"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/2394 E., 2023/489 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile davanın reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 2. ... Mahkemesi
SAYISI : 2019/837 E., 2021/281 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabülü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının davalı fabrika bünyesinde ihale yoluyla alt işveren firmanın işçisi olarak görülmekle birlikte fiilen fabrikada idari işler/büro servisinde büro personeli olarak çalıştığını, 26.03.2018 tarihinde işyerinde yetkili sendika olan Şeker-... Sendikasına üye olduğunu, alt işverenlik ilişkisinde muvazaanın tespit edildiğini ve toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan alacaklardan yararlanması gerektiğini, 19.10.2018 tarihli arabuluculuk görüşmelerinin olumsuz sonuçlandığnı, davacının sendika üyeliğinin davalı işverene bildirildiği 02.08.2018 tarihinden arabuluculuk başvuru tarihine kadar olan döneme ilişkin toplu ... sözleşmesinden kaynaklı ücret farkı, ilave tediye, şeker ikramiyesi (akdi ikramiye), kıdem zammı, giyim, sosyal yardım, şeker ve aile yardımı alacaklarının tespiti ve davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacı işçinin iddialarının aksine davacıya ödenmesi gereken toplu ... sözleşmesinden kaynaklı alacakların eksiksiz olarak ödendiğini, ödemesi yapılan alacakların dava konusu edilmesinde hukuki yarar bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava konusu uyuşmazlık yönünden işyerinde yapılan keşif icrası sonrası hazırlanan bilirkişi heyet raporunda; asıl işveren işçileriyle alt işveren işçilerinin aynı tezgahlarda yan yana, aynı işi yaparak çalıştıkları, 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 2 nci maddesi, alt işveren yönetmeliğindeki düzenlemeler ve işyerindeki tespitler karşısında alt işverenlik sözleşmesinin muvazaalı olduğu, yapılan işin işyerinde yürütülen mal ve hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerden veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerden olmadığı, davacının baştan itibaren asıl işveren işçisi sayılması gerektiği ve bu nedenle toplu ... sözleşmesinden faydalanması gerektiği belirtilerek alacak kalemlerinin hesaplandığı, sunulan bilirkişi raporu, emsal kararlar ve tüm dosya içeriği dikkate alındığında ... Şeker Fabrikaları AŞ ... Makine Fabrikası ile alt işveren arasında imzalanan hizmet alım sözleşmesinin muvazaalı olduğu, davacının başlangıçtan itibaren ... Şeker Fabrikaları AŞ işçisi olarak kabul edilmesi gerektiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; davacının ... Şeker Fabrikaları AŞ'den ihale ile ... alan ve farklı işkolunda iştigal eden yüklenici firma işçisi olduğunu, davacı ile davalı Şirket arasında işçi işveren ilişkisi bulunmadığını, davalının herhangi bir sorumluluğu da bulunmadığını, davacı işçinin davalının işçilerine uygulanan toplu ... sözleşmesinden yararlanmasının mümkün olmadığını ve davanın reddi gerektiğini belirterek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; hükme esas alınan bilirkişi raporunda hizmet alım sözleşmesinin muvazaalı olduğu yönünde görüş bildirilmişse de davacının yaptığı işin yardımcı ... olduğu, dosya kapsamı itibarıyla davacı tarafından yapılan işler doğrudan davalının üretim organizasyonu içinde yer almadığı gibi aksine davacının yaptığı işin asıl işe yardımcı ... niteliğinde olduğu, yardımcı işin alt işverene verilebilmesi için teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektirmesi gerekmediği gibi yardımcı işlerin bölünerek alt işverene verilmesine engel de bulunmadığı, muvazaa iddiasına dayalı taleplerin yerinde olmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; idari işler büro servisinde çalışan davacının asıl ... kapsamında çalıştığını, geçerli bir asıl işveren alt işveren ilişkisinin kurulmadığının açık olduğunu, buna rağmen Bölge Adliye Mahkemesinin aksi kanaate ulaştığını, gerekçe olarak davacının yardımcı ... olarak kabul edilen temizlik işleri ile de ilgilenmesinin gösterildiğini, bir an için davacının yürüttüğü asıl işin temizlik işleri olduğu düşünülse dahi yargı kararlarında ve doktrinde ifade edildiği üzere alt işveren işçilerinin tahsis edildikleri ... haricinde asıl işverenin başka bir işinde çalıştırılmamaları gerektiğini, ne var ki bu ihtimalde dahi davacının asıl işverenin idari işleri arasında da çalıştırılması; emir ve talimatları da tamamen kadrolu çalışanlardan alması hususları birlikte düşünüldüğünde geçerli bir asıl işveren alt işveren ilişkisinden bahsedilemeyeceğini, davalı işyerinde asıl işveren işçileri ile alt işveren işçilerinin aynı alanda aynı işi yapmak suretiyle çalıştıklarını, dava konusu olayda yapılan işin doğrudan yardımcı ... olduğu kanaatiyle yapılan keşif incelemesi ile emsal kararlar gözetilmeksizin karar verilmesinin hatalı olduğunu, bu olgular da gözetildiğinde davacının yaptığı işin asıl ... olduğunu, kurulan ... ilişkisinin muvazaalı olduğunu belirterek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı Şirket ile dava dışı şirketler arasındaki ilişkinin muvazaalı olup olmadığı ve sonucuna göre davacının dava konusu alacaklara hak kazanıp kazanmadığı hususlarına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6098 sayılı Borçlar Kanunu'nun 19 uncu maddesi, 4857 sayılı ... Kanunu'nun 2 nci maddesinin yedi ve sekizinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.