"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
KARAR : Asıl davanın kısmen kabulü, birleşen davanın kabulü
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesince Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece 22.09.2022 tarihli karar ile davalı ... ... Eğitim Basın Yayın Paz. Tic. AŞ (... AŞ) hakkındaki davanın tefrikine; bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; asıl davanın kısmen kabulüne; birleşen davanın ise kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacı vekili asıl dava dilekçesinde; davalı ... (... AŞ) tarafından basılarak dağıtımı yapılan ... Gazetesinin Torbalıdaki bütün dağıtım tahsilat ve takip işlerini yapan kişi olduğunu, ilk olarak 15.10.1997 tarihinde bu işi yapmak üzere çalıştırılmaya başlandığını, sürekli olarak aynı işi ve aynı gazeteyi dağıtıyorken, alt işveren şirketlerin değişmesi nedeni ile başka işverenler ya da şirketler nezdinde kayıtlı çalışan görülecek şekilde çalıştırıldığını ve en son alt işverenin ... AŞ olduğunu ve iş sözleşmesini ücret alacakları ödenmediğinden haklı nedenle feshettiğini iddia ederek kıdem tazminatı ile fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil, hafta tatili, yıllık ücretli izin ve ödenmeyen ücret alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davacı vekili ... 10. İş Mahkemesinin birleşen 2015/327 Esas sayılı dosyasındaki dava dilekçesinde; yıllık ücretli izin alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... vekili asıl ve birleşen davaya cevap dilekçesinde; davacının ... AŞ'nin işçisi olduğunu bu nedenle husumet itirazında bulunduklarını, ayrıca davacının iş sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğini ve davacının ödenmeyen hiç bir alacağı bulunmadığını, davacının 2013 yılında ... 7. İş Mahkemesinde dava açtığını, dava neticesinde Mahkemece 10.000,00 TL yıllık ücretli izin alacağına hükmedildiğini ve davacı bakiye kısım için dava açmış ise de ... 7. İş Mahkemesi kararı temyiz edildiğinden birleşen davanın dava şartı yokluğundan reddi gerektiğini savunarak asıl ve birleşen davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 06.11.2014 tarihli kararı ile; toplanan delillere ve bilirkişi raporuna dayanılarak davalı ...'nin asıl işveren, hizmet döküm cetvelinde görülen diğer şirketlerin ve ... AŞ'nin alt işveren olduğu ve 01.01.1998-14.05.2013 tarihleri arasında asıl işveren olan ... AŞ'nin tüm çalışma döneminden sorumlu olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ve hakkındaki dava bozmadan sonra tefrik edilen ... AŞ vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 17.04.2017 tarihli kararı ile; ... AŞ'nin 667 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler ile Bazı Kurum ve Kuruluşlara Dair Düzenleme Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 2 nci maddesi uyarınca kapatılan kurumlardan olması karşısında, 675 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 16 ncı maddesi uyarınca dava şartının değerlendirilerek, sonuca göre hüküm tesis edilmesi gerektiği, davalı ... yönünden ise, Ticaret Sicil Gazetesi kaydına göre 2007 yılında kurulduğu anlaşılan davalı ... ile davacının çalıştığı şirketler arasında özellikle davacının 2007 yılı öncesi çalışmaları açısından nasıl bir ilişki kurulduğu açıklığa kavuşturulmadan davalı ...'nin davacının tüm dönem çalışmasından sorumlu tutulmasının hatalı olduğu, bu nedenle Mahkemece davacının hizmet döküm cetvelinde çalışması gözüken tüm şirketlerin ticaret sicil kayıtları ile varsa asıl işveren alt işveren ilişkilerini gösterir kayıtlar ve hizmet alım sözleşmeleri celp edilerek ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilerek davalı ...'nin sorumlu olduğu dönemin belirlenmesi gerektiği ayrıca Mahkemece davalının hesap numaralarını da belirterek talep ettiği banka kayıtları getirtilmeden davacı adına davalı Şirket tarafından yapılan ödemeler bulunup bulunmadığı araştırılmadan eksik inceleme ile hüküm kurulmasının hatalı olduğu gerekçeleriyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; ... AŞ'ye yönelik açılan davanın iş bu dosyadan tefrik edilerek ayrı esasa kayıt olunduğu, ... AŞ tarafından dosyaya sunulan 16.11.2023 havale tarihli yazı cevabında, Şirket bünyesinde Şirketin Türkiye genelinde gazetenin dağıtımını üstlendiği 07.02.2007 tarihinden önceki dönemlerde gazete dağıtımına ilişkin herhangi bir belge bulunmadığı yönünde cevap verdiği, ... Gazetecilik AŞ'nin Şirketin ortağı olduğu, birlikte yayım yaptıkları ... Gazetecilik AŞ’ye ait bilgilerin incelenmesinde Şirketin 1987-1996 yılları arasında kendi büroları vasıtasıyla dağıtım işini üstlendikleri, 1996-2004 tarihleri arasında sayıları birden fazla şirket ile dağıtım yaptırdığı, 2004-2006 yılları arasında Sürat Kargo Lojistik ve Dağıtım hizmetleri AŞ vasıtasıyla dağıtım yaptırdığı, 2006 yılında ise ... Dağıtım AŞ’ye dağıtım yaptırdığı hususlarında bilgilere ulaştıkları yönünde cevap verdiği, verilen yazı cevabından ... Gazetecilik AŞ'nin ... AŞ'nin ortağı olduğu, ... AŞ ile ... Gazetecilik AŞ arasında organik bağ bulunduğu, bu nedenle davalı ...'nin ... Gazetecilik AŞ döneminden de sorumlu tutulduğu, ... Gazetecilik AŞ'nin 1996-2004 tarihleri arasında sayıları birden fazla şirket ile dağıtım yaptırdığının beyan edildiği, özellikle davalı tanığı ... beyanında davacı ile 1999-2000 yılları arasında bu işte tanıştığını, o yıllarda tanığın kendisinin işe başladığını beyan ettiği görüldüğünden, ... Gazetecilik AŞ'nin dağıtımını yaptırdığı bildirilen şirketlerin davacının hizmet döküm cetvelinde gözüken şirketler olduğu kanaatine ulaşıldığı, dağıtım işinin, asıl işe yardımcı mahiyette olup dosya kapsamı ve tanık anlatımları itibarıyla, davalı ...’nin asıl işveren, hizmet döküm cetvelinde gözüken diğer tüm şirketlerin ve ... AŞ’nin alt işveren olduğu, davacının kesintisiz devam ettiği anlaşılan 01.01.1998-14.05.2013 tarihleri arasındaki çalışma süresinin 15 yıl, 4 ay, 13 gün olduğu gerekçesiyle asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; herhangi bir ticari faaliyeti bulunmayan Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) tarafından atanan kayyım heyeti tarafından idare edilen müvekkili Şirket aleyhine ikame edilen huzurdaki davanın hukuki temelden yoksun olduğunu, hiçbir araştırma yapmadan bozma öncesi gerekçeler ile müvekkili Şirketin tüm dönemden sorumlu olduğu yönünde hüküm tesis edildiğini, Mahkemenin, usuli kazanılmış hakka riayet etmeksizin bozma kapsamına aykırı bir biçimde tesis etmiş olduğu kararın hukuka aykırı olduğunu, 2007 yılında kurulmuş olan bir Şirketin davacının bütün çalışma döneminden asıl işveren sıfatıyla sorumlu tutulmasının mümkün olmadığını, davacı tarafından 670 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 5 inci maddesi uyarınca ilgili idari makama başvurusu yapılması gerektiğini belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davalı ...'nin talep edilen alacaklardan sorumlu olduğu döneme ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 6 ncı maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Tüm dosya kapsamına göre davacının 01.01.1998-14.05.2013 tarihleri arasında ... Gazetesi'nin ... ... dağıtım bürosunda dağıtım elemanı olarak çalıştığı ve son işvereninin davalı ... olduğu, gazete dağıtım işi kapsamında ... Gazetecilik AŞ İle davalı ... Arasında işyeri devri gerçekleştiği ve davalı Şirketin devralan sıfatı ile işyeri devrine ilişkin esaslar kapsamında devirden önceki alacaklardan da sorumlu bulunduğu anlaşıldığından Mahkemece davalı Şirketin davacının tüm hizmet süresi yönünden alacaklardan sorumlu tutulması yerinde görülmüştür.
3. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin davalıya yükletilmesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
01.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.