"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında görülen alacak davası sonunda verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı asıl işveren ... Belediye Başkanlığı bünyesinde alt işverenler nezdinde temizlik işçisi olarak kesintisiz çalıştığını, kayden işvereni görünen Şirketin kurumla yapılan ihale ile hizmet verdiğini ve ihale süresinin bitmesi üzerine iş sözleşmesinin ihale yüklenicisi alt işveren tarafından bildirim süresine uyulmaksızın haksız olarak feshedildiğini, ancak haksız fesih nedeniyle hak etmiş olduğu tazminat ve alacakların kendisine ödenmediğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti alacağı, fazla çalışma ücreti alacağı, genel tatil ücreti alacağı ile asgari geçim indirimi alacaklarının tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Taraf olmaktan çıkartılan ... ... Belediye Başkanlığı vekili, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu gereğince Belediye sınırları içerisinde çöp toplama ve nakli, kent temizliği işinin gerçekleştirilmesi için hizmet alımı ihalesinin yapıldığı ve ihale yüklenicisi Şirket ile geçerli hizmet alımı sözleşmeleri imzalandığını, davacının ... Büyükşehir Belediye Başkanlığının taraf olduğu hizmet alım sözleşmeleri gereğince farklı yükleniciler bünyesinde çalışmış olduğundan işe alınması ve işten çıkartılması ile ilgili olarak ... Belediyesi tarafından alınmış veya uygulanmış herhangi bir karar bulunmadığını, 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un (6360 sayılı Kanun) 2 nci maddesinin 24 üncü bendi uyarınca ... merkez ilçe sınırları içerisindeki köyler ile belediyelerden oluşan ... ilçesi ve aynı adla belediye kurulduğunu, bu nedenle ... zamanında gerçekleşen çalışma ve buna bağlı alacakların 6360 sayılı Kanun ile ... Büyükşehir Belediyesine devrolduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... vekili, davacının yüklenici firmalar bünyesinde çalıştığını, davacının tüm işçilik alacaklarında ve her türlü sosyal ve özlük haklarından ve giderlerinden yüklenici firmaların sorumlu olduğu, müvekkili İdarenin, hizmet binalarında görev yapan alt işveren işçilerinin işe alınmasında ve işten çıkartılmasında hiçbir yetki ve sorumluluğu bulunmadığını, dava konusu tüm talepler bakımından İdarenin herhangi bir sorumluluğunun bulunmadığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 18.04.2016 tarihli ve 2014/488 Esas, 2016/207 sayılı kararıyla; davacı vekilinin 20.02.2015 havale tarihli dilekçesi ile 6360 sayılı Kanun gereği ... Belediye Başkanlığının tüzel kişiliğinin ortadan kalkması sebebiyle davanın ... Büyükşehir Belediye Başkanlığına yöneltilmesini talep etmesi üzerine, Mahkemece 11.03.2015 tarihli ara karar ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 124 üncü maddesi gereğince davacı tarafın taraf değişikliği talebi kabul edilerek ... Büyükşehir Belediye Başkanlığının davalı olarak kabulü ve ... Belediye Başkanlığının davalı taraf olmaktan çıkartılmasına karar verilmiş, yapılan yargılama sonucunda toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak yazılı gerekçeyle davanın kısmen kabulüne dair karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekilince temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 15.09.2020 tarihli ve 2016/22570 Esas, 2020/7830 Karar sayılı ilâmı ile; hükmü temyiz eden davalının diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, somut olayda, davacının en son net ücretinin 1.000,00 TL olduğunu, ilaveten yol ücretlerinin de işverence karşılandığını ve servis yardımı aldığını iddia ettiği, davacı tanıklarının servis yardımı yapılıp yapılmadığı konusunda çelişkili anlatımlarda bulundukları, bu nedenle tanıkların tekrar dinlenilerek beyanları arasındaki çelişkinin giderilmesi, hangi tanığın anlatımına üstünlük tanındığı karar yerinde tartışılıp tüm deliller değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiği, ayrıca davacının kişisel durumu araştırılmadan varsayıma dayalı olarak asgari geçim indirimi alacağı hesabı yapılmasının hatalı olduğu, hüküm altına alınan alacakların net mi yoksa brüt tutarlar mı olduğunun açıkça belirtilmemesinin de infazda tereddüt yaratır mahiyette olduğu gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemece yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının davalı ... Belediyesine bağlı işyerinde, hizmet alımı ihalesi kapsamında farklı Şirketler nezdinde 30.03.2010 ila 27.03.2014 tarihleri arasında çalıştığı, davacının yaptığı işin yardımcı iş niteliğinde olduğu, işçilerin işe alınması ve çıkartılması konusunda davalı Belediyenin söz sahibi ve yetkili olduğu, bu hususun ihale makamı olan Belediye ile hizmet alımını ihalesini alan şirketler arasında düzenlenen ihale şartnamesinde açıkça belirtilmiş olduğu, bu durum karşısında ihaleyi alan Şirketler ve bu arada davalı Trakya Tem Temizlik İnş. San. Tic. Ltd. Şti., ... Temizlik Hizmetleri ve İnş. Tic. Ltd. Şti. ile davalı ... arasındaki ilişkinin 4857 sayılı İş Kanunu (4857 sayılı Kanun) çerçevesinde alt işveren asıl işveren ilişkisi olduğu, 4857 sayılı Kanun'un 2 nci maddesi gereğince asıl işverenin alt işverenin işçilerine karşı yasadan ve iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumlu olduğu, dolayısıyla davalı Belediyenin davacının işçilik alacaklarından alt işverenler ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumluluğu bulunduğu, davacının iş sözleşmesinin istifa sebebi ile sona erdirildiği belirtilmiş ise de; dosya kapsamında herhangi bir istifa dilekçesine rastlanılmadığı, kıdem ve ihbar tazminatı gerektirmeyecek şekilde ispat külfeti altında bulunan davalı tarafın bu hususu ispatlayamadığı ve iş sözleşmesinin belirsiz süreli olarak kabulü karşısında davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı, davacı vekilinin 06.07.2022 tarihli duruşmadaki beyanında davacı müvekkilinin servis kullandığına dair talebinden vazgeçtiğini ve servis sosyal yardımının bulunmadığı seçeneğe göre karar verilmesini talep ettiği, davacının eşinin çalıştığına dair bir beyanı bulunmadığından davacının ıslah talebiyle bağlı kalınarak asgari geçim indirimi ücret alacağı talebinin kabulüne karar verildiği açıklanarak ve bozma öncesi gerekçeler tekrar edilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... Başkanlığıık vekili temyiz dilekçesinde; davacının müvekkili Belediyenin işçisi olmadığını, müvekkili İdarenin uyuşmazlık konusu alacaklardan sorumluluğu bulunmadığını ve davanın müvekkili Kurum yönünden husumetten reddi gerektiğini, davacının servis yardımından yararladığına ilişkin iddiasını ispatlayamadığı, alacakların zamanaşımına uğradığını, asgari geçim indirimi alacağı konusundaki hesabın hatalı olduğunu ve bu hesaba göre karar verilmesinin hatalı olduğunu beyanla kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyetine ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; tazminat hesabına esas ücretin tespiti ile asgari geçim indirimi alacağının hesaplanması konularına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası ve aynı Kanun'un 176 ncı maddesi.
2. 4857 sayılı Kanun'un 2, 17, 24, 25, 32, 41, 44, 47, 59 ve 63 üncü maddeleri ile aynı Kanun'un 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte bulunan mülga 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
10.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.