"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 31. Hukuk Dairesi
KARAR : İstinaf başvurularının esastan reddi
TEMYİZ EDENLER : Taraf vekilleri
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 16. İş Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince İlk Derece Mahkemesi kararı ortadan kaldırılarak dosyanın yeniden yargılama yapılması için Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine İlk Derece Mahkemesince yeniden yapılan yargılama sonucunda, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda;
Hüküm altına alınan ve davalı tarafça temyize konu edilen miktar 76.815,51 TL olup bu miktarın, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 362 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi gereğince karar tarihi itibarıyla bölge adliye mahkemeleri tarafından verilen kararların kesinlik sınırı olan 378.290,00 TL'nin altında kaldığı anlaşılmakla; davalı vekilinin temyiz dilekçesinin miktardan reddine karar vermek gerekmiştir.
Davacı vekilinin gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız şekilde feshedildiğini iddia ederek ihbar tazminatı ile fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunduklarını, ücret iddiasının yerinde olmadığını, davacı tarafın ihbar tazminatının ödenmiş olduğunu, bakiye alacağı bulunmadığını, hak ettiği tüm alacaklarının ödendiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının 3.540,00 USD ücretle çalıştığı, ihbar tazminatına hak kazandığı, davacının haftalık 20,5 saat fazla çalışma yaptığı, bir kısım hafta tatillerini kullanamadığı, bir kısım millî ve dinî bayramlarda çalıştığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; müvekkilinin net ücretinin 5.000,00 USD olarak değil hatalı bir şekilde 3.540,00 USD olarak kabul edildiğini ve ilk dava tarihindeki düşük kur üzerinden TL karşılıkları hesaplatılarak belirlenen bedel esas alınarak hüküm kurulduğunu, tam ıslah dilekçesi ile TL olarak talep edilmiş olan alacakların USD cinsinden talep edilemeyeceği yönünde karar verildiğini, ilgili kanunun tam ıslah dilekçesi ile yeni bir dava dilekçesi sunma hakkını davacıya verdiğini, seçimlik hakkın kullanılmış olduğundan bahisle tam ıslah hakkının kullanılamayacağı yönündeki yorumun kanunun lafzına ve dolayısıyla hukuka uygun olmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; cevap dilekçesindeki savunmalarını tekrar ederek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İlk Derece Mahkemesinin uyuşmazlık konusu hukuki ilişkiyi ve hususları nitelemesi, dosyadaki verilerle çelişmeyen tespitleri, delilleri takdir ve değerlendirmesi, uyuşmazlığın çözümü için gereken hukuk kurallarını uygulaması ve uyuşmazlık konusu hususları gerekçelendirmesinin isabetli olduğu, kamu düzenine aykırı bir husus da tespit edilmediği gerekçesiyle istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle ve benzer gerekçelerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekilinin temyiz dilekçesinin miktardan reddine karar verildiğinden, temyiz sebeplerine yer verilmemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının ücretinin miktarı ve dava konusu alacakların hangi para birimine göre hüküm altına alınacağı noktalarındadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 17, 32, 34, 41, 44 ve 46 ncı maddeleri, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 99 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut uyuşmazlıkta; davacı, ücretinin net 5.000,00 USD olduğunu iddia etmiş; davalı ise davacının son ücretinin 2.778,00 USD olduğunu savunmuştur. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının son ücreti belirlenirken dosya ekinde bulunan emsal işçilere ait olduğu belirtilen ücretlerin ortalaması alınarak ücretin net 4.425,00 USD sonucuna ulaşılmış; devamında fazla çalışma ücretinin ücretten ayrıştırıldığı belirtilerek ücretin net 3.540,00 USD olduğunun kabulü ile hesaplama yapılmıştır.
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda dosya ekinde yer alan dosyadaki davalı işyerinde çalışan dava dışı işçilerin ücretlerinin ortalaması esas alınmış ise de dava dosyasındaki tutanak ve belgelerin incelenmesinden, anılan ek dosyanın eldeki dosyaya sunulduğuna dair bir kayda rastlanmamış ve ek dosyada yer alan esas numarasının başka dosyaya ait olduğu anlaşılmıştır. Dava dosyasına sunulmayan delillerin hükme esas alınması hatalıdır.
Öte yandan Dairemiz uygulamasına göre fazla çalışma ücretinin ücrete dâhil olduğunun kararlaştırıldığı hâllerde çıplak ücret belirlenirken fazla çalışma ücretinin ücrete dâhil olan kısmının ücretten ayrıştırılması kabul edilmemektedir. Bu şekilde yapılan hesaplama da hatalı bulunmuştur.
3. Somut uyuşmazlıkta; davacı tanıklarından S.B, 2016 Kasım ayına kadar davacıyla birlikte çalıştıklarını, davacının ölçüm grup şefi olduğunu, kendisinin davacının elemanı olduğunu, davacının 5.000,00 USD ücret aldığını, kendisi ücretinin 300,00 USD'lik kısmının elden ödendiğini, geri kalan kısmının bankadan ödendiğini, ücretin en fazla dörtte birinin elden ödendiğini beyan etmiş; diğer davacı tanığı Ö.B, işyerinde topoğraf olarak çalıştığını, davacının harita mühendisi olarak kendilerinin kısım şefi olduğunu, davacının 5.000,00 USD ücret aldığını, kendi ücretinin 700,00 USD'lik kısmının elden ödendiğini, geri kalan kısmının bankadan ödendiğini, davacının ücretinin dörtte birinin elden ödendiğini, geri kalan kısmının banka kanalıyla ödendiğini belirtmiştir. Banka kayıtlarına göre davacıya yatırılan toplam ücret ve davacı tanıklarının elden ödeme miktarına ilişkin beyanları dikkate alındığında davacının son ücretinin 5.000,00 USD olduğunun kabul edilmesi dosya kapsamına daha uygun düşecektir. Dava konusu alacakların, belirlenen bu ücrete göre yeniden hesaplanarak oluşacak sonuca göre bir karar verilmek üzere hükmün bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
A. Davalı Temyizi Yönünden
Davalı vekilinin temyiz dilekçesinin miktardan REDDİNE,
B. Davacı Temyizi Yönünden
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harçlarının istek hâlinde ilgililere iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.