"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/144 E., 2024/1538 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında Ankara 31. İş Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin, Öz Sağlık-İş Sendikası ile davalı işverenin üyesi olduğu Türk Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası (TÜHİS) arasında 10.08.2020 tarihinde imzalanan ve 01.01.2019-31.12.2020 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesi kapsamında bulunduğunu, buna rağmen toplu iş sözleşmesinden yararlandırılmayarak ücretinin eksik belirlendiğini ve bir kısım haklarının eksik ödendiğini veya hiç ödenmediğini ileri sürerek ücret zammı, ikramiye, ilave tediye, fazla çalışma, ulusal ... ve genel tatil ücreti, hafta tatili ücreti, ek ödeme, sosyal yardım ve giyim yardımı alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde, talep edilen alacakların zamanaşımına uğradığını, sürekli işçi kadrosuna alınan işçilerin ücret ile mali ve sosyal haklarının Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu iş sözleşmesinin bitimine kadar bu toplu iş sözleşmesinin uygulanması suretiyle oluşan ücret ile diğer mali ve sosyal haklardan fazla olamayacağının düzenlendiğini, 12.04.2018 tarihinde yayımlanan bu toplu iş sözleşmesinin hükümlerinin geçici 23 üncü madde kapsamındaki idareler için 31.10.2020 tarihine kadar uygulanmasının kararlaştırıldığını, dolayısıyla 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 KHK) gereğince sürekli işçi kadrosuna geçirilen kişilerin bağlı oldukları toplu iş sözleşmesinin 31.10.2020 tarihinde sona ermesiyle birlikte 01.01.2019-31.12.2020 yürürlük tarihli toplu iş sözleşmesinin uygulanmasına başlanacağını, davacının sendikal haklardan yararlanma koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin araştırılması gerektiğini, davacının toplu iş sözleşmesinden kaynaklı tüm alacakların bordrolara yansıtılarak ödendiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Ankara 31. İş Mahkemesinin 21.04.2022 tarihli kararı ile; dosya kapsamına alınan 01.01.2019 - 31.12.2020 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinin ilgili maddeleri göz önüne alınarak düzenlenen bilirkişi raporunun usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 08.06.2023 tarihli kararıyla; davacı kadroya geçirilirken imzalanan iş sözleşmesinde ücret miktarının asgari ücretin belli oranda fazlası olarak belirlendiği, davacının dava konusu dönem itibarıyla ücreti brüt asgari ücretin belli bir oranda fazlası olup davacıya toplu iş sözleşmesi uyarınca her dönem için %4 oranında zam uygulanarak hesaplanan miktar nazara alındığında kadroya geçtikten sonraki ücretinin taraflar arasında düzenlenen iş sözleşmesine uygun olarak ödenmediği, hesaplanan miktardan ödenen miktarın mahsubu ile belirlenen davacının ödenmemiş fark ücret alacağı, fark ikramiye alacağı, fark ilave tediye, fazla çalışma, ulusal ... ve genel tatil, hafta tatili alacağı ile toplu iş sözleşmesinden kaynaklı sosyal yardım, ek ödeme ve giyim yardımı alacakları bulunduğu, bu alacaklar yönünden davanın kabulüne karar verilmesinin yerinde olduğu ancak ikramiye alacağına yönelik hesaplamanın dosya kapsamına uygun olmadığı, 375 sayılı Kanun Hükmünde Karanname'nin (375 sayılı KHK) geçici 23 üncü maddesi ile düzenlenen Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu iş sözleşmesinin ikramiyeye ilişkin düzenlemesine göre işçilere ocak ve temmuz aylarında 5'er günlük olmak üzere yılda toplam 10 günlük (5x2=10) ücretleri tutarında ikramiye ödeneceği, söz konusu düzenleme karşısında TÜHİS ile davacının üyesi olduğu Öz Sağlık İş Sendikası arasında 10.08.2020 imza tarihli ve 01.01.2019-31.12.20120 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinin 35 inci maddesi hükmü gereğince davacının ikramiye alacağının hesaplanmasının hatalı olduğu gerekçesiyle davalının istinaf başvurusunun kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle ikramiye alacağı resen hesaplanarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 04.12.2023 tarihli bozma ilâmı ile; davalının diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, davacının fazla çalışma, ikramiye, ulusal ... ve genel tatil ücreti, hafta tatili ücreti, ek ödeme, sosyal yardım ve giyim yardımı alacakları bakımından 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 23. Maddesi Uyarınca İdarelerce Sürekli İşçi Kadrolarına Geçirilen İşçilerin Ücret ile Diğer Mali ve Sosyal Haklarının Belirlenmesinde Esas Alınacak Toplu İş Sözleşmesi Hükümleri ile 01.11.2020-31.12.2020 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesi bakımından ayrı ayrı değerlendirme yapılması ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nda öngörülen yönteme uygun olarak bağıtlanan toplu iş sözleşmeleri için sözleşmeden yararlanmanın aynı Kanun'un 39 uncu maddesindeki şartlara tâbi olduğu gözden kaçırılmadan ve varsa işverence yapılan ödemeler dikkate alınarak davacının talep edilen alacaklara hak kazanıp kazanmadığının belirlenmesi; ayrıca ikramiye alacağına davacının talebi de dikkate alınarak en yüksek işletme kredisi faizini geçmemek üzere bankalarca mevduata uygulanan en yüksek faize hükmedilmesi gerektiği gerekçeleriyle bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bozma ilâmına uyulmasına karar verilerek bozma doğrultusunda hazırlanan bilirkişi ek raporu hükme esas alınmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; Bakanlık uygulaması yerinde olduğundan dava konusu talebin reddi gerektiğini, ücretin düşürülmesi gibi bir durumun söz konusu olmadığını, davacının dava dilekçesinde talep edilen alacaklara hak kazanamayacağını belirterek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının 01.11.2020-31.12.2020 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinde yaralanmasının mümkün olup olmadığı, buna göre dava konusu alacakların hesaplanması ile ikramiye alacağına uygulanacak faiz türüne ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 22 ve 34 üncü maddeleri, 696 sayılı KHK ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde, 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu'nun 3 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
23.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.