"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi
KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile davanın reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 20. İş Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 02.04.2018 tarihinde sürekli işçi kadrosuna atandığını, davalı İdareye bağlı İstanbul ... Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Bilgi İşlem biriminde network, donanım teknik destek ve yazılım bakım elemanı olarak çalıştığını, ... ve Sosyal Hizmet İşçileri Sendikası (...) ile Bakanlığın üyesi olduğu Türk Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası (TÜHİS) arasında 10.08.2020 tarihinde imzalanan toplu iş sözleşmesinin 29 uncu maddesinde vasıflı iş yapan personele yaptıkları işin karşılığının verilmesinin, 36 ncı maddesinde teknik işte çalışan personele hizmet zammı ödenmesinin öngörüldüğünü, 08.09.2021 imza tarihli toplu iş sözleşmesinin 29 uncu maddesinde vasıflı iş yapan personele yaptıkları işin karşılığının verilmesinin, 36 ncı maddesinde teknik işte çalışan personele işe giriş tarihinde yaptıkları işe uygun olarak en az ortaöğretim mezunu olmak şartıyla hizmet zammı ödenmesinin öngörüldüğünü, müvekkiline 2021 yılı Temmuz ayına kadar toplu iş sözleşmesi hükümleri gereği teknik hizmet farkı zammı ödenmesine rağmen 2021 yılı Ağustos ayından itibaren teknik hizmet farkı zammının ödenmediğini belirterek hizmet zammı farkı alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunduklarını, davacının bordrolara karşı herhangi bir ihtirazı kayıt ileri sürmediğini, TÜHİS ile ...Sendikası arasında 10.08.2020 tarihinde imzalanan 01.01.2019-31.12.2020 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinin "Hizmet zammı" kenar başlıklı 36 ncı maddesinde “Bu toplu iş sözleşmesinin kapsamında bulunan teknik elemanlara kariyerinin karşılığı emsali memur personele ödenen iş riski zammı,temininde güçlük zammı ve özel hizmet tazminatı tutarı net olarak ödenir. Bu toplu iş sözleşmesinin kapsamında bulunan teknik elemanlar dışındaki işçilere hiçbir ödemeyi etkilememek kaydı ile her ay çıplak ücretlerinin %13'lük tutarı hizmet zammı olarak ödenir." hükmünün yer aldığını, cevap dilekçesi ekinde yer alan Uyuşmazlıkların Çözüm Kurulu Kararı'na göre teknik eleman kavramına hangi işçilerin girdiğinin belirlendiğini, davacının bu ünvanla çalışan personel arasında olmadığını, ilgili teknik personelin emsali memura ödenen tazminatları alabilmesinin istihdamına ilişkin diplomalarının en az orta derecede mesleki tahsil/teknik lise veya dengi okul ve mesleğine ilişkin yani atandıkları teknik branşla ilgili olması şartına bağlandığını, teknik personelden ilgili şartlara uymayanlara 07.09.2020 tarihinde ödenen teknik hizmet farklarının 17.09.2020 tarihli Uyuşmazlıkların Çözüm Kurulu Kararı gereğince ilgili kişilere teknik hizmet tazminatı yerine %13 hizmet zammı ödemesi olduğunu, davacının imam hatip lisesi mezunu olarak mevzuat gereği hizmet zammı almasını gerektirir bir işte de çalışmadığını, teknik hizmet zammından faydalanmasının mümkün olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının davalı Bakanlığa bağlı ... Devlet Hastanesinde ısıtma ve sıhhi tesisatçı olarak çalıştığı, ...Sendikası üyesi olduğu, üyesi olduğu sendika ile TÜHİS arasında imzalanan ve 01.01.2019-31.12.2020 tarihleri arasında yürürlükte olan tolu iş sözleşmesinin 36 ncı maddesinde ''Bu toplu iş sözleşmesinin kapsamında bulunan teknik elemanlara kariyerlerinin karşılığı emsali memur personele ödenen iş güçlüğü, iş riski, temininde güçlük zammı, özel hizmet tazminat tutarı, hizmet zammı net olarak ödenir.'' şeklinde düzenlemenin yer aldığı, bu madde kapsamında davacıya hizmet zammı alacağının tam olarak ödenmeyip eksik ödeme yapıldığının dosyada mevcut işçi ücret bordroları, banka kayıtları, toplu iş sözleşmesi ve tüm dosya kapsamından anlaşılmış olmakla dosyanın bilirkişiye tevdi edilerek rapor aldırıldığı, bilirkişi tarafından davacıya eksik ödenen hizmet zammı alacağının tespit edildiği, bilirkişi raporunun dosya içeriğine uygun ve denetime elverişli olduğundan buradaki hesaplamaya itibar edildiği açıklanarak davanın kabulüne ve bilirkişi raporuyla hesaplanan hizmet zammı alacağının hüküm altına alınmasına karar verilmiş,
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; davacıya ücretinin mevzuata uygun belirlenerek ödendiğini, eksik ödeme iddiasının gerçeği yansıtmadığını, davacının ödemelere ilişkin bordrolara karşı herhangi bir ihtirazı kayıt ileri sürmediğini, davacının bir yandan bireysel iş sözleşmesi hükümlerinden, diğer yandan toplu iş hükümlerinden aynı anda yararlanmak istemesinin kanuna aykırı olduğunu, davacı talebinin kabulü hâlinde aynı işi yapan işçiler arasında ödenmesi gereken ücret yönünden dengesizlik ve eşitsizlik oluşacağını, uygulan faiz türü ve oranlarının hatalı belirlendiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; İlk Derece Mahkemesince davacı tarafından fiilen yapılan işin teknik elemanların yaptıkları işler kapsamında olduğu değerlendirilmiş ise de dosya içeriğine göre davacı işçinin, Açık Öğretim Lisesinin Genel Kültür bölümünden 02.09.2013 tarihinde mezun olduğu, Millî Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü ... Halk Eğitim Merkezine ait 10.02.2018 tarihli katı ve sıvı yakıtlı kalorifer ateşçisi kurs bitirme belgesinin bulunduğu, 08.09.2021 tarihli Şehit ... Mesleki Eğitim Merkezi tesisat teknolojisi ve iklimlendirme alanlı ısıtma ve sıhhi tesisat sistemleri meslek dalı konulu geçici mezuniyet belgesi sahibi olduğu, toplu iş sözleşmesinin ilgili maddesinde emsali memur personele atıf yapılmakla; davacının 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu (657 sayılı Kanun) uyarınca aranan gerekli en az orta derecede mesleki tahsil/teknik lise veya dengi okul düzeyinde mesleki eğitiminin bulunmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak esas hakkında yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; toplu iş sözleşmesinde fiilen yapılan iş kıstası getirildiğini, buna göre müvekkilinin yaptığı işin, teknik eleman olarak nitelemeyi gerektiren bir iş olduğunu, zira müvekkilinin 19.11.2019 tarihinden bu yana davalı Bakanlığa bağlı hastanede ısıtma sıhhi tesisatçı olarak çalıştığını, 4857 sayılı İş Kanunu’na tâbi olarak çalışan işçilerin devlet memurları gibi sınıf ve derecesi olmadığından işçilerin sınıf ayrımının, yaptıkları işe göre belirlendiğini, toplu iş sözleşmesinde de fiilen yapılan işe göre teknik personel ayrımı yapıldığını, ret gerekçesinin hukuka aykırı olduğunu, benzer mahiyetteki emsal dosyalarda kabul kararları verildiğini, davacının çalıştığı birim, fiilen yaptığı iş, görevi, toplu iş sözleşmesi hükümleri birlikte değerlendirildiğinde teknik personele ödenmesi gereken iş riski, iş güçlüğü, temininde güçlük zammı ve özel hizmet tazminatı tutarlarının ödenmesi gerektiğini, davacının çalıştığı birim ve görevi konusunda uyuşmazlık bulunmadığını, davacının bakım ve onarım işlerinde fiilen görev yapmış olması sebebiyle teknik eleman olduğunu ve toplu iş sözleşmesi gereği fiilen yapılan iş üzerinden ücret ve sosyal haklarının ödenmesi gerektiğini, hukuki vasıftan uzak ve hukuk ilkelerine aykırı işbu ret kararının bozulması gerektiğini, davacı işçi aleyhine vekâlet ücretine ve arabuluculuk ücretine hükmedilmesi ve hukuki dinlenilme hakkı ile işçi lehine yorum ilkeleri gözetilmeksizin hüküm kurulmasının hukuk devleti ilkesinin özüne aykırılık teşkil ettiğini ileri sürerek ve inceme sırasında resen gözetilmesi gereken sair nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının hizmet zammı farkı alacağına hak kazanıp kazanmadığı hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 657 sayılı Kanun'un 36 ncı maddesinin "Teknik hizmetler sınıfı" başlıklı ilgili bölümü şöyledir:
"Bu Kanunun kapsamına giren kurumlarda meslekleriyle ilgili görevleri fiilen ifa eden ve meri hükümlere göre yüksek mühendis, mühendis, yüksek mimar, mimar, jeolog, hidrojeolog, hidrolog, jeofizikçi, fizikçi, kimyager, matematikçi, istatistikçi, yöneylemci (Hareket araştırmacısı), matematiksel iktisatcı, ekonomici ve benzeri ile teknik öğretmen okullarından mezun olup da, öğretmenlik mesleği dışında teknik hizmetlerde çalışanlar, Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi veya bölümlerinden mezun şehir plancısı, yüksek şehir plancısı, yüksek Bölge Plancısı, 3437 ve 9/5/1969 tarih 1177 sayılı Kanunlara göre tütün eksperi yetiştirilenler ile müskirat ve çay eksperleri, fen memuru, yüksek tekniker, tekniker teknisyen ve emsali teknik unvanlara sahip olup, en az orta derecede mesleki tahsil görmüş bulunanlar, Teknik Hizmetler sınıfını teşkil ede ."
3. ...Sendikası ile TÜHİS arasında 10.08.2020 tarihinde imzalanan ve 01.01.2019-31.12.2020 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinin 36 ncı maddesinin ilgili kısmı şu şekildedir:
"Bu toplu iş sözleşmesinin kapsamında bulunan teknik elemanlara kariyerlerinin karşılığı emsali memur personele ödenen iş güçlüğü, iş riski, temininde güçlük zammı ve özel hizmet tazminatı tutarı, hizmet zammı olarak ödenir. Bu toplu iş sözleşmesinin kapsamında bulunan teknik elemanlar dışındaki işçilere; hiçbir ödemeyi etkilememek kaydı ile her ay aylık çıplak ücretlerinin %13'lük tutarı hizmet zammı olarak ödenir."
4. ...Sendikası ile TÜHİS arasında 08.09.2021 tarihinde imzalanan ve 01.01.2021-31.12.2022 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinin 36 ncı maddesinin ilgili kısmı şu şekildedir:
"Bu toplu iş sözleşmesinin kapsamında bulunan teknik elemanlara kariyerlerinin karşılığı emsali memur personele ödenen iş güçlüğü, iş riski, temininde güçlük zammı ve özel hizmet tazminatı tutarı, hizmet zammı olarak ödenir.
Teknik elemanların hizmet zammı ödemelerinde; işe girişlerindeki ilköğretim durumları ile istihdamlarına esas alınan meslekleriyle ilgili görevleri fiilen yürütmesi esastır. Bu kapsamdaki işçilerin en az ortaöğretim (meslek lisesi, teknik lise veya dengi lise/okul) mezunu olması ve aldığı eğitimin icra ettiği mesleğine uygun olması şarttır.
Bu toplu iş sözleşmesinin kapsamında bulunan diğer işçilere; hiçbir ödemeyi etkilememek kaydı ile her ay aylık çıplak ücretlerinin %13'lük tutarı hizmet zammı olarak ödenir"
5. Dairemizin 01.11.2022 tarihli ve 2022/13161 Esas, 2022/13939 Karar sayılı kararı.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.