"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/758 E., 2024/1319 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 16. İş Mahkemesi
SAYISI : 2021/524 E., 2023/671 K.
BİRLEŞEN DAVA MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 16. İş Mahkemesi
SAYISI : 2022/116 E., 2022/496 K.
BİRLEŞEN DAVA MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 15. İş Mahkemesi
SAYISI : 2021/537 E., 2022/58 K.
BİRLEŞEN DAVA MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 12. İş Mahkemesi
SAYISI : 2021/503 E., 2022/32 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Bakanlık, davalı ... ve davalı ... vekilleri vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacı ... Belediyeler ve Genel Hizmetler İşçileri Sendikası (Belediye-İş) vekili dava dilekçesinde; 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun (6356 sayılı Kanun) 5. maddesi gereğince, davalı İstanbul Asfalt Fabrikaları San. ve Tic. AŞ'ye bağlı işyerlerinde işkolunun tespitine yönelik Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yapılan başvurular sonrasında Bakanlığın; 1468836.034, 1438204.034, 1489621.034 ve 1494067.034 Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) sicil numaralı işyerlerinde belediye hizmetleri kapsamındaki işlerin yapıldığı, bu nedenle yapılan işlerin İşkolları Yönetmeliği'nin 20 sıra numaralı genel işler işkolunda yer aldığı, 1422751.034 SGK sicil numaralı işyerinde ana şebeke üzerinden gaz yakıtlarının dağıtımına yönelik işlerin, 1422755.034 SGK numaralı işyerlerinde kanalizasyon ve drenaj projelerine yönelik mühendislik ve danışmanlık işlerinin yapıldığı, yürütülen faaliyetlerinin İşkolları Yönetmeliği'nin 14 numaralı enerji işkolunda yer aldığı yönündeki 30.09.2021 tarih ve 31614 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan işkolu tespit kararının iptaline ve 1422751.034 ve 1422755.034 SGK sicil numaralı işyerlerinde yapılan işlerin mevzuat gereği belediyelerce yapılan işler olduğu, davalı Şirket tarafından dava dışı İstanbul Büyükşehir Belediyesinin görev ve sorumluluğu altında olan belediye hizmetlerinin Belediye adına yürütüldüğü, bu nedenle dava konusu işyerinde yapılan işin belediye hizmetleri arasında bulunduğu gerekçesiyle 20 sıra numaralı genel işler işkolunda yer aldığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
2. Birleşen davada davacı ... Belediye ve Genel Hizmet İşçileri Sendikası (Hizmet-İş Sendikası) vekili dava dilekçesinde; İstanbul Asfalt Fabrikaları San. ve Tic. AŞ unvanlı işverenliğe ait 1422751.034 ve 1422755.034 SGK sicil numaralı işyerlerinde yapılmakta olan işlerin İşkolları Yönetmeliği'nin 14 sıra numaralı enerji işkoluna girdiğine dair 30.09.2021 tarih ve 31614 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 2021/142 Karar No.lu işkolu tespit kararının 6356 sayılı Kanun'a, İşkolları Yönetmeliği'ne ve Yargıtay içtihadına aykırı olduğunu, davalı Şirket tarafından dava dışı İstanbul Büyükşehir Belediyesinin görev ve sorumluluğu altında olan belediye hizmetlerinin Belediye adına yürütüldüğünü, asıl işe yardımcı işlerin de asıl işin yer aldığı işkolunda sayılacağını bu nedenle dava konusu işyerinde yapılan işin belediye hizmetleri arasında bulunduğunu belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle 30.09.2021 tarih ve 31614 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 2021/142 Karar No.lu işkolu tespit kararının iptaline, tespit konusu işyerlerinde yürütülen işlerin niteliği gereği İşkolları Yönetmeliği'nin 20 sıra numaralı genel işler işkoluna girdiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
3. Birleşen davada davacı ... (...) vekili dava dilekçesinde; İstanbul Asfalt Fabrikaları San. ve Tic. AŞ'nin (...) İstanbul Büyükşehir Belediyesine ait bir Belediye iktisadi teşekkülü olduğunu, İstanbul Büyükşehir Belediyesinin hizmetlerini hizmet alım sözleşmeleri yoluyla gerçekleştiğini, ...'ın sadece İstanbul Büyükşehir Belediyesine ait hizmetleri yerine getirdiğini, piyasaya hizmet vermediğini, İşkolları Yönetmeliği’nde 20 numaralı genel işler işkolu başlığı altında Belediye hizmetlerinin sınıflandırıldığını, buna göre; Kanunlarla Belediyelere verilen görevler ile Belediyenin üstlendiği bütün diğer işlerin genel işler işkolu kapsamında olduğunu, davalı ... Şirketi aracılığıyla ifa edilen bütün hizmetlerin belediyecilik hizmetleri olduğunu ileri sürerek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle 2021/142 Karar sayılı işkolu tespit kararının iptaline ve ilgili işyerinin İşkolları Yönetmeliği'nin 20 sıra numaralı genel işler işkoluna girdiğinin tespitine karar verilmesi talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili asıl ve birleşen davaya cevap dilekçelerinde; Bakanlık kayıtları incelendiğinde 1422751.034 SGK sicil numaralı işyerinde İstanbul Gaz Dağıtım San. ve Tic. AŞ ile imzalanan hizmet alım sözleşmesi kapsamında İstanbul Gaz Dağıtım San. ve Tic. AŞ'nin asıl işi olan ana şebeke üzerinden gaz yakıtlarının dağıtımına yönelik işlerin yapıldığı, 1422755.034 SGK sicil numaralı işyerinde ise İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğünün asıl işi olan kanalizasyon ve drenaj projelerine yönelik mühendislik ve danışmanlık işlerinin yapıldığı, bu nedenle yürütülen faaliyetlerin İşkolları Yönetmeliği'nin 14 numaralı enerji işkolunda yer aldığı yönündeki tespitin usul ve hukuka uygun olarak tesis edildiğini, dava konusu işkolu tespitine yapılan itirazın geçersiz olduğunu, iptali istenen bir husus bulunmadığını belirterek ve dilekçelerinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... Enerji, Su ve Gaz İşçileri Sendikası (...) vekili asıl ve birleşen davaya cevap dilekçelerinde; davaya konu işyerlerinde yapılan işlerin davacıların iddiaları aksine hiçbir şekilde belediye ve belediyecilik hizmetleri ile ilgisi olmayan, teknik bilgi ve ihtisas gerektiren işler olduğunu, Bakanlığın işkolu tespit kararının yerinde olduğunu, ...'ın İstanbul Büyükşehir Belediyesinden ayrı olarak faaliyet gösteren, ayrı bir tüzel kişiliği haiz, ayrı mali kaynakları ve organları olan bir kuruluş olduğunu, Bakanlığın tespit kararının hukuka uygun olduğunu belirterek ve dilekçelerinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini istemiştir.
3. Davalı ... vekili asıl ve birleşen davaya cevap dilekçelerinde; Bakanlık tarafından yapılan işkolu değerlendirmesinin doğru olduğunu, müvekkili Şirketin amacının, Şirket ana sözleşmesinde geniş bir çerçevede tanımlandığını, dava dışı İstanbul Gaz Dağıtım San. ve Tic. AŞ ile müvekkili arasında kazı ve hamâliye doğrudan hizmet alım sözleşmesi yapıldığını, yine dava dışı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü ile müvekkili arasında operatör ve şoför personel hizmet alım sözleşmesi imzalandığını, müvekkiline ait işyerlerinde görülen işlerin niteliklerinin birbirinden farklı olduğunu, işkolu tespitinde asıl ölçütün görülen iş ve hizmet olduğunu, dava dışı İstanbul Gaz Dağıtım San. ve Tic. AŞ ile imzalanan sözleşme kapsamında doğalgaz şebekesi üzerinde tamirat tadilat acil müdahale ve benzeri maksatlar için kazı yapılması ve diğer çalışma alanlarındaki çeşitli tamir, tadilat, boya badana gerektiren işlerin; arşiv, ikmal, sayaç ve kalibrasyon birimlerindeki hamaliye işi vb. işlerin yapıldığını, dava dışı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü ile imzalanan sözleşme kapsamında ise idarenin yetki ve sorumlulukları kapsamında yürüttüğü hizmetlerde iş makinası operatörü, ağır vasıta şoförü, şoför ve engelli şoför ihtiyacının karşılandığını, işkolu tespit kararının yerinde olduğunu belirterek ve dilekçelerinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini istemiştir.
4. Diğer davalılar asıl ve birleşen davaya cevap vermemişlerdir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile asıl ve birleşen davaların kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Bakanlık, davalı ... ve davalı ... vekilleri tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
1. Davalı Bakanlık vekili temyiz dilekçesinde;
a. İlk Derece Mahkemesince yeterli olmayan bilirkişi raporuna dayanarak karar verildiğini, bilirkişi tarafından davalı ... Şirketince yapılan işlerin niteliğinin tam olarak tespit edilmediğini ve İşkolları Yönetmeliği'ne göre bir değerlendirmeye tâbi tutulmadığını,
b. Kök ve ek raporlara karşı yapılan itirazların dikkate alınmadığını, asıl işe yardımcı işlerin asıl işe yardımcı işin olduğu işkolu olması gerektiği kuralının bu dava kapsamında uygulanamayacağı şeklindeki kabulün hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde;
a. İlk Derece Mahkemesince yetersiz bilirkişi raporuna dayanarak karar verildiğini ve bilirkişi tarafından davalı .... tarafından yapılan işlerin niteliğinin tam olarak tespit edilmediğini ve İşkolları Yönetmeliği'ne göre bir değerlendirmeye tâbi tutulmadığını,
b. Kök ve ek raporlara karşı yapılan itirazların dikkate alınmadığını, asıl işe yardımcı işlerin asıl işe yardımcı işin olduğu işkolu olması gerektiği kuralının bu dava kapsamında uygulanamayacağı şeklindeki kabulün hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
3. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde;
İlk Derece Mahkemesince yetersiz ve çelişkili bilirkişi raporuna dayanarak karar verildiğini beyan etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, 6356 sayılı Kanun'un 4. ve 5. maddeleri kapsamında işkolu tespitine itiraz istemine ilişkindir.
Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı Bakanlık, davalı ... ve davalı .... vekillerince temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370/1 hükmü uyarınca ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlerden davalılar ... ve İstanbul Asfalt Fabrikaları San ve Tic. AŞ'ye yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
06.01.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.