"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi
KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile davanın kısmen kabulü
TEMYİZ EDENLER : Taraf vekilleri
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 14. İş Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.
Davacı vekillince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 05.11.2024 günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davacı vekili Avukat ... geldi. Davalı adına gelen olmadı.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklaması dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı işveren yanında Irak ülkesi Kuzey Irak bölümünde ...Hidroelektrik Santrali ...-l ve ...-2 inşatında boru süpervizörü olarak çalıştığını, son ücretinin aylık net 2.600,00 USD olduğunu, müvekkilinin çalıştığı şantiyede mevsim ve havanın sıcaklık durumuna göre işe başlama ve işi bırakma saatlerinin değiştiğini, ancak günlük çalışma süresinin en az 10 saat olduğunu, günlük çalışma saatinin 10 saatin altına düşmediğini, iki haftada bir gün Cuma günleri izin kullandığını, Ramazan ve Kurban Bayramlarının birinci günleri tatil yapıldığını, diğer günler çalışıldığını belirterek fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram genel tatil alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının dava konusu alacaklarının bulunmadığını, yaptığı çalışmaların karşılığının bordolarında gösterilerek kendisine tümüyle ödendiğini, davacının ibranamede geçmişte yapmış olduğu fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram genel tatil çalışmalarının karşılığının bordrolarında gösterilenler ile sınırlı olduğunu, karşılıklarını tamamıyla aldığını, bunların dışında bir hak ve alacağı bulunmadığını açıkça kabul etiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının Irak hukukuna göre yapılan hesaplamada taraflar arasında yapılan sözleşmede çıplak ücretin dışında fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram genel tatil ücretinin de ücrete ilave edilerek dâhil edildiği, Irak hukukuna göre davacının hafta tatili ve fazla çalışma ücretinin tespit edilen ücret içinde olduğundan ücretle birlikte ödenmiş sayıldığı, hafta tatili kullandırıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; davanın belirsiz alacak davası olarak açıldığından buna göre değerlendirme yapılması gerektiğini, taraflar arasındaki uyuşmazlığa Türk hukukunun uygulanması gerektiğini, Mahkeme gerekçesinin hatalı olduğunu, hafta tatillerinin kullandırılmadığını, ayda iki hafta tatil gününde çalışma yaptığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Türk hukukuna göre açılmış bir davada davalı tarafça en geç cevap dilekçesi ile yabancı hukukun uygulanması gerektiği yönünde itirazda bulunulmaması yahut en geç ön inceleme duruşmasında tarafların hukuk seçimi konusunda anlaşmamış olmaları durumunda uyuşmazlığa uygulanacak olan hukukun Türk hukuku olarak zımnen seçilmiş olduğunun kabulü gerekeceği, davalı tarafın cevap dilekçesinde yabancı hukukun uygulanması gerektiği yönünden herhangi bir itiraz ve beyanı bulunmadığı dikkate alındığında taraflar arasındaki uyuşmazlığın Türk hukukuna göre çözülmesi gerekeceği, davacının 15 günde bir hafta tatil günü çalışma yaptığı, karşılığı ücretin ödenmediği, Mahkeme tarafından ikinci bilirkişiden alınan 17.01.2022 tarihli raporda Türk hukukuna göre dava zamanaşımı def'i dikkate alınarak yapılan hesaplamaların dosya kapsamına uygun olduğu, davacının dava konusu fazla çalışma, hafta tatil ile ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma olgusunu tanık beyanları ile ispatladığı, dosya kapsamında alınan 17.01.2022 tarihli bilirkişi raporunda zamanaşımının hesaplanmasının dosya kapsamına uygun olduğu, davalı lehine oluşan usuli kazanılmış hakta korunarak sonuca gidildiği gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı vekili; İlk Derece Mahkemesince alınan 09.03.2021 tarihli bilirkişi raporunun usul ve yasaya uygun olduğunu, bu rapordan sonra alınan bilirkişi raporlarına itiraz ettiklerini, davalı lehine usuli kazanılmış bir hak oluşmadığını, davanın belirsiz alacak davası olduğunu, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından kısmi dava olarak hesaplama yapan bilirkişi raporunun esas alınmasının hatalı olduğunu, fazla çalışmanın ücrete dâhil olmadığını, bu yönde iş sözleşmesinde düzenleme bulunmadığını belirterek kararı temyiz etmiştir.
2. Davalı vekili; somut uyuşmazlığa Irak hukukunun uygulanması gerektiğini, alacakların zamanaşımına uğradığını, ücret miktarının hatalı tespit edildiğini, fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram genel tatil alacağının bulunmadığını, imzalanan ibranamede bu hususun belirtildiğini, tanıkların çalışma sürelerinin davacı ile örtüşmediğini, %50 indirim yapılması gerektiğini, vekâlet ücretinin hatalı olduğunu belirterek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; zamanaşımı, aylık ücretin tespiti, fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücret alacaklarının ispatı ve hesaplanması konularına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 32, 41, 44, 46, 47, 63 ve 68 inci maddeleri.
3. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunu'nun 24 ve 27 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. İş sözleşmelerinde fazla çalışma ücretinin aylık ücrete dâhil olduğu yönündeki kurallara sınırlı olarak değer verilmelidir. Dairemizin kararlılık kazanmış olan uygulamasına göre yıllık 270 saatle sınırlı olarak söz konusu hükümlerin geçerli olduğu kabul edilmektedir. Fazla çalışmaların aylık ücret içinde ödendiğinin öngörülmesi ve buna uygun ödeme yapılması hâlinde, yıllık 270 saatlik fazla çalışma süresinin (aylık 22,5 saat, haftalık 5,2 saat) ispatlanan fazla çalışmalardan indirilmesi gerekir.
3. İlk Derece Mahkemesince hükme esas alınan bilirkişi raporunda fazla çalışmanın ücrete dâhil olduğu kabul edilerek fazla çalışma alacağı hesaplanmıştır.Taraflar arasındaki İŞKUR sözleşmesinde fazla çalışmasının ücrete dâhil olduğu yönünde düzenleme bulunmadığı anlaşılmaktadır. Davacı vekili de fazla çalışmanın ücrete dâhil olduğunun kabul edildiği bilirkişi raporuna itiraz etmiştir. Hâl böyle olunca taraflar arasındaki sözleşmede fazla çalışmanın ücrete dâhil olduğu yönünde hüküm bulunmamasına rağmen fazla çalışmanın ücrete dâhil kabul edilerek hesaplama yapılması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Davacı yararına takdir edilen 28,000.00 TL duruşma vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine,
Peşin alınan temyiz karar harçlarının istek hâlinde ilgililere iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.