"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 14. İş Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı işverenin yurt dışında bulunan Kuveyt Havalimanı inşaatı projesinde demirci ustası olarak çalıştığını, iş sözleşmesinin davalı tarafından haksız ve bildirimsiz olarak feshedildiğini, işçilik alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık ücretli izin, ücret, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, davacının taleplerinin zamanaşımına uğradığını, müvekkili Şirket ile dava dışı ... İnşaat ... Şirketi arasında iş hukuku anlamında herhangi bir organik bağın bulunmadığını, müvekkili Şirkete husumet yöneltilmesinin mümkün olmadığını, davacının talepleri hakkında Kuveyt hukukunun uygulanması gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; yurt dışı çalışmalarında mutad iş yeri hukukunun uygulanması gerektiğine yönelik emsal içtihatlar doğrultusunda bilirkişiden rapor alındığı, davacının Kuveyt'te çalışması nedeniyle 2010 tarihli ve 6 sayılı Kuveyt Özel Sektör İş Kanunu'na (Kuveyt İş Kanunu) göre yapılan hesaplamaların nazara alındığı, bu Kanun kapsamında davacının ödenmemiş alacaklarının tespit edildiği, davacının iş sözleşmesinin haklı neden olmaksızın feshedildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; müvekkili ile dava dışı Şirket ile arasında organik bağ bulunmadığını, buna bağlı olarak husumet itirazında bulunulduğunu, davacının iş sözleşmesinin istifa ile sona erdiğini, ücret alacağı bulunmadığını, yıllık ücretli izin, fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının ödendiğini, ücretin hatalı brütleştirildiğini, hukuki dinlenilme haklarının ihlal edildiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı işveren tarafından sunulan kayıtlara göre davacının çalıştırıldığı projenin Kuveyt Havalimanı inşaatı işi olduğu, işveren olarak ... İnşaat ... olarak gösterilmiş ise de bu Şirket ile davalı Şirket arasında organik bağ tespit edildiği, istifa dilekçesinin işçinin iradesinin fesada uğratılmak suretiyle alındığının ispatlandığı, davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı, davacı tanıklarının anlatımları ve yapılan işin niteliği karşısında davacının çalışma gün ve saatlerine dair kabulün dosya kapsamına uygun olduğu, Türkiye ile Kuveyt ülkesi arasında sosyal güvenlik anlaşması bulunmadığından ücretin brütleştirilmesinde hata bulunmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; müvekkili ile dava dışı Şirket ile arasında organik bağ bulunmadığını, buna bağlı olarak husumet itirazında bulunulduğunu, hesaplamaların brüt tutarlar üzerinden yapılmasının hatalı olduğunu, fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının ödendiğini, hukuki dinlenilme haklarının ihlal edildiğini, hükmedilen alacaklara faiz işletilmesi ve işletilen faiz türünün hatalı olduğunu belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davalı tarafın hukuki dinlenilme hakkının ihlal edilip edilmediği, husumet, brüt ücret üzerinden hesaplama yapılması, fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel ücreti alacaklarının hesaplanması ve ödenip ödenmediği, alacaklara uygulanan faiz türü noktalarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 27 ve 246 ncı maddeleri, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un 24 ve 27 nci maddeleri.
3. Kuveyt İş Kanunu'nun 55, 56, 64, 65, 66, 67 ve 68 inci maddeleri ile ilgili diğer hükümleri.
4. 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun'un (3095 sayılı Kanun) 4 üncü maddesinin (a) bendi.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Yabancı para borcuna hangi faizin uygulanacağı 3095 sayılı Kanun'un "Yabancı para borcunda faiz" kenar başlıklı 4 üncü maddesinin (a) bendinde düzenlenmiş olup ilgili düzenlemede; “Sözleşmede daha yüksek akdi veya gecikme faizi kararlaştırılmadığı hallerde, yabancı para borcunun faizinde Devlet Bankalarının o yabancı para ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı uygulanır.” kuralına yer verilmiştir.
3. Somut olayda uyuşmazlık konusu alacakların yabancı parayla tahsili talep edildiğinden hüküm altına alınan alacaklara, 3095 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesinin (a) bendi uyarınca Devlet bankalarınca Kuveyt Dinarı (KWD) üzerinden açılmış bir yıllık vadeli mevduata uygulanan en yüksek faiz oranının uygulanması gerekir. Bu husus gözetilmeden karar verilmesi hatalı olmuştur.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı tarafın diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, davalı tarafın temyiz itirazının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının, hüküm fıkrasının kıdem tazminatına ilişkin birinci bendindeki "en yüksek mevduat faiziyle" ibaresinin hükümden çıkartılarak yerine; "Devlet Bankalarınca KWD üzerinden açılmış bir yıllık vadeli mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı ile" ibaresinin;
İhbar tazminatına ilişkin ikinci bendindeki "yasal faiziyle" ibaresinin hükümden çıkartılarak yerine; "Devlet Bankalarınca KWD üzerinden açılmış bir yıllık vadeli mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı ile" ibaresinin;
Yıllık ücretli izin alacağına ilişkin üçüncü bendindeki "yasal faiz" ibaresinin hükümden çıkartılarak yerine; "Devlet Bankalarınca KWD üzerinden açılmış bir yıllık vadeli mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı ile" ibaresinin;
Fazla çalışma ücreti alacağına ilişkin dördüncü bendindeki "en yüksek mevduat faiziyle" ibaresinin hükümden çıkartılarak yerine; "Devlet Bankalarınca KWD üzerinden açılmış bir yıllık vadeli mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı ile" ibaresinin;
Ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağına ilişkin beşinci bendindeki "en yüksek mevduat faiziyle" ibaresinin hükümden çıkartılarak yerine; "Devlet Bankalarınca KWD üzerinden açılmış bir yıllık vadeli mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı ile" ibaresinin;
Ücret alacağına ilişkin yedinci bendindeki "en yüksek mevduat faiziyle" ibaresinin hükümden çıkartılarak yerine; "Devlet Bankalarınca KWD üzerinden açılmış bir yıllık vadeli mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı ile" ibaresinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.