"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
KARAR : Davalının istinaf başvurusunun esastan reddi, davacının istinaf başvurusunun usulden reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 9. İş Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacının başvurusunun yasal süresinde olmaması nedeniyle usulden reddine, davalının başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalıya ait uluslararası özel okulda 03.09.1997-26.11.2008 tarihleri arasında önce öğretmen sonrasında müdür yardımcısı olarak çalıştığını, iş sözleşmesinin feshedilmesinden iki hafta önce müdür yardımcılığı görevinden çıkarılarak sadece öğretmen olarak çalıştırıldığını, iş sözleşmesinin haklı neden olmadan feshedildiğini, çalışmasının 01.06.2006 tarihinde Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) bildirildiğini, aradaki sürenin tespiti için hizmet tespiti davası açıldığını, davacının 03.09.2009 tarihine kadar ücret alacağı bulunduğunu, 26.06.2009 tarihli Pakistan Büyükelçiliği Yönetim Kurulu toplantısında, okul personelinin ücretlerinin %15 artırılmasına karar verildiğini, bu zamdan doğan ücret farklarının davacıya ödenmediğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, 03.09.2009 tarihine kadar ödenmesi gereken ücreti, ödenmeyen ücret farkı alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının iş sözleşmesinin tarafların serbest iradeleri ile yaptığı sözleşmenin 12 nci maddesinin (i) bendi uyarınca feshedildiğini, davalının hiçbir çalışana % 15 oranında zam yapmadığını, davacının alacağının bulunmadığını, belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalıştığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının açtığı hizmet tespiti davasında, 03.09.1997 tarihinden itibaren davalı nezdinde çalıştığı belirlenmiş ise de 4958 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu (4958 sayılı Kanun) öncesi başlayan hizmetin kuruma kaydı için çalışan yabancının başvurusunun arandığı, bu yönde bir başvuru olmadığından, istek gerekmesizin sigortalılığı zorunlu hâle getiren 4958 sayılı Kanun'un yürürlük tarihinin davacının Kuruma hizmet bildirim başlangıcı olarak kabul edildiği, dosyada bulunan iş sözleşmesi ve banka kayıtlarının davacının 1997 yılından itibaren işyerinde çalışmakta olduğunu gösterdiği, taraflar arasındaki iş sözleşmesinin 12 nci maddesinin (i) bendine göre çalışanın, yönetim kurulu başkanınca işe uygun görülmediği durumlarda yönetim kurulu tarafından bir neden belirtilmeksizin işten çıkartılabileceği, iş sözleşmesi bu nedenle sona erdirildiğinden haklı ya da geçerli bir sebebe dayanmadığı, kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı, taraflar arasındaki sözleşmesi belirli süreli iş sözleşmesi olmadığından davacının bakiye süre ücreti alacağının bulunmadığı, işyerinde %15 oranında zam verildiğine dair bir delil dosya kapsamında bulunmadığından davacının bu nedenle doğmuş bir alacağının bulunmadığı gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili yasal süresi içinde istinaf başvurusunda bulunmadığından istinaf sebeplerine yer verilmemiştir.
2. Davalı vekili, somut olayda Pakistan hukukunun uygulanması gerektiğini, müvekkilinin yabancı tüzel kişi olduğunu, iş sözleşmesinin kurulduğu sırada davacının yabancı ülke vatandaşı olduğunu, çalıştığı işyerinin Pakistan Büyükelçiliğine ait olup mutad işyeri hukuku olan Pakistan hukukunun somut olaya uygulanması gerektiğini, davacının iş sözleşmesinin, taraflar arasında imzalanan sözleşmesinin 12 maddesinin (i) bendine göre sona erdirildiğini, kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanmadığını, davacının 06.08.2003-26.11.2008 tarihleri arasında çalıştığının hizmet tespit davası ile tespit edildiğini ve kesinleştiğini, kesin hüküm karşısında, davacının çalışma süresinin hükmü aşar şekilde 03.09.1997-26.11.2008 tarihleri arasında olduğunun kabulüyle işçilik alacaklarının hesaplanmasının hukuka aykırı olduğunu, davalı Kurum 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu'na tabi olmadığından davacının bu Kanun kapsamındaki korumadan yararlanmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesi istemiyle istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının istinaf başvurusu yasal süresi içinde yapılmadığından davacının istinaf başvurusunun usulden reddine karar verilerek davacının tespit edilen hizmet süresinin dosya kapsamına uygun olduğu, iş sözleşmesinin haklı ya da geçerli bir nedenle feshedilmediğinden kıdem ve ihbar tazminatına hükmedilmesinin isabetli olduğu gerekçesiyle davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili, istinaf sebeplerine benzer gerekçelerle davanın reddine karar verilmesi istemiyle temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının çalıştığı sürenin tespiti ile kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanıp kazanmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4958 sayılı Kanun'un ilgili maddeleri.
3. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 17 nci maddesi, aynı Kanun'un 120 nci maddesinin atfı ile uygulanmaya devam olunan mülga 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilinve temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.