Logo

9. Hukuk Dairesi2023/7033 E. 2023/8206 K.

Yapay Zeka Özeti

Uyuşmazlık: Davacının fazla mesai, hafta tatili ve resmi tatil ücreti alacaklarının hesaplanması ve ispatı konusunda yaşanan uyuşmazlık.

Gerekçe ve Sonuç: Fazla mesai ve hafta tatili ücretlerinin hesaplanmasında, toplu iş sözleşmesi hükümlerine aykırı olarak cumartesi çalışmaları hem fazla mesai ücretine hem de hafta tatili ücretine dahil edilerek fazla hesaplama yapıldığı ve bu hususta usul ekonomisi gereği karar verilmesi gerektiği gözetilerek yerel mahkeme kararı bozulmuştur.

Karar Metni

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (...) Mahkemesi

Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.

Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; 21.01.2021 tarihli ve 2019/399 Esas, 2021/41 Karar sayılı karar ile davanın kabulüne karar verilmiştir.

Kararın taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine, Dairece 08.11.2021 tarihli ve 2021/11304 Esas, 2021/15470 Karar sayılı ilâm ile Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.

Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Mahkeme kararı davalı vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

1. Davacı vekili asıl dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı ... bünyesinde Mezarlıklar Müdürlüğünde mezar ... ve defin işçisi olarak çalışırken hak kazandığı hâlde ödenmediğini ileri sürerek fazla çalışma, hafta tatili, ... ... ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

2. Davacı vekili birleşen dava dilekçesinde; işyerinde toplu ... sözleşmesi uygulandığını, davacının taraf sendikaya üye olduğunu ileri sürerek alacaklarının toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre hesaplanmasını talep etmiştir.

II. CEVAP

1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davacının çalışma saatlerine ilişkin iddiasının doğru olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.

2. Davalı vekili birleşen dosyaya karşı cevabında zamanaşımı def'ini ileri sürmüştür.

III. MAHKEME KARARI

Mahkemenin 08.09.2015 tarihli ve 2014/1193 Esas, 2015/968 Karar sayılı kararı ile; davacının iddiasını tanık beyanlarıyla ispat ettiği gerekçesiyle 1/3 oranında indirimle davanın kabulüne karar verilmiştir.

IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ

A. Birinci Bozma Kararı

1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 07.03.2019 tarihli ve 2017/20856 Esas, 2019/5287 Karar sayılı ilâmı ile; davalı vekilince süresinde zamanaşımı savunmasında bulunulmadığı dikkate alındığında, davacının işe girdiği tarihten itibaren tüm çalışma süresi hesaplamaya konu olup Sayıştay denetimi nedeniyle gönderilemediği belirtilen 2010 yılı öncesine ait kayıtlar da dâhil olmak üzere delil olarak dayanılan tüm işyeri kayıtları temin edilerek; bu kayıtlara itibar edilip edilemeyeceği, kayıtlara göre fazla çalışma yapılıp yapılmadığı, hafta tatillerinde, ... ... ve genel tatil günlerinde çalışma olup olmadığı varsa karşılıklarının zamlı olarak ödenip ödenmediği belirlenmeli, itibar edilebilecek mahiyette kayıt bulunmaması hâlinde, tanık beyanlarından hareketle sonuca gidilmeli, davacı tanıklarının davacı ile birlikte davalı Belediyenin aynı biriminde çalıştığı süreler tespit edilerek bu süre ile sınırlı olarak beyanlarına itibar edilerek sonuca gidilmesi gerektiği gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.

B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar

Mahkemenin 21.01.2021 tarihli ve 2019/399 Esas, 2021/41 Karar sayılı kararı ile; bozma ilâmına uyularak Sayıştay Başkanlığınca evrakların imha edildiğine dair 10.07.2020 havale tarihli yazı ile cevap verilmesi üzerine tanık M.A'nın beyanları dikkate alınarak davacı ile çalıştığı dönem için bilirkişiden ek rapor da alındıktan sonra davanın kabulüne karar verilmek suretiyle fazla çalışma, hafta tatili ve ... ... ve genel tatil ücreti alacakları hüküm altına alınmış, karar gerekçesinde ise birleşen dava hakkında sehven karar verilmediği açıklanmıştır.

C. İkinci Bozma Kararı

1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.

2. Dairemizin 08.11.2021 tarihli ve 2021/11304 Esas, 2021/15470 Karar sayılı ilâmı ile; taraf vekillerinin sair temyiz itirazları incelenmeksizin, Mahkemenin karar gerekçesinde de açıklandığı üzere, birleşen dava hakkında bir karar verilmemesi 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 297 nci madde hükmüne aykırı olduğundan Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.

D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar

Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; birleşen dava dosyasında talep edilen alacakları da kapsayacak şekilde ek rapor aldırılarak asıl davanın kabulüne ve birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

V. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

Davalı vekili; bilirkişi raporlarının davacı tanık beyanlarına göre hazırlandığını, dosyadaki belgelerin dikkate alınmadığını belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık, davacının fazla çalışma, ... ... ve genel tatil ücreti alacaklarının ispatı ve alacakların hesabı hususlarında toplanmaktadır.

2. İlgili Hukuk

1.6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 428 ... maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.

2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 41, 44, 47 ve 63 üncü maddeleri.

3. Değerlendirme

1. Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı vekilin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

2. Toplu ... sözleşmesinin 46 ncı maddesine göre; haftalık çalışma süresinin üzerinde yapılan çalışmalar fazla çalışma olup haftalık çalışma süresi 40 saattir ve yapılacak her bir saat fazla çalışma için ödenecek ücret, normal çalışma ücretinin %100 fazlasıdır.

3. Toplu ... sözleşmesinin 48 ... maddesinin (a) bendinde, işin gereği cumartesi gününde çalıştırılan işçilere müteakip hafta içinde bir ... izin verilirse kendi yevmiyesine ilaveten 1 yevmiye, izin verilmediği takdirde kendi yevmiyesine ilaveten 2 yevmiye ödenmek zorunda olduğu; (b) bendinde, toplu ... sözleşmesi kapsamındaki işyerlerinde normal çalışma yapılan işyerleri için hafta tatilinin pazar günü olduğu, vardiyalı çalışma yapılan yerlerde ise işçilerin çalışmaya başladığı beşinci günü takip eden altıncı ve yedinci ... olduğu, işveren zaruri görülen hâllerde ve işin gereği hafta tatili gününde çalıştırılan işçilere müteakip hafta içinde 1 ... izin vermezse kendi yevmiyesine ilaveten 3 yevmiye ödemek zorunda olduğu ve ... bayramlarda ve dinî bayramlarda yapılan çalışmalarda işçilere kendi yevmiyelerine ilaveten 3 yevmiye ödeneceği düzenlenmiştir.

4. Birleşen dava dosyasında davalının zamanaşımı def'i gözetilerek 14.02.2012-15.03.2014 tarihleri arasındaki dönem için hesaplama yapılmış olup bu dönem, asıl ve birleşen davada ortak hesaplama dönemidir. Asıl davada, fazla çalışma alacağına dâhil edilen ve saat ücretinin %50 fazlasıyla hesaplanan cumartesi çalışmaları, birleşen davada hafta tatili kısmında akdi tatil olarak 2 yevmiye ile çarpılarak hesaplanmıştır. Oysa cumartesi çalışmalarının akdi tatil olarak hafta tatili alacağı hesaplamasında sadece saat ücretinin %50'si olarak hesaplanması gerekir. Fazla çalışma ise aynı dönem cumartesi günü dâhil asıl davada 14 saat, birleşen davada ise 11,5 saat (cumartesi akdi tatil olduğundan dışlanmış ve 40 saat üzeri hesaplanarak) kabul edilip saat ücretinin %50 fazlası ile hesaplanmıştır. Bu hesaplama şekli de hatalı olup bu alacak kalemi için de yine saat ücretinin %50 fazlası değil sadece saat ücretinin %50'si hesaplanmalıdır. Belirtilen hususlar ve usuli kazanılmış haklar da gözetilerek bir karar verilmesi için hükmün bozulması gerekmiştir.

VI. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

Temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davalı tarafa iadesine,

Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,

31.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.