"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
KARAR : İstinaf başvurularının esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Samsun 1. İş Mahkemesi
Taraflar arasındaki tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ... vekili ile davalı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... vekili ile davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalılardan İlkadım Belediye Başkanlığının alt işvereni olan davalı Şirkette 01.09.1999 tarihinde çalışmaya başladığını, 01.01.2004 tarihinde davalı ... kadrosuna alındığını, bu çalışmalarının aralıksız olduğunu, belediyelerde ihtiyaç fazlası işçilerin istihdamının yeniden mevzuat ile düzenlenmesi üzerine 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (6111 sayılı Kanun) gereği davalı ... ile ilişkisi kesilerek Kasım 2011 tarihinden itibaren diğer davalı ... Genel Müdürlüğüne bağlı Samsun İl ... Müdürlüğü emrinde çalışmaya başladığını, ancak müvekilinin alt işveren firmalarda geçen çalışmalarının Samsun İl ... Müdürlüğüne bildirilmediğini belirterek davalı ... emrinde geçen kıdeme esas çalışma sürelerinin tespiti ile tespit edilen sürelerin çalışma sürelerine eklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davacının müvekkili Kurumda ilk defa 01.01.2004 tarihinde geçiçi işçi olarak çalışmaya başladığını, 03.11.2011 tarihinde de 6111 sayılı Kanun gereğince diğer davalı Kuruma bütün mevcut hak ve alacaklarıyla devredildiğini, davacının kıdeme esas süreye ilave edilmesi istenilen çalışma dönemlerinde müvekkili Kurumun işçisi olmadığını, kıdeme esas süreye ilave talebine konu çalışmaların müvekkili Kurumun ihale mevzuatına göre ihale ile hizmet satın aldığı şirketler nezdinde geçtiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davacının 2011 yılının Kasım ayı itibarıyla müvekkili İdarede çalışmaya başladığını, dava konusu çalışmaların davacının davalı ... Belediyesi emrinde çalışmaktayken gerçekleşen hizmetler olduğunu, davacının davalı İdareye geçtikten sonra kayıt dışı bir çalışmasının olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
3. Diğer davalı Şirketlere usulüne uygun tebligat yapılmasına rağmen davaya cevap verilmemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davaya konu ihtilaf süresinin 2005 yılı öncesinde gerçekleşen sözleşmelerle ilgili olduğu, tanık beyanlarından anlaşılacağı üzere davacının alt işverenler nezdinde Belediyeye ait işyerinde temizlik görevlisi olarak çalıştığı, emir ve talimatları Belediye yetkililerinden aldığı, ücretleri Belediyenin ödediği ve Şirketin çalışanlara herhangi bir müdahalesinin olmadığı, davacının işinin şirketler değişmesine rağmen değişmediği, bu hâliyle 13.07.2005 tarihinde yürürlüğe giren 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun yürürlük tarihinden önce Belediyenin teknolojik sebeplerle uzmanlık gerektirmeyen asıl işini alt işverene vermesinin mümkün olmadığı ve davacının alt işveren olarak görünen şirketler nezdinde geçen tüm hizmetlerinin Belediyenin hizmet alanında ve Belediyenin emri altında devam ettiği, böylelikle alt işverenlerle yapılan sözleşmelerin muvazaalı olduğu, davacının dava açmakta hukuki menfaati olduğu, davacının alt işveren şirketlerde geçen hizmetlerinin davalı ... işçisi olarak geçtiğinin tespitine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili ile davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davalı ... vekili; davacının kıdeme esas hizmet süresinin tespitine yönelik davasında herhangi bir hukuki yarar bulunmadığını, davacı tarafça dava dilekçesinde muvazaa iddiasının söz konusu olmadığını, müvekkili Kurumca söz konusu Şirketler ile muvazaalı bir asıl işveren alt işveren ilişkisi kurulmasından Kurumun hiçbir çıkarı bulunmadığını, hizmet alımı yapılan Şirketler ile müvekkili Kurum arasında hiçbir hukuki ve organik bağ bulunmadığını, müvekkili Kurumun Resmî Kurum niteliği de göz önüne alındığında mevzuata aykırı şekilde işçi temini söz konusu olmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı ... vekili; İlk Derece Mahkemesince verilen kararı kabul etmediklerini, kararın usul ve esas yönünden hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; gerek değişen alt işverenler arasında gerekse son alt işveren ile asıl işveren ... arasında bir işyeri devri gerçekleştiği, 4857 sayılı İş Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 6 ncı maddesi uyarınca kıdeme bağlı haklar bakımından işçinin devreden işveren yanında işe başladığı tarihe göre işlem yapılması gerektiği, davacının İlkadım Belediyesinde çalıştığı sırada da 6111 sayılı Kanun kapsamında diğer davalı İçişleri Bakanlığı ... Genel Müdürlüğüne nakledildiğinin dosya kapsamı uyarınca sabit olduğu davacının kıdeminin alt işveren bünyesinde çalıştığı dönemin davalı İçişleri Bakanlığı ... Genel Müdürlüğündeki çalışma süresine dâhil edilmesi suretiyle bütün olarak değerlendirilmesinin sonucu itibarıyla yerinde görüldüğü, İlk Derece Mahkemesince davacının Belediye bünyesinde çalıştığı döneme ilişkin olarak davalı ... ile alt işverenler arasındaki ilişkinin muvazaaya dayalı olduğu, bu nedenle davacının alt işveren şirketlerdeki çalışmasının Belediyeye ait işyerinde geçtiği kabul edilerek sonuca gidildiği, somut olayda davacı tarafça muvazaa iddiası ileri sürülmediği hâlde İlk Derece Mahkemesince muvazaa olgusunun kabul edilmesi hatalı ise de bu hususun sonuca etkili görülmediği gerekçesiyle istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili ile davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı ... Belediyesi Başkanlığı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı ... vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) "Kanun yolları" kenar başlıklı sekizinci kısmının istinafa ilişkin birinci bölümünde yer alan "Duruşma yapılmadan verilecek kararlar" kenar başlıklı 353 üncü maddesinin ilgili bölümü şöyledir:
"(1) Ön inceleme sonunda dosyada eksiklik bulunmadığı anlaşılırsa;
...
b) Aşağıdaki durumlarda davanın esasıyla ilgili olarak;
1) İncelenen mahkeme kararının usul veya esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığı takdirde başvurunun esastan reddine,
2) Yargılamada eksiklik bulunmamakla beraber, kanunun olaya uygulanmasında hata edilip de yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmadığı takdirde veya kararın gerekçesinde hata edilmiş ise düzelterek yeniden esas hakkında,
3) Yargılamada bulunan eksiklikler duruşma yapılmaksızın tamamlanacak nitelikte ise bunların tamamlanmasından sonra başvurunun esastan reddine veya yeniden esas hakkında,
duruşma yapılmadan karar verilir."
2. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. Değerlendirme
1. 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1), (2) ve (3) üncü alt bentlerinde, bölge adliye mahkemesinin verebileceği karar türleri açıklanmıştır. Kanun hükmüne göre bölge adliye mahkemesi, incelenen Mahkeme kararının usul veya esas yönünden hukuka uygun olduğu sonucuna vardığı takdirde başvurunun esastan reddine; yargılamada eksiklik bulunmamakla beraber kanunun olaya uygulanmasında hata edilip de yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmadığı takdirde veya kararın gerekçesinde hata edilmiş ise düzelterek yeniden esas hakkında ya da yargılamada bulunan eksiklikler duruşma yapılmaksızın tamamlanacak nitelikte ise bunların tamamlanmasından sonra yeniden esas hakkında karar verebilir.
2. Somut uyuşmazlıkta İlk Derece Mahkemesinin davayı kabul gerekçesi, davalı ... ile alt işveren şirketler arasında kurulan asıl işveren alt işveren ilişkisinin hukuka uygun olmadığı ve muvazaaya dayalı olması iken Bölge Adliye Mahkemesince, davalılar vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddedildiği kararın gerekçesinde, gerek değişen alt işverenler arasında gerekse son alt işveren ile asıl işveren ... arasında bir işyeri devri gerçekleştiği, devir sebebiyle davalı Belediyede geçen alt işveren şirketler yanındaki hizmet süresinin nakil olunan Kurumdaki çalışma süresine dâhil edilmesinin yerinde olduğu belirtilerek İlk Derece Mahkemesi kararı isabetli bulunmuştur.
3. İlk Derece Mahkemesi kararının gerekçesi değiştirildiğine göre Bölge Adliye Mahkemesince, 6100 sayılı Kanun’un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) nci alt bendi gereğince davanın esası hakkında yeniden hüküm kurulması gerekirken anılan hükme aykırı şekilde istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi isabetli olmamıştır.
4. Bölge Adliye Mahkemesi kararı, 6100 sayılı Kanun’un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) nci alt bendine aykırı olduğundan, 6100 sayılı Kanun'a uygun şekilde karar verilmek üzere Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına ve dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının usulden BOZULMASINA,
Bozma sebebine göre temyiz eden davalı ... Genel Müdürlüğü vekili ile davalı ... vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.