"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
DAVALILAR : 1. Millî Eğitim Bakanlığı vekili Avukat ...
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının ikinci kez bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshettiğini, alacaklarının ödenmediğini belirterek kıdem tazminatı ile fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil, hafta tatili ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı Millî Eğitim Bakanlığı (Bakanlık) vekili cevap dilekçesinde; iddia edilen alacakların zamanaşımına uğradığını, müvekkili İdare ile davacı arasında imzalanan bir iş sözleşmesinin bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... İnşaat Yemek Otomasyon ... San. Tic. Ltd. Şti. (Şirket) vekili cevap dilekçesinde; davacının iş sözleşmesini haklı neden bulunmadan feshettiğini, iş sözleşmesinin süresi sonunda işe gelmeyen işçinin daha sonraki ihale sürecinde işe alınmamasından dolayı müvekkilinin sorumlu olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 18.05.2016 tarihli kararıyla; toplanan kanıtlar ve aldırılan bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Şirket vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 07.11.2016 tarihli ve 2016/23366 Esas, 2016/24943 Karar sayılı ilâmıyla; davalı Şirketin diğer temyiz nedenlerinin reddine, dava konusu kıdem tazminatı talebinin belirsiz alacak davasının konusunu oluşturmayacağı, söz konusu talebe yönelik davanın hukuki yarar yokluğundan reddine karar verilmesi gerektiği, davacının fiilen yaptığı iş veya işler, bunların ne şekilde yapıldığı, Okulun hangi bölümlerini kapsadığı, çalışılan işyerinin kapsam ve kapasitesi, vardiya veya nöbet sisteminin bulunup bulunmadığı hususları tespit edilmeksizin dava konusu fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil alacakları hakkında karar verilmesinin isabetli olmadığı gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 14.10.2020 tarihli kararıyla; dinlenen tanık beyanlarından davacının fazla çalışma yaptığı hâlde fazla çalışma ücreti almadığı, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatillerde de çalıştığını ispatladığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin 21.10.2021 tarihli ve 2021/7090 Esas, 2021/14709 Karar sayılı ilâmıyla; davalı Bakanlık vekilinin tüm, davacı ve davalı Şirket vekillerinin diğer temyiz nedenlerinin reddine, davacının iki haftada bir cuma günleri çalışma bitiminden pazartesi günleri çalışma saatine dek izin kullanmak suretiyle 06.30 ile 19.00 saatleri arasında çalıştığı kabul edilerek yapılan hesaplama ile sonuca gidilmesi gerektiği ve davalı Bakanlığın vekâlet ücretinden sorumlu tutulması gerektiği gerekçeleriyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının özlük dosyası, dinlenen tanıkların davacının çalıştığını beyan ettiği dönemi doğrulayan beyanları ve yapılan bilirkişi incelemesi ile davacının 20.06.2008 - 03.01.2012 tarihleri arasında davalı Bakanlığa bağlı olarak alt işveren olan diğer davalı Şirket tarafından işe alındığı ve çalıştığı, söz konusu tarihler arasındaki ödenmeyen fazla çalışma ulusal bayram ve genel tatil ile hafta tatili alacaklarının bulunduğu gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; dava konusu fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının eksik hesaplandığını, hükme esas alının raporda çalışma saatlerinin hangi kriterlere göre yapıldığının açıklanmadığını, kararın bu nedenle eksik ve hatalı olduğunu belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil çalışma alacaklarının ispatı ve hesaplanmasına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası,
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 41, 44, 46, 47, 63 ve 68 inci maddeleri.
3. Dairemizin 15.06.2020 tarihli ve 2020/1451 Esas, 2020/5501 Karar sayılı kararında usuli kazanılmış hak kavramı şöyle açıklanmıştır:
"...
Vermiş olduğu bir hüküm Yargıtay tarafından bozulan ve Yargıtay'ın bu bozma kararına gerek iradi ve gerekse kanuni şekilde uymuş olan yerel mahkeme, bozma kararı doğrultusunda inceleme yapmak ve hüküm kurmak zorundadır. Mahkeme uyma kararını kaldırarak, direnme kararı veremeyeceği gibi, hükmünün bozma kararının kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş olan bölümleri hakkında da farklı bir hüküm kuramaz. Bozmaya uyulmakla bozma lehine olan taraf yararına usulü kazanılmış hak doğmuş olur. Hükmün bir kısmının bozma kapsamı dışında bırakılmasının amacı bu kısımların doğru olduğunu belirlemek, bozmanın sınırlarını çizmek ve bu şekilde usuli kazanılmış hakları oluşturup, korumaktır. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usulü kazanılmış hak oluşturur.
3. Değerlendirme
1. Dairemizce verilen bozma kararına Mahkeme tarafından uyulmasına karar verilmiş olmasına karşın, bozma kararının gereği yerine getirilmeksizin, dosya kapsamı ile uyumsuz 18.09.2023 tarihli rapora göre hüküm kurulmuş olması İlgili Hukuk kısmının (3) numaralı paragrafında yer alan ilkelere aykırıdır.
2. Hükmüne uyulan bozma kararında; davacı işçinin iki haftada bir cuma günleri çalışma bitiminden pazartesi günleri çalışma saatine dek izin kullanmak suretiyle 06.30 ile 19.00 saatleri arasında çalıştığı kabul edilerek sonuca gidilmesi gerektiği belirtilmiştir. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporundaki hesaplamada bozma ilâmında belirtilen çalışma saatlerinin dikkate alınıp alınmadığı anlaşılamamakta olup söz konusu rapor denetime elverişli değildir. Bu nedenle, bozma ilâmındaki çalışma saatleri dikkate alınarak yapılacak hesaplamada, davacının 5 ve 7 gün çalıştığı haftalarda haftalık çalışma saatleri ve hafta sayısına açıkça yer verilerek denetime elverişli şekilde yeniden rapor alındırılması ve sonucuna göre kanuna uygun şekilde gerekçelendirilerek hüküm kurulması gerekmektedir. Eksik inceleme ile karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
09.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.