"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesi
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında Bakırköy 14. İş Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalıdan iş alan yüklenici firmaların işçisi olarak çalışmaktayken, 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) hükümlerine göre 02.04.2018 tarihinde sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, davalı Bakanlık ile davacı arasında sürekli işçi kadrosuna geçirilirken imzalanan belirsiz süreli iş sözleşmesinde asgari ücretin %71 fazlası olarak ücret belirlendiğini ancak bireysel iş sözleşmesinin ve toplu iş sözleşmesi ile öngörülen zam oranlarının uygulanmamasına bağlı olarak 01.01.2019-31.12.2019 dönemine ait ücret ve sosyal haklarının eksik ödendiğini ileri sürerek ücret, ilave tediye, ikramiye, çocuk yardımı, yemek yardımı, yol-taşıt yardımı, yakacak yardımı, bulaşıcı hastalık ve risk primi, öğrenim yardımı, bayram yardımı, ulusal bayram ve genel tatil, fazla çalışma ve gece vardiyası zammı ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; alacakların zamanaşımına uğradığını, davacının ücretlerinin eksiksiz olarak ve zamanında ödendiğini, iddiaların gerçeği yansıtmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Bakırköy 14. İş Mahkemesinin 11.05.2023 tarihli ve 2021/54 Esas, 2023/192 Karar sayılı kararı ile; davacının 01.04.2018 tarihine kadar davalı Bakanlığa ait işyerinde alt işverenler nezdinde çalıştığı, bu tarihten itibaren sürekli işçi kadrosuna geçtiği, kadroya geçtikten sonra davacı ile yeni bir iş sözleşmesi imzalandığı, bireysel iş sözleşmesinin 7 nci maddesinde davacıya, asgari ücretin %71 fazlası oranında ücret ödeneceğinin düzenlendiği, davacı kadroya geçildikten sonra taraflar arasında yeni bir sözleşme imzalanması ve yeni iş sözleşmesinde ücretin belirlenmesi karşısında davacının en başından beri asgari ücretin %71 fazlası ücret alması gerektiği ve yine Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 23. Maddesi Uyarınca İdarelerce Sürekli İşçi Kadrolarına Geçirilen İşçilerin Ücret İle Diğer Mali ve Sosyal Hakların Belirlenmesinde Esas Alınacak Toplu İş Sözleşmeleri Hükümleri uyarınca, işçilerin ücretine her 6 ayda bir %4 oranında zam yapılacağının belirtildiği, dosya kapsamına göre davacının ücret farkı, ilave tediye ücreti, ikramiye farkı, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil ücreti fark alacaklarına hak kazandığı, çocuk, yemek, yol-taşıt, yakacak, öğrenim yardımı, bulaşıcı hastalık primi, gece vardiyası zammı, bayram yardımı alacaklarının ise reddi gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
Bakırköy 14. İş Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 07.11.2023 tarihli ve 2023/2369 Esas, 2023/2774 Karar sayılı kararı ile; davalı Bakanlık ile davacı arasında imzalanan belirsiz süreli iş sözleşmesinde davacının ücretinin asgari ücretin %71 fazlası olarak ödeneceğinin düzenlendiği, davalının, iş sözleşmesinde kararlaştırıldığı şekilde davacının ücretini ödediğini ispat edemediği, davacının ücret farkı, ilave tediye, ikramiye farkı, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının eksik ödendiği, toplu iş sözleşmesine bağlı alacaklarının ise dosya içerisindeki mevcut bordrolara göre ödendiğinin sabit olduğu, davacının istinaf itirazlarının yerinde olmadığı, diğer taraftan ilave tediye alacağına ilişkin faiz türünün yasal faiz olması gerekirken en yüksek mevduat faizi olarak belirlenmesi hatalı olduğundan davalının bu yöne dair istinaf itirazının yerinde olduğu gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun esastan reddi, davalının istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin 13.05.2024 tarihli ve 2024/562 Esas, 2024/8206 Karar sayılı kararı ile; somut uyuşmazlıkta taraflar arasında düzenlenen 04.01.2021 tarihli “Hukuk Uyuşmazlıklarında Dava Şartı Arabuluculuk Son Tutanağı”nda tarafların anlaşmaya varamadıkları alacak kalemlerinin tek tek sayıldığı, buna göre dava dilekçesinde talep edilen alacak kalemlerinden çocuk yardımı, bulaşıcı hastalık ve risk primi, öğrenim ve bayram yardımı ile gece çalışması ücreti (gece vardiyası zammı) alacaklarının arabuluculuk görüşmelerine konu edilmediği, arabuluculuk dava şartı yerine getirilmeyen sözü edilen alacak kalemleri yönünden davanın usulden reddi gerekirken bu kalemler yönünden esastan ret kararı verilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozmaya uyularak yapılan yargılamada; dava dilekçesinde talep edilen alacak kalemlerinden çocuk yardımı, bulaşıcı hastalık ve risk primi, öğrenim yardımı, bayram yardımı ve gece çalışması ücreti (gece vardiyası zammı) alacaklarının arabuluculuk görüşmelerine konu edilmediği, bu alacak kalemleri yönünden davanın usulden reddine karar verildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davanın belirsiz alacak davası olarak açılmasının hatalı olduğunu, davacının 31.12.2018 tarihli ücreti korunarak üzerine %4 oranında zam yapıldığını, herhangi bir ücret indirimine gidilmediğini, davacının ücretinin her seneki asgari ücrete yükseltilerek iş sözleşmesindeki oran üzerinden tekrar tespiti talebinin hukuka aykırı olduğunu, davacının taleplerinin toplu iş sözleşmesine, mevzuata ve Bakanlık görüşlerine aykırı olduğunu, davanın reddi gerektiğini ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, dava konusu çocuk yardımı, bulaşıcı hastalık ve risk primi, öğrenim ve bayram yardımı ile gece çalışması ücreti (gece vardiyası zammı) talepleri yönünden arabuluculuk dava şartının yerine getirilip getirilmediği hususuna ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu'nun 3 üncü maddesinin birinci fıkrası.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukukça mümkün olmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
02.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.