"İçtihat Metni"
I. BAŞVURU
Başvurucu vekili dilekçesinde; ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 2021/610 Esas, 2021/2495 Karar ... ilâmı ile; davacının, ... sözleşmesinin davalı işveren tarafından feshedildiğini iddia ettiği, davalının ise davacının hatalı üretim nedeniyle uyarılması üzerine hakkında tutulan tutanakları imzalamayıp mazeretsiz devamsızlık yapması nedeniyle ... sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğini savunduğu, dinlenen davacı ve davalı tanığı A.nın vardiya sorumlusunun davacıya hakaret ederek muhasebeye gitmesini söylediğini beyan ettiği, buna göre işveren feshinin haksız olduğunun tanık beyanları ile ispat edildiği gerekçesiyle kıdem ve ihbar tazminatına hükmedildiğini, bu karşılık ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 2021/468 Esas, 2022/1502 Karar ... ilâmına konu olayda; davacının amirleri tarafından bilgilendirme toplantılarına çağrılmadığı, kendisine söylenen sözler nedeniyle ... ve şerefinin zedelendiğini ileri sürdüğü, davacı tanıklarının şeflerin davacıyı toplantıya çağırmadıklarını, "Sen köylüsün, cahilsin." diyerek küçük düşürücü davranışta bulunduklarını kısmen doğruladıkları ancak dosyada davacının bu durumu işverene ilettiği hâlde gerekli önlemlerin alınmadığına ilişkin somut delil bulunmadığından ... sözleşmesinin davacı tarafından haklı neden olmaksızın feshedildiğinin kabul edildiği, ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 2021/610 Esas, 2021/2495 Karar ... dosyasında haksız feshin isabetli şekilde tanık beyanları ile ispatlandığı kabul edilerek kıdem ve ihbar tazminatına hükmedildiği, ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 2021/468 Esas, 2022/1502 Karar ... dosyasında ise yaklaşık ispat külfeti ve işçi yararına yorum ilkesi hiçe sayılarak davacının davasını tam ispat edemediği kabul edilerek kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin reddine karar verildiği, bu şekilde Dairelerin kararları arasında uyuşmazlık ve çelişkinin meydana geldiğini belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararları arasında ortaya çıkan uyuşmazlığın giderilmesini talep etmiştir.
II. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ HUKUK DAİRELERİ BAŞKANLAR KURULU KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri Başkanlar Kurulunun 19.04.2023 tarihli ve 2023/4 Karar ... kararı ile; uyuşmazlığın giderilmesi istemine konu ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi tarafından istinaf incelemesi yapılan dosyada, işveren feshi söz konusu olup ispat yükünün işveren üzerinde olduğu, Bölge Adliye Mahkemesince yapılan değerlendirme sonucunda davalı işverenin kendi tanığı ile dahi haklı feshi ispatlayamadığının kabul edildiği; ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi tarafından istinaf incelemesi yapılan dosyada ise işçi feshi söz konusu olup ispat yükü işçi üzerinde olmasına rağmen davacı işçinin tanık anlatımları ile amirlerinin kısmen küçük düşürücü davranışlarda bulunduğunu ispatlamakla birlikte mevcut durumu işverene bildirmesine rağmen işverenin gerekli önlemleri almadığı hususunu ispatlayamadığının kabul edildiği; bu durumda somut olaylarda, ... sözleşmesini fesheden taraf, fesih nedenleri ve ispat yükleri farklı olduğu için uyuşmazlığın giderilmesi istemi bakımından benzer olaylar olarak kabul edilemeyeceği, başvuru konusu dosyalarda İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf yoluna başvurulması sonrasında Bölge Adliye Mahkemelerince verilen kararlar somut olaya özgü nitelikte olup bu kararların dosya kapsamında yer alan deliller ve somut olayın koşulları gözetilerek verildiği, aralarında uyuşmazlık bulunduğu iddia edilen Bölge Adliye Mahkemesi dava dosyalarında da tarafların iddia ve savunmaları, taraflarca sunulan deliller ile ispat durumu dikkate alınarak yine somut olayın özelliklerine göre karar verildiği, başvurucunun dilekçesinde belirtmiş olduğu Bölge Adliye Mahkemesi kararları arasında 5235 ... Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 ... Kanun) 35 inci maddesinde düzenlenen başvuru kapsamında bir uyuşmazlık bulunmadığı kanaatine varılarak aynı Kanun'un 35 inci maddesi uyarınca dosyanın Yargıtayın ilgili Dairesine gönderilmesine karar verilmiştir.
III. UYUŞMAZLIĞIN GİDERİLMESİ İSTEMİNE KONU KARARLAR
1. ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 31.10.2021 Tarihli ve 2021/610 Esas, 2021/2495 Karar ... Kararı
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının, davalıya ait işyerinde 20.03.2017- 18.10.2019 tarihleri arasında çalıştığını, ... sözleşmesinin işveren tarafından haksız feshedildiğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatı ile diğer alacaklarının tahsilini talep ettiği; davalının ise istifa suretiyle ayrılan davacının herhangi bir alacağa hak kazanmadığını, davacıya istifa etmesi konusunda baskı uygulanmadığını savunduğu davada, İlk Derece Mahkemesince verilen kıdem ve ihbar tazminatı talebinin kabulüne dair karara karşı davalı vekilince istinaf yoluna başvurulması üzerine yapılan istinaf incelemesinde; ... sözleşmesinin tazminata hak kazandırmayacak şekilde feshedildiğinin ispat yükünün işveren üzerinde olduğu, davacının, hatalı üretim yapması nedeniyle ustabaşı tarafından "... istifanı yaz, çık git ..." denilerek işyerinden kovulduğunu iddia ettiği, davalının ise hatalı üretim nedeniyle davacıya uyarıda bulunulduğunu, davacının hakkında tutulan tutanakları imzalamadığını, mazeretsiz devamsızlık yapması nedeniyle ... sözleşmesinin haklı olarak feshedildiğini savunduğu, hatalı üretimle ilgili davacı hakkında 17.10.2019 tarihinde tutanak tutulduğu, aynı tarihli savunmasında davacının kaliteciyi çağırmasına rağmen gelmeyerek temiz çalışmasını istediği, 19.10.2019 tarihinde davacıya ihtarda bulunulduğu, davacı tanığı S.K’nın ustanın davacıyı hatalı üretim nedeniyle hakaret ederek işten kovduğunu, bizzat davalı tanığı A.Ç’nin dahi davacının dokuma hatası yaptığını, vardiya sorumlusu ile tartıştığını, vardiya sorumlusunun davacıya "Muhasebeye git, ben arayacağım." dediğini ve sonrasında davacıyı bir daha işyerinde görmediğini beyan etmesi karşısında, davacının ... sözleşmesinin işverence hatalı üretim nedeniyle 18.10.2019 tarihinde feshedildiği, diğer taraftan hatalı üretim nedeniyle davacıya ihtar yapıldığı ve aynı eylem nedeniyle ikinci kez ceza verilemeyeceği, ... sözleşmesinin feshedildiği 18.10.2019 tarihinden sonra tutulan devamsızlık tutanaklarının hukuki sonuç doğurmayacağı, kaldı ki davalı tanıklarının dahi hatalı üretim hâlinde işten çıkarma yapılmadığını beyan ettikleri dikkate alındığında işverence haklı fesih iddiasının ispatlanamadığı anlaşıldığından kıdem ve ihbar tazminatlarına hükmedilmesinin yerinde olduğu gerekçesiyle başvurunun esastan reddine kesin olmak üzere karar verilmiştir.
2. ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin ....10.2022 Tarihli ve 2021/468 Esas, 2022/1502 Karar ... Kararı
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının, davalıya işyerinde 01.....2016-28.11.2018 tarihleri arasında çalıştığını, ... sözleşmesini haklı nedenle feshetmek zorunda kaldığını ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatı alacaklarının tahsilini istediği, davalının ise ... sözleşmesinin davacı tarafından haklı bir sebep olmaksızın feshedildiğini savunduğu davada, İlk Derece Mahkemesince verilen kıdem tazminatının kabulüne ihbar tazminatının reddine dair karara karşı davalı vekilince istinaf yoluna başvurulması üzerine yapılan istinaf incelemesinde; somut olayda davacının amirleri tarafından bilgilendirilme toplantılarına çağrılmadığı ve kendisine "Köylü, cahil, yalancı ..." gibi ifadelerle hitap edildiği, onuru ve şerefinin zedelendiği ileri sürülmüş ise de her iki davacı tanığının da davacıya işveren yetkililerince "yalancı" diye seslenildiğini duymadıklarını beyan ettikleri, şeflerinin davacıyı toplantıya çağırmadıklarını, "Sen köylüsün, cahilsin." diyerek küçük düşürücü davranışlarda bulunduklarını kısmen doğrulamış iseler de davacının bu durumu işverene ilettiği hâlde gerekli önlemlerin alınmadığına ilişkin dosya kapsamında somut bir delil bulunmadığından, ... sözleşmesinin davacı tarafça haklı nedene dayalı olmaksızın feshedildiğinin kabulü gerekirken, olaya uygun olmayan gerekçeyle davacının ... sözleşmesini haklı feshettiği kanaatine varılarak kıdem tazminatına hükmedilmesinin yerinde olmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine kesin olmak üzere karar verilmiştir.
IV. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Başvuru konusu Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairelerinin kesin nitelikteki kararları arasındaki uyuşmazlığın 5235 ... Kanun’un 35 inci maddesine göre giderilip giderilemeyeceği hususu uyuşmazlık konusudur.
B. İlgili Hukuk
1. Bölge adliye mahkemelerinin benzer olaylarda kesin nitelikteki kararları arasındaki uyuşmazlığın giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 5235 ... Kanun’un 35 inci maddesinde yer alan düzenlemedir.
2. 5235 ... Kanun'un 35 inci maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendinde yer alan düzenlemeye göre; “Re'sen veya bölge adliye mahkemesinin ilgili hukuk veya ceza dairesinin ya da Cumhuriyet başsavcısının, Hukuk Muhakemeleri Kanunu veya Ceza Muhakemesi Kanununa göre istinaf yoluna başvurma ... bulunanların, benzer olaylarda bölge adliye mahkemesi hukuk veya ceza dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında ya da bu mahkeme ile başka bir bölge adliye mahkemesi hukuk veya ceza dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında uyuşmazlık bulunması hâlinde bu uyuşmazlığın giderilmesini gerekçeli olarak istemeleri üzerine, kendi görüşlerini de ekleyerek Yargıtaydan bu konuda bir karar verilmesini istemek” bölge adliye mahkemesi ceza daireleri başkanlar kurulu ve hukuk daireleri başkanlar kurulunun görevleri arasında sayılmıştır.
3. 5235 ... Kanun’un 35 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre ise “(3) numaralı bende göre yapılacak istemler, ceza davalarında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına, hukuk davalarında ise ilgili hukuk dairesine iletilir. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı uyuşmazlık bulunduğuna kanaat getirmesi durumunda ilgili ceza dairesinden bir karar verilmesini talep eder. Uyuşmazlığın giderilmesine ilişkin olarak dairece bu fıkra uyarınca verilen kararlar kesindir.”
C. Değerlendirme
1. 5235 ... Kanun ile bu Kanun'da sayılan kişi ve kurumlara tanınan uyuşmazlığın giderilmesini talep etme ..., mutlak biçimde her uyuşmazlığın esasına yönelik ... geliştirilmesine imkân vermez. Uyuşmazlığın giderilmesi talebi bir kanun yolu olmayıp böyle bir talebin varlığı hâlinde Yargıtayca temyiz incelemesine benzer bir inceleme yapılması da mümkün değildir.
2. Bölge adliye mahkemesinin benzer olaylarda kesin nitelikteki kararları arasında uyuşmazlık bulunması durumunda, 5235 ... Kanun’un 35 inci maddesinde belirtilenler tarafından yapılacak gerekçeli başvuru sonrasında, mevcut başvuru hukuk daireleri başkanlar kurulunca değerlendirilerek Yargıtaydan bu konuda bir karar verilmesi istenilir.
3. Bu açıklamalar ışığında belirtmek gerekir ki ... Bölge Adliye Mahkemesi ilgili Hukuk Dairelerinin uyuşmazlık konusu kararlarından, söz konusu davalarda tarafların, iddia ve savunmaların farklı oluşunun yanında sözleşmeyi fesheden taraf, fesih nedeni gibi somut olayın özelliklerinin de farklı olduğu anlaşılmaktadır. Bir başka ifadeyle, aralarında uyuşmazlık bulunduğu ileri sürülen kararlar benzer olaylara ilişkin olmayıp somut olaya özgü niteliktedir. İlgili Hukuk Dairelerince somut olayın özellikleri, ispat yükü ve her bir dosyaya özgü farklı nitelikteki deliller dikkate alınarak karar verilmiştir. Tarafların iddia ve savunmalarına göre tespit edilen somut olayların özellikleri farklı olduğundan her bir dosya kapsamındaki delillere göre farklı sonuca varılması da olağandır. Hâl böyle olunca Kanun’da belirtilen şekilde benzer olaylar arasında uyuşmazlık bulunması şartının gerçekleştiğinden söz edilemez.
4. Başvurucunun dilekçesinde belirtmiş olduğu Bölge Adliye Mahkemesi Dairelerinin kararları arasında 5235 ... Kanun’un 35 inci maddesi kapsamında bir uyuşmazlık söz konusu değildir.
5. Açıklanan bu maddi ve hukuki olgular karşısında uyuşmazlığın giderilmesine yer olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
V. KARAR
1. ... Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri Başkanlar Kurulunun 19.04.2023 tarihli ve 2023/4 Karar ... kararına istinaden iletilen mevcut talep yönünden uyuşmazlığın giderilmesine yer olmadığına,
2. Dosyanın ... Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri Başkanlar Kuruluna gönderilmesine,
13.02.2024 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.