"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1287 E., 2024/1868 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Yalova 1. İş Mahkemesi
SAYISI : 2019/596 E., 2022/100 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının iş kazası geçirdiğini, işverenin iş güvenliği tedbirleri almadığını, fazla çalışma, hafta tatili çalışmalarının karşılığının ödenmediğini, bu nedenle iş sözleşmesini haklı olarak feshettiğini ileri sürerek kıdem tazminatı ile fazla çalışma ve hafta tatili ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; ... Şirketin iş güvenliği tedbirlerini almadığı iddiasının doğru olmayıp bu yönde işyerlerine herhangi bir başvurunun da bulunmadığını, davacıya iş güvenliği eğitimlerinin verildiğini, ayrıca işçilerin güvenliklerini tehdide düşüren bir tehlike ile karşılaştıkları durumda işverenden gerekli önlemlerin alınmasını isteyebileceklerini ve çalışmaktan kaçınabileceklerini, davacının böyle bir eyleminin de olmadığını, davacının ayrılmadan önce Şirkete verdiği dilekçe ile de kıyı emniyeti sınavlarını kazandığını ve İzmir'e yerleşeceğini beyan edip kıdem tazminatının ödenmesini talep ettiğini, davacının bu sebeplerle kıdem tazminatı talebinin yerinde olmadığı gibi fazla çalışmalarının karşılığının da kendisine ödenmiş olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının fazla çalışmalarının karşılığının kendisine ödendiği, hafta izni alacağının da mevcut olmadığı, iddia edilen iş kazasına ilişkin dosyada herhangi bir delil olmadığı gibi işverenin iş güvenliği tedbirlerini almadığına yönelik bir kaydın da mevcut olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde:
1. Davacının davalıya ait Şirketin gemilerinde ağır şartlar altında çalışmakta iken 08.03.2017 tarihinde iş kazası geçirdiğini ve yaralandığını, söz konusu kaza sonrası, davacının iş göremezlik kaybına uğradığını, buna rağmen davalının iş sağlığı ve iş güvenliği çerçevesinde herhangi bir tedbir almadığını, tüm bu nedenlerle iş sözleşmesini haklı olarak feshettiğini,
2. Mahkemece kıdem tazminatının reddine karar verilmesinin usul ve kanuna aykırı olduğunu,
3. Davacının fazla çalışmalarının bulunduğunu, davacıya karşılığı ödenmediğinden alacağın hesaplanmamasının haksız ve hukuka aykırı olduğunu ileri sürmüştür.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, davacının iş sözleşmesini haklı nedenle feshedip feshetmediği ile fazla çalışma ve hafta tatili alacaklarının bulunup bulunmadığına ilişkindir.
Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda fazla çalışma alacağı; 4857 sayılı İş Kanunu'na (4857 sayılı Kanun) tâbi çalışanlar için 1 saatlik ücret miktarının tespitinde kullanılan (günlük 7,5 saatten 30 günlük çalışma karşılığı 225 saat) katsayının kullanılması ve haftalık 45 saat ile gece çalışması olarak 7,5 saatin üzerindeki çalışmaların fazla çalışma olarak kabulü; ayrıca fazla çalışma alacağının saat ücretinin %50 fazlası üzerinden hesaplanmış; ancak davacıya yapılan ödemeler dikkate alındığında davacının fazla çalışma alacağının bulunmadığı tespit edilmiştir. Ne var ki 854 sayılı Deniz İş Kanunu'na (854 sayılı Kanun) göre haftalık çalışma süresi 48 saat olduğu gibi günlük de 8 saatten fazla yapılan çalışmalar fazla çalışma kabul edilmektedir. Ayrıca 854 sayılı Kanun'a göre fazla çalışma alacağı saat ücretinin %25 fazlası üzerinden hesaplanmaktadır. Mahkemece hatalı bilirkişi raporunun hükme esas alınması isabetli değil ise de, 854 sayılı Kanun hükümlerine göre değerlendirme yapıldığında da davacının fazla çalışma alacağının bulunmadığı anlaşılmaktadır. Belirtilen sebeple bu husus bozma nedeni yapılmamıştır.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle yukarıdaki paragrafta yapılan açıklamaya göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370/1 hükmü uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.01.2015 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.