"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile davanın usulden reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ayvacık Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince yargı yolunun caiz olmaması nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Bakanlığa bağlı çeşitli halk eğitim merkezlerinde 05.11.1990 ile 31.03.2020 tarihleri arasında usta öğretici olarak çalıştığını, işveren tarafından 31.03.2020 tarihinde 18 kodu ile müvekkilinin işten çıkışı yapılmasına rağmen kendisine kıdem tazminatı ödemesi yapılmadığını ileri sürerek kıdem tazminatı alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunduklarını, taraflar arasındaki hukuki ilişkinin statü hukukuna dayandığını, göreve başlatılmak üzere Valilik/Kaymakamlıkça onay verilen kadrosuz usta öğreticiler ile göreve başlatılmadan önce tip sözleşme yapılmakta olduğunu, Millî Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığının 03.05.2017 tarihli ve E.6221049 sayılı yazısı ekinde yer alan Bakanlığa bağlı okul ve kurumlarda ek ders ücreti karşılığında usta öğretici olarak görev yapan ve emekli olan personele kıdem tazminatı ödenip ödenmeyeceğine ilişkin Maliye Bakanlığının 19.04.2017 tarihli ve 3790 sayılı görüşü doğrultusunda 4857 sayılı İş Kanunu (4857 sayılı Kanun) uyarınca geçici personel statüsünde olan usta öğretici tarafın kıdem tazminatı alacağının bulunmadığını ve ödenmesinin mümkün olmadığını, nitekim 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun (657 sayılı Kanun) 89 uncu maddelerine göre uyuşmazlığın çözümünün idari yargıya ait olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; somut olayda davacının 657 sayılı Kanun'un 89 uncu maddesinde belirtilen statü içinde görevlendirildiği, davacı ve davalı arasında iş sözleşmesi bulunmadığı, taraflar arasındaki ilişkinin statü hukukuna tâbi olduğunun kabulü gerektiği, aradaki hukuki ilişkinin işçi ve işveren ilişkisi olarak nitelendirilemeyeceği gerekçesiyle yargı yolunun caiz olmaması nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; usta öğreticilerin açtığı tazminat taleplerine ilişkin davalarda görevli mahkemenin iş mahkemeleri olduğunu, Uyuşmazlık Mahkemesi kararlarının da bu yönde olduğunu, ayrıca dava dilekçesinde davalı vekili lehine hükmedilen vekâlet ücretinin de hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; taraflar arasında bir iş sözleşmesinin varlığından bahsetmenin mümkün olmadığı, göreve alınma, çalışma koşulları ile ödenecek ücretin statü hukuku içinde düzenlendiğinin sabit olduğu, usta öğreticinin 4857 sayılı Kanun kapsamında işçi sayılmadığının açık olduğu, İlk Derece Mahkemesinin yargı yolunun caiz olmadığından dolayı davanın usulden reddine ilişkin verilen kararında hukuka aykırılık bulunmadığı, ancak karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'ne göre davacı aleyhine vekâlet ücretinin hatalı belirlendiği gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; adli yargının görevli olduğuna ilişkin istinaf itirazlarına benzer itirazlar ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davacının statü hukukuna tâbi olarak mı yoksa iş sözleşmesine tâbi işçi olarak mı çalıştığına ve buna göre yargı yolunun caiz olup olmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 114 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi, 115 nci maddesinin ikinci fıkrası, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı Kanun'un 1 inci maddesi, 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu'nun 5 inci maddesi, 657 sayılı Kanun’un 89 uncu maddesi, Millî Eğitim Bakanlığı Kurumlarında Sözleşmeli veya Ek Ders Görevi ile Görevlendirilecek Uzman ve Usta Öğreticiler Hakkında Yönetmelik'in 5 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.