"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 1. İş Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 01.03.1998 tarihinden 29.05.2023 tarihine kadar aralıksız olarak ... Devlet Hastanesi yemekhanesinde usta aşçı sıfatı ile alt işveren şirket elemanı olarak çalıştığını, emeklilik nedeniyle iş sözleşmesinin sonlandığını, davalı ... Bakanlığının asıl işveren diğer davalıların ise yemekhane ihalesini alan son alt işveren olduklarını, müvekkilinin son net maaşının 13.600,00 TL olduğunu, yol parasının maaş hesabına yatırıldığını, sabah kahvaltısı ve öğle yemeğinin işveren tarafından karşılandığını, müvekkilinin noter aracılığıyla gönderdiği ihtarname ile emeklilik nedeniyle işten ayrıldığını tüm davalılara bildirdiğini, kıdem tazminatının ödenmediğini, müvekkili işten ayrıldığında 30 günlük ücretli izin hakkının olduğunu, iş sözleşmesinin sona ermesi ile bu hakkın ücrete dönüştüğünü ve hâlen ödenmediğini belirterek kıdem tazminatı alacağının tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, yıllık ücretli izin alacağının asıl işveren olan Sağlık Bakanlığından tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davacının talep ettiği alacakların zamanaşımına uğradığını, husumet yönünden itirazlarının olduğunu, davacının yemek hizmeti alımı yapan yükleniciler bünyesinde çalıştığını, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı yapılmadığını, Bakanlığın herhangi bir işveren sıfatı bulunmadığını, dava konusu ihale dökümanları incelendiğinde işçi üzerindeki emir ve talimat verme yetkisinin, işe alma ve işe son verme yetkisinin yüklenici firmada olduğunun görüleceğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı ... AŞ vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def''înde bulunduklarını, ... İş Ortaklığının ... Devlet hastanesinden 01.02.2023-31.05.2023 tarihini kapsar şekilde ihale usulü ile iş aldığını, davacının asıl işverene bağlı olarak farklı dönemlerde farklı alt işverenlerin yanında çalıştığını, en son müvekkili Şirketin de içerisinde bulunduğu ... İş Ortaklığı bünyesinde 01.02.2023 tarihinde çalışmaya başladığını ve 29.05.2023 tarihinde işten ayrıldığını, davacının davalı iş ortaklığı bünyesinde çalıştığı sürenin yaklaşık 4 ay olduğunu, kıdem tazminatının asıl işveren tarafından ödenmesi gerektiğini, müvekkiline yöneltilen davanın husumet yokluğu nedeniyle reddi gerektiğini, davacının çalıştığı 4 aylık süre boyunca tüm ücretlerinin eksiksiz olarak ödendiğini, müvekkilinden herhangi bir alacağının bulunmadığını, davacının müvekkili Şirket bünyesinde çalıştığı süreçte yıllık izin hakkının doğmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
3. Davalı ... cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının davalı işyerinde 01.03.1998-29.05.2023 tarihleri arasında çalıştığı, davacının işe giriş-işten ayrılış bildirgeleri incelendiğinde ve davacı tanığının beyanları dikkate alındığında davacının asıl işverene bağlı olarak farklı dönemlerde farklı
alt işverenlerin yanında çalıştığı, en son ... İş Ortaklığı bünyesinde 01.02.2023
tarihinde çalışmaya başladığı ve 29.05.2023 tarihinde işten ayrıldığı, işten ayrılışının Sosyal Güvenlik Kurumuna 8 kodu yani emeklilik sebebiyle fesih olarak bildirildiği, davacının kıdem tazminatına hak kazandığı, yıllık ücretli izin hakkının kullandırıldığının yahut izin ücretinin ödendiğini ispat yükümlülüğü işverene ait olduğu, davacının sadece 2023 yılı yıllık iznini kullanmadığını beyan ettiği, 25 yıl 2 ay 28 gün hizmeti bulunan davacının 26 günlük yıllık izin hakkının kullandırıldığı yahut ücretinin ödendiği davalı tarafça ispat edilmediğinden davacının yıllık izin ücreti alacağı talebinin yerinde olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı ... vekili; davacı ile iş sözleşmesini yapanın müvekkili İdare değil davalının işvereni şirketler olduğunu, davacının varsa alacaklarından son alt işveren şirketlerin sorumlu olduğunu, şirket ile müvekkili arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunmadığını, 27213 sayılı ve 28.04.2009 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik'e göre yataklı tedavi kurumlarında görev yapan personelin yemek servisinden ücret ödemeden yararlanabildiğini, davacının da bu kapsamda yemek bedeli ödemeksizin bu hizmetten faydalanmış olup kendisi için ayrıca yemek bedeli hesaplanmış olmasının fahiş bir hata olduğunu, işyerinde yemek verildiği hususunda davacı tanığının da beyanda bulunduğunu, yemek ihalesine ilişkin teknik şartnamenin 3.1.3. maddesinde de yüklenici firma işçilerinin yemeklerini hastanede ücretsiz şekilde yiyeceklerinin, bunun için işçilere herhangi bir bedel ödenmeyeceğinin açıkça hüküm altına alındığını, davacı işçinin kıdem tazminatına esas giydirilmiş ücreti fazla olacak şekilde hatalı hesaplandığını, davacının kullandığı ya da kullanmadığı izinlerle ilgili hiçbir kaydın Sağlık Bakanlığında bulunmadığını, kayıtların ilgili firmalardan celp edilmeden karar verilmiş olmasının hukuka açıkça aykırı nitelikte olduğunu, davacının varsa alacaklarından diğer davalı şirketlerin sorumlu olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının belirsiz süreli hizmet sözleşmesi ile davalı işyerinde çalıştığı, davacının emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini feshettiği, kıdem tazminatına hak kazandığı, davalı tarafça kıdem tazminatına esas giydirilmiş ücretin tespitinde 2 öğün yemek ücretinin dâhil edilmesine itiraz ediliyor ise de davacı tanık beyanlarından ve davalı istinaf dilekçesi içeriğinden davacıya çalışması esnasında günlük 2 öğün yemeğin işveren tarafından sağlandığının anlaşıldığı, bu hususun davalı tarafın da kabulünde olduğu, bilirkişi ve Mahkemece giydirilmiş ücret tespitinde usul ve kanuna aykırılık görülmediği, davacının 15.11.2023 tarihinde duruşmadaki beyanı da nazara alındığında ispat yükü kendisine düşen davalı işveren tarafından davacıya 2023 yılına ait yıllık izinlerinin kullandırıldığının imzalı yıllık izin defteri veya eşdeğer belge ile kanıtlanamadığı, dosya kapsamında alınan bilirkişi raporunun iş hukuku ilkelerine uygun, ayrıntılı, gerekçeli ve denetlemeye elverişli olduğu, bu bakımdan hükme esas alınabileceği, davalı Bakanlığın 4857 sayılı İş Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 2 nci maddesiı kapsamında kanuna uygun asıl işveren olarak diğer davalılarla birlikte işçilik hak ve alacaklarından sorumlu olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının kıdem tazminatı ve yıllık izin ücreti alacaklarına hak kazanıp kazanmadığı, kıdem tazminatına esas giydirilmiş ücretin belirlenmesi ve davalı ... Bakanlığının dava konusu alacaklardan sorumlu olup olmadığı noktalarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı Kanun'un 2, 53 ve 59 uncu maddeleri ile aynı Kanun'un 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte bulunan mülga 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı ... vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.