"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile davanın reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 1. İş Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı ... Rektörlüğüne bağlı Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesinde 01.10.2015 tarihinde laboratuvar teknikeri olarak çalışmaya başladığını, alt işverenlerin işçisi olarak çalışmakta iken 02.04.2018 tarihinde 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) ile kadroya geçirildiğini ve hâlen davalı bünyesinde kadrolu işçi olarak çalışmaya devam ettiğini, ...İşçileri Sendikası üyesi olduğunu, 696 sayılı KHK ile kadroya geçiş tarihi itibarıyla asgari ücretin % fazlası ücret ile kadroya geçtiğini, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (...) görüş yazısında işçinin ücretinin asgari ücretten az olmamak üzere belirlendikten sonra, bunun üzerine % fazlasının uygulanacağı, sonrasında da belirlenen zam oranının uygulanacağının örnekleriyle birlikte açıklandığını, davacının 31.12.2018 tarihindeki ücretinin üzerine 01.01.2019 tarihinde sadece %4 oranında zam uygulandığını, bu hesaplama yönteminin hatalı olduğunu, davacının sözleşmesinde, asgari ücretin % fazlası olarak temel ücret belirlendiğini, her asgari ücrete % fazlası uygulandıktan sonra %4 oranında zamların uygulanması gerektiğini ileri sürerek ücret, ikramiye ve ilave tediye ücreti fark alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; 696 sayılı KHK ile birlikte sürekli işçi kadrolarına geçirilmiş olanların daha önce istihdam edilmelerine yönelik hizmet alım sözleşmelerinin kadroya geçiş işlemlerinin yapıldığı tarih itibarıyla geçersiz kılındığını, alt işveren şirkette yapılmış olan iş sözleşmeleri ya da toplu iş sözleşmesi hükümlerinin kadroya geçirildikten sonra geçerli olmadığını, geçiş döneminde işçilerin ücretlerini ve sosyal haklarını Yüksek Hakem Kurulu tarafından belirlenen sözleşmeye göre alacaklarını, bu hüküm uyarınca işçilerin kadroya geçtikten sonraki dönem ücretlerinin kadroya geçerken belirlenen temel ücrete, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan toplu iş sözleşmesi gereği %4 oranında artış tatbik edilerek belirlendiğini, davacıya yapılan ödemelerde herhangi bir eksiklik bulunmadığını, aylık 30 gün ve yıllık 360 gün üzerinden yevmiye hesaplamasında hukuka aykırılık ve yanlışlık bulunmadığını, zira toplu iş sözleşmesinde yevmiyenin hesabına ilişkin başka bir düzenleme bulunmadığından kadroya geçiş sonrasında davacı için ödenen tüm ücret, ikramiye ve tediye ücretlerinin usul ve yasal düzenlemelere uygun olarak hesaplandığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının 01.10.2015-01.04.2018 tarihleri arasında davalıya ait işyerinde değişik alt işverenler nezdinde çalıştığı, davacıya ait işten çıkış bildirgesinde davacının ...Ltd. Şti. işyerindeki hizmetinin 01.04.2018 tarihinde sona erdiği, işten ayrılış nedeninin Kod 39 (696 KHK ile kamu işçiliğine geçiş) olarak Kuruma bildirildiği, 02.04.2018 tarihinde Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi işyerine geçişinin yapıldığı, Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi Yükseköğretim Kurumları ... Üniversitesi ile ...Ltd. Şti. arasında imzalanan 2017/... İKN No.lu hizmet alımına ait sözleşmenin (5.3.e) maddesinde yardımcı sağlık personelinden laboratuvar teknikerine brüt asgari ücretin %35 fazlası ücret verileceğinin düzenlendiği, 2018 Mart ayına ait ücret bordrosunda davacı işçinin brüt ücretinin 2.739,83 TL olduğu, 2018 yılı aylık brüt asgari ücret 2.029,50 TL olup bu ücretin %35 fazlası 2.739,83 TL olmakla davacının ücretinin asgari ücretin %35 fazlasına tekabül ettiği, ücretinin düşürülmesine açık muvafakatinin bulunmadığı gerekçesiyle bilirkişi raporuna doğrultusunda dava konusu taleplerin kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağı için öncelikle hukuki yarar yokluğundan reddine karar verilmesi gerektiğini, 696 sayılı KHK ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye (375 sayılı KHK) eklenen geçici 23 ve 24 üncü maddeler uyarınca, sürekli işçi kadrolarına geçirileceklerin istihdam edilmesine esas hizmet alım sözleşmelerinin geçiş işleminin yapıldığı tarih itibarıyla feshedilmiş sayılacağının çok açık olduğunu, ... tarafından hazırlanarak 01.01.2018 tarihli ve 30288 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımı Sözleşmeleri Kapsamında Çalıştırılmakta Olan İşçilerin Sürekli İşçi Kadrolarına veya Mahalli İdare Şirketlerinde İşçi Statüsüne Geçirilmesine İlişkin 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 23 ve Geçici 24 üncü Maddelerinin Uygulanmasına Dair Usul ve Esaslar'da öngörülen düzenlemeler uyarınca 696 sayılı KHK ile sürekli işçi kadrolarına geçişle birlikte, hizmet alım sözleşmeleri kapsamında çalışanların daha önce ücret ile diğer mali ve sosyal haklarını asgari ücretle irtibatlandıran uygulamalara son verildiğinin açık olduğu, davacının kadroya alınması ile birlikte, iş sözleşmesinde asgari ücretin belli bir oranı seviyesinde ücret ödeneceğine ilişkin açıkça bir hüküm de öngörülmediğinden, davacıya yapılan ödemelerde hata ya da eksiklik bulunmadığını, davacının davalı Kurumun kadrolu işçi statüsüne geçmesinin, zaten olmayan hakların sahibi olmasını sağlamayacağını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; hizmet alım sözleşmeleri ve şartnamede öngörülen asgari ücretin belli bir oranda fazlası dikkate alınarak belirlenen tutar davacının kadroya geçiş ücreti olarak belirlendikten sonra, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan toplu iş sözleşmesi zamlarının uygulandığı, sözü edilen uygulama Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğünün görüş yazısına uygun olup hükme esas alınan bilirkişi raporunda 01.01.2019 tarihi itibarıyla artan asgari ücretin belli bir oranı üzerinden ücret tespiti ile bu ücrete %4 oranında artış uygulanmasının isabetli olmadığı, davacının ücretinin 2018 yılı asgari ücretinin hizmet alım sözleşmelerinde yer alan oranına göre belirlendiği, 2018 yılı birinci ve ikinci dönem ücret artışlarının toplu iş sözleşmesi gereği uygulandığı ve 01.01.2019 tarihindeki %4 ücret artışının da 31.12.2018 tarihinde almakta olduğu ücrete tatbik edilerek belirlendiği, dava dilekçesinde iddia edildiği gibi 01.01.2019 tarihinde ücret, asgari ücret seviyesine çekilerek daha sonra %4'lük artışa gidilmediği, bu nedenlerle Mahkemece davanın reddi gerekirken kabulünün isabetli olmadığı gerekçesiyle davalının istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) nci alt bendi uyarınca kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı ortadan kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; Bölge Adliye Mahkemesince hatalı yorum ve değerlendirme ile karar verildiğini, emsal alınan içtihadın eldeki dava ile örtüşmediğini, davacının ücretinin kadroya geçmeden önceki döneme ilişkin hizmet alım sözleşmelerinde ve 2018 yılı ücret bordrolarında açıkça belirlendiğini, direkt olarak 375 sayılı KHK'nın geçici 23 üncü maddesine atıf yapılarak mevcut uygulamanın aynen devam edeceği ve aynı şekilde ve oranda ücretin ödeneceğinin açıkça kararlaştırıldığını, belirli bir miktarın rakamsal olarak ve mutlaka gösterilmesi gerektiği yönündeki bir yorumun hukukun ruhuna aykırı olup atıfta bulunma ve yorumlama statüsünü sıfıra indiren bir uygulama olacağını, zira kadroya geçiş öncesi yapılan uygulamanın aynen devam edeceği ve ücretin aynı şekilde ödeneceğinin açıkça yazılmış olduğunu, ... Üniversitesi Hastaneleri Sağlık Personeli Hizmet Alımı Teknik Şartnamesi'nde hastanede çalıştırılacak personel sayısı ve hangi vasıflarda personel çalıştırılacağı, sağlık hizmetlerini sunacak personelin ücretlerinin tek tek yaptıkları işlere göre tablo hâlinde belirlenmiş olduğunu, davacının ücretinin davalı işveren tarafından tek taraflı olarak ve hiçbir dayanağı olmadan düşürüldüğünü, ... Çalışma Genel Müdürlüğünün 28.12.2016 tarihli ve 27350 sayılı asgari ücretin yüzdeli olarak uygulanması ve sonrası zamların uygulanması ile ilgili Sağlık Bakanlığına verdiği görüş yazısında, işçinin ücretinin asgari ücretten az olmamak üzere belirlendikten sonra, bunun üzerine % fazlasının uygulanacağı sonrasında da belirlenen zam oranının uygulanacağının örnekleriyle birlikte açıklandığını, bu durumda kararın kazanılmış hakların korunması ilkesine de aykırı olduğunu belirterek bozulmasına karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçiye kadroya geçişte düzenlenen belirsiz süreli iş sözleşmesi hükümlerine göre ödenmesi gereken ücretin tespiti ile davacının fark ücret, ikramiye ve ilave tediye alacaklarına hak kazanıp kazanmadığı konusundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 696 sayılı KHK’nın 127 nci maddesi ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 22, 32 ve 34 üncü maddeleri, 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun'un 1 vd. maddeleri.
3. 696 sayılı KHK kapsamında kadroya geçen işçilerin geçiş aşamasındaki ücretlerinin tespiti ile bireysel iş sözleşmesinin ücrete ilişkin hükmünün ileriye etkisine ilişkin ilke ve esaslar, Dairemizin 03.05.2023 tarihli ve 2023/3001 Esas, 2023/6593 Karar sayılı ilâmında şu şekilde açıklanmıştır:
"...
2. 696 sayılı KHK'nın 127 nci maddesi ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde çerçevesinde sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçiler ile işveren arasında imzalanan iş sözleşmesinin ücrete ilişkin hükümlerinin doğru değerlendirilmesi son derece önemlidir. Dairemiz uygulamasına göre kadroya geçiş sırasında düzenlenen iş sözleşmesinde ücretin sadece asgari ücretin belli bir oranda fazlası yahut geçiş öncesindeki hizmet alım sözleşmesinde öngörülen ücret veya bu ücretin katları olarak belirlenmesi hâlinde, bu ücretin işçinin kadroya geçiş aşamasındaki ilk (temel) ücreti olduğu, taraflar arasında sonraki dönemler yönünden işvereni ücret artışı yapmakla yükümlü kılan bir düzenleme olmadığı kabul edilmektedir. Diğer taraftan iş sözleşmesinde ücretin her ay için asgari ücretin belli bir oranda fazlası şeklinde ödeneceğine yönelik hükümler ileriye etkili hükümler olarak değerlendirilmeli, bu hükümlerin sonraki dönemlere ilişkin ücret artışları yönünden işvereni bağlayacağı kabul edilmelidir."
4. Dairemizin 17.04.2024 tarihli ve 2024/931 Esas, 2024/7085 Karar sayılı ilâmının ilgili bölümü şöyledir:
"...
3. Somut uyuşmazlıkta; hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davacının ücretinin kadroya geçiş aşamasında düzenlenen 02.04.2018 tarihli iş sözleşmesinin 7 nci maddesinde "her ay için asgari ücretin %... fazlası" şeklinde belirlendiği; ancak davacının talebiyle asgari ücretin %7 fazlası kabul edilerek hesaplama yapıldığı belirtilmiştir. Dosyada bulunan iş sözleşmesinin suretinde, 7 nci maddede ücret artışı oranını gösteren kısmın boş olduğu görülmekle, iş sözleşmesinin aslının gönderilmesi için Dairemizce eksiklik talebinde bulunulmuştur. İş sözleşmesinin aslında da ücret artış oranının boş bırakıldığı tespit edilmiştir. Bu durum uyuşmazlığın çözümünü etkileyecek niteliktedir.
4. Kararın Değerlendirme bölümünün (2) numaralı paragrafında belirtilen ilke ve esaslar da dikkate alındığında, davacının iş sözleşmesinin 7 nci maddesinde ücret artışı oranı belirlenmemiş olmasına rağmen, hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının ücreti asgari ücretin %7 fazlası kabul edilerek hesaplama yapılması hatalı olmuştur. "
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
02.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.