınca iyileştirmelerden yararlanacağını, davacının herhangi bir mağduriyetinin bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İİlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosya içindeki bilgi ve belgeler incelendiğinde davacının 01.10.2002-30.03,2014 tarihleri arasında ... Belediye Başkanlığı'nda, 31.03.2014-14.07.2014 tarihleri arasında ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı'nda, 15.07.2014 -14.12.2014 tarihleri arasında ... Genel Müdürlüğü bünyesinde çalıştığı, 15.12.2014 tarihinden itibaren ... İl Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesinde çalışmasını sürdürdüğü, Bakanlık nezdindeki çalışmasının 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkındaki Kanun kapsamında başladığı, davacının kurumlar arasında nakil olduğu görülmekle hizmet sözleşmesi ve toplu ... sözleşmesinden ... hakları ile devrolduğu dikkate alınarak davalı Bakanlığın talep konusu alacaklardan sorumlu olduğu, davacının, 16.07.2014 tarihi itibarıyla belediye ve kamu kurumunda geçirmiş olduğu toplam hizmet süresinin 11 yıl olduğu, 07.01.2015 tarihinde Sendika üyesi olup üyelik durumu 08.01.2015 tarihinde davalı Kuruma bildiği, davacının Koop-... üyesi olduğu tarihten itibaren sadece ücreti ile ilgili zamların uygulanması gerektiği, bunun dışında davacının dava konusu ettiği nakdi yemek yardımı, sorumluluk zammı uygulaması olmadığı, bilirkişi raporunda yakacak, yemek ve sorumluluk zammı hesabında 14.02.2015 tarihine kadar hesap yapıldığı ve yapılan hesaba itiraz bulunmayıp ıslah dilekçesi verildiği dikkate alınarak 14.02.2015 tarihine kadar değerlendirme yapıldığı, dosya kapsamı, toplu ... sözleşmeleri doğrultusunda hesaplama içeren ve denetime elverişli olan bilirkişi raporunun hükme esas alındığı belirtilerek ücret alacağı ile bakiye yakacak yardımı taleplerinin ıslah doğrultusunda kabulüne, bakiye yemek ücreti farkı ve sorumluluk farkı alacağı taleplerinin reddi yönünde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; davanın tümden reddi gerekmekle birlikte davacının 15.07.2017 tarihine kadar eksik aldığını iddia ettiği taleplerinin 24.02.2015 tarihinde Koop-... Sendikasına üye olması karşısında bu tarihten sonra istenemeyeceğinin açık olduğunu, davanın bu tarihten sonraki kısmının özellikle reddi gerektiğini, davacının Devlet Personel Başkanlığının ....11.2014 tarihli ve 5986 sayılı yazısı ile ... Genel Müdürlüğünden ayrılıp 15.12.2014 tarihinde Kurumlarında işe başladığını, bu tarih itibarıyla işçilerin üyesi bulundukları ... Sendikası ile hukuki bağlarının sona erdiğini, 15.12.2014 tarihinde ... Sendikası ile tüm bağları biten ve artık ... Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü personeli olan davacının, 1 ay sonra 15.01.2015 tarihindeki ... Genel Müdürlüğü ile ... Sendikası arasında imzalanan toplu ... sözleşmesinden hareketle lehine haklar çıkarmasının hukuka ve maddi gerçeğe uygun olmadığını, ... Genel Müdürlüğü ve ... Sendikası arasında yapılan sözleşmenin geriye etkisinin ... Genel Müdürlüğünde kalan işçilere şâmil olacağını, öte yandan davacının 24.02.2015 tarihinde ... işkoluna uygun olarak Koop ... Sendikasına geçmesiyle birlikte alacağı ücrette Koop ... Sendikasınca imzalanmış toplu ... sözleşmesindeki iyileştirmelerden yararlanacağından davacının herhangi bir mağduriyeti bulunmadığını ileri sürerek davanın reddine karar verilmek üzere İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere göre; 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 nci maddesinin onuncu fıkrasının son cümlesi hükmü dikkate alındığında davacının nakledildiği ... yerinde toplu ... sözleşmesi düzenleninceye kadar nakil işleminden önce tabi olduğu toplu ... sözleşmesinden yararlanması gerektiği, söz konusu toplu ... sözleşmesinden yararlanmaya devam edebilmek için sendika üyeliğinin devamı şartı aranmayacağı, aynı şekilde bir başka sendikaya üye olunması yahut işkolu değişikliğinin toplu ... sözleşmesinden yararlanmaya devam etme bakımından herhangi bir etki yaratmayacağı, bilirkişi raporu ve somut dosya delillerine göre, yerel mahkeme kararında isabetsizlik bulunmadığı belirtilerek davalı vekilince yapılan istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf başvurusundaki sebepleri tekrar ederek, Bölge Adliye Mahkemesince eksik inceleme ile karar veriliğini savunmuş ve kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Taraflar arasında davacının ... Genel Müdürlüğü ve ... Sendikası arasında imzalanan 16.07.2014-31.12.2015 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinden yararlanıp yararlanamayacağı ve yararlanabileceği süre konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 ... maddesi.
2. 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 ... maddesinin onuncu fıkrasının son cümlesi şöyledir:
"Devredilen veya nakledilen işçilerin ücret ile diğer malî ve sosyal hakları; Toplu ... Sözleşmesi bulunan işçiler bakımından yenileri düzenleninceye kadar devir veya nakil işleminden önce tabi oldukları Toplu ... Sözleşmesi hükümlerine göre, Toplu ... Sözleşmesi olmayan işçiler bakımından 2012 yılı Eylül ayında geçerli olan ... ... sözleşmesi hükümlerine göre belirlenir.”
3. 6356 sayılı Kanun'un 39 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
1. Dosya içeriğine göre davacının 15.12.2014 tarihinde davalı Kuruma devredildiği ve devirden önce ... Genel Müdürlüğü ile ... Sendikası arasında 15.01.2015 tarihinde imzalanan ve 16.07.2014-31.12.2015 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesi kapsamında olduğu uyuşmazlık dışıdır. Devirden sonra çalışmaya devam ettiği ... Valiliği İl Millî Eğitim Müdürlüğü işyerinde ise önce 01.07.2012-30.....2015 tarihleri arasında geçerli toplu ... sözleşmesinin yürürlükte olduğu, daha sonra da 20.11.2015 imza tarihli 01.07.2015 - 30.....2018 yürürlük tarihli ... toplu ... sözleşmesinin bağıtlandığı görülmektedir. Davacı da nakilden sonra 19.01.2015 tarihinde toplu ... sözleşmesinin tarafı olan Koop ... Sendikasına üye olmuş ve üyeliği işverene bildirilmiştir.
2. Bölge Adliye Mahkemesince davacının, ... Genel Müdürlüğü ile ... Sendikası arasında bağıtlanan 16.07.2014 - 31.12.2015 yürürlük tarihli toplu ... sözleşmesinden 01.07.2015 tarihine kadar yararlandırıldığı; bu tarihten sonra ise devirden sonra çalışmaya devam ettiği ... Valiliği İl Millî Eğitim Müdürlüğü işyerinde 20.11.2015 tarihinde imzalanan ve 01.07.2015 - 30.....2018 yürürlük tarihli ... toplu ... sözleşmesinden yararlandırılmak suretiyle 15.12.2014 - 15.07.2017 tarihleri arasındaki fark alacaklarının hüküm altına alındığı anlaşılmaktadır.
3. 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 ... maddesinin onuncu fıkrasının son cümlesi hükmü dikkate alındığında, davacının nakledildiği işyerinde ... bir toplu ... sözleşmesi düzenleninceye kadar nakil işleminden önce tâbi olduğu toplu ... sözleşmesinden yararlanması gerektiği kabul edilmelidir. Buna göre davacı, davalıya ait işyerinde uygulanan Koop ... Sendikasının taraf olduğu toplu ... sözleşmesinin düzenleme (imza) tarihi olan 20.11.2015 tarihine kadar ... Sendikasının taraf olduğu 16.07.2014-31.12.2015 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinden yararlanmaya devam eder. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus nakilden önce tâbi olunan toplu ... sözleşmesi ile nakilden sonra tâbi olunacak toplu ... sözleşmesinden yararlanma koşullarına ilişkindir. Davacının nakilden önce tâbi olduğu toplu ... sözleşmesinden nakil sonrasında yararlanmayı sürdürmesi Kanun'un açık hükmü gereğidir. Bu itibarla söz konusu toplu ... sözleşmesinden yararlanmaya devam edebilmek için sendika üyeliğinin devamı şartı aranmaz. Aynı şekilde bir başka sendikaya üye olunması yahut işkolu değişikliği, toplu ... sözleşmesinden yararlanmaya devam etme bakımından herhangi bir etki yaratmaz. Esasen Kanun'da "nakledilen işçilerin ücret ile diğer malî ve sosyal hakları ... toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre, ... belirlenir" denilerek nakledilen işçilerin nakil olunan işyerinde ... bir toplu ... sözleşmesi düzenleninceye kadar yaşayabilecekleri maddi kayıpların önüne geçilmek istenmiştir.
4. Buna göre somut olayda, davacının Koop ... Sendikasının taraf olduğu toplu ... sözleşmesinden ancak sözleşmenin imza tarihi olan 20.11.2015 tarihinden itibaren yararlanabileceği kabul edilmelidir. Kanun'da açıkça "... yenileri düzenleninceye kadar ..." hükmüne yer verildiğinden, Koop ... Sendikasının taraf olduğu toplu ... sözleşmesinin yürürlük süresinin geriye etkili şekilde, 01.07.2015 olarak belirlenmesi de sonuca etkili değildir. Böylece nakil olunan işyerinde ... bir toplu ... sözleşmesi düzenleninceye kadar, mevcut sözleşmenin yürürlük süresi veya sendika üyeliği vb. gibi şartlar ile bağlı kalınmaksızın önceki toplu ... sözleşmesinden yararlanmaya devam edilir.
5. Diğer taraftan nakledilen işyerinde düzenlenecek ... toplu ... sözleşmesinden yararlanmak için 6356 sayılı Kanun'un 39 uncu maddesindeki şartların gerçekleşmesi gerektiğinde tereddüt bulunmamaktadır. Dosya kapsamından davacının 19.01.2015 tarihinde Koop ... Sendikasına üye olduğu ve üyeliğinin işverene bildirdiği anlaşılmaktadır. Şu hâlde, davacının Koop ... Sendikasının taraf olduğu toplu ... sözleşmesinden ancak 20.11.2015 tarihinden sonra yararlanabileceği kabul edilmelidir.
6. Bu durumda, davacının 20.11.2015 tarihine kadar ... Genel Müdürlüğü ve ... Sendikası arasında imzalanan 16.07.2014-31.12.2015 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinden yaralanarak; 20.11.2015 tarihinden sonra ise Koop ... Sendikası ile yapılan 01.07.2015-30.....2018 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinden yararlandırılması gereklidir.
7. Mahkemece açıklanan ilke ve esaslar çerçevesinde değerlendirme yapıldıktan sonra davacının toplu ... sözleşmesinin hatalı uygulanmasından kaynaklanan alacaklarının bulunup bulunmadığı konusunda, usuli kazanılmış haklar da gözetilerek bir karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.....2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.