"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ: Kars İş Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacı vekili asıl dava dilekçesinde; müvekkili davacının ..., Eğitim ve Güzel Sanatlar işkolunda faaliyet gösteren ...Sendikasına üye olduğunu, davalı ... Üniversitesinin konukevinde garson olarak çalıştığını, davalı ... ile ...Sendikası arasında 05.02.2019 imza tarihli, 15.05.2018 - 31.12.2020 tarihleri arasında yürürlükte bulunan toplu iş sözleşmesinin imzalandığını, 28.08.2019 tarihinde ise ek protokol imzalandığını, davalı Kurumun toplu iş sözleşmesi ile kararlaştırılan yükümlülüklerini yerine getirmediğini, davacının alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek fazla çalışma ücreti, ilave tediye, ikramiye alacağı, giyim ve koruyucu malzeme yardımı ile yemek yardımı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep edilmiştir.
2. Davacı vekili aynı Mahkemenin 2020/711 Esas sayılı birleşen dava dilekçesinde; asıl dava dilekçesinde ileri sürdüğü iddiaları tekrar etmekle birlikte, davacının çalışma süresince yıllık izinlerini kullanmadığını, karşılığı ücretlerin ödenmediğini ileri sürerek yıllık izin ücreti alacağının davalıdan tahsilini ve davaların birleştirilmesi talep edilmiştir.
3. Davacı vekili aynı Mahkemenin 2020/735 Esas sayılı birleşen dava dilekçesinde; asıl dava dilekçesinde ileri sürdüğü iddiaları tekrar etmekle birlikte, davacının ücret farkı alacağı, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücretleri ile servis ve taşıt yardımı alacaklarının davalıdan tahsilini ve davaların birleştirilmesi talep edilmiştir.
4. Davacı vekili aynı Mahkemenin 2020/700 Esas sayılı birleşen dava dilekçesinde; asıl dava dilekçesinde ileri sürdüğü iddiaları tekrar etmekle birlikte, 15.03.2020-24.08.2020 tarihleri arasında müvekkilinin ücretleri ile ikramiyelerinin tam ödenmediğini ileri sürerek bakiye ikramiye ve bakiye ücret alacaklarının davalıdan tahsilini ve davaların birleştirilmesi talep edilmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili asıl ve birleşen davalara yönelik cevap dilekçesinde; ücret alacaklarının zamanaşımına uğradığını, davacının dava dilekçesinde ödenmediğini iddia ettiği ücret ve ikramiye alacaklarının kendisine ödendiğini, konukevi bütçesinin Rektörlük bütçesinden tamamen ayrı olduğunu, konukevi işçilerinin ücretlerinin konukevi gelirlerinden ödendiğini, ... ile ... Türkiye, Ticaret, Kooperatif, Eğitim, Büro ve Güzel Sanatlar İşçileri Sendikası arasında imzalanan toplu iş sözleşmesinin tarafları arasında Konukevi işçilerinin bulunmadığını, bu nedenle Konukevi işçilerinin toplu iş sözleşmesi kapsamında değerlendirilemeyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosya kapsamına göre, davacının, 30.03.2007 tarihinden itibaren davalı Üniversiteye bağlı işletme olan konukevinde garson olarak çalışmaya başladığı, dava tarihi itibarıyla çalışmaya devam ettiği, davacının üyesi bulunduğu ... İş Sendikası ile davalı arasında 05.02.2019 tarihinde, 15.05.2018-31.12.2020 tarihleri arasında yürürlükte bulunan toplu iş sözleşmesi ve 28.02.2019 tarihli ek protokol imzalandığı, toplu iş sözleşmesinde ... Üniversitesi ve Bağlı İşyerleri'nin işveren olarak belirtildiği, yine anılan toplu iş sözleşmesinin 4 üncü maddesinde sözleşmenin ... Üniversitesi ve Bağlı İşyerleri ile bu işyerlerinin eklentilerini kapsadığının belirtildiği, bu hâliyle davacının sendika üyesi olarak anılan toplu iş sözleşmesi hükümlerinden yararlanması gerektiği gerekçesiyle hükme esas alınan bilirkişi raporu doğrultusunda asıl ve birleşen davaların kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; Bölge Adliye Mahkemesinin gerekçesinin hatalı olduğunu, toplu iş sözleşmesinde kastedilen bağlı işletmelerin ilgili toplu iş sözleşmesine taraf sendika ile aynı işkolunda olup olmadığının değerlendirilmediğini, davacının çalıştığı işyeri olan Konukevi 18 No.lu işkolunda faaliyet gösterirken davacının yararlanmak istediği toplu iş sözleşmesinin tarafı sendikanın 10 No.lu işkolunda faaliyet gösterdiğini, bu sebeple ... Sendikasının tarafı olduğu toplu iş sözleşmesinde geçen bağlı işyerleri ifadesinin sadece 10 numaralı işkollarına tâbi işyerleri olduğunu, buna göre konukevinin toplu iş sözleşmesinde geçen işletmelerden olmadığını, bu nedenle davacının toplu iş sözleşmesinden kaynaklı bir alacağının olmadığını, davacının ... Sendikasına üye olmasının da işkolu farklılığı sebebiyle mümkün olmadığını, işçilerin çalıştığı işyerinin girdiği işkolunda kurulu sendikaya üye olabileceğini, davacının sendika üyeliğinin e-Devlet üzerinden değil noterden onaylama suretiyle yapıldığını ve geçersiz olduğunu, Kanun'un ancak e-Devlet üzerinden yapılmış sendika üyeliklerini kabul ettiğini, davanın reddi gerektiğini ileri sürme istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosyadaki yazılara, toplanan delillerle, kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre; özellikle, davalı işyerinin Konukevinde yürütülen faaliyetlerin işyeri organizasyonu içerisinde asıl işin gerçekleşmesini sağlayan yardımcı işler kapsamında olduğu, bu nedenle işkolunun ... Sendikasının tarafı olduğu toplu iş sözleşmesinde belirtilen Üniversite ve bağlı işletmelerin yer aldığı işkolu içinde olup, davacının üyesi olduğu sendika ile işveren arasında yapılan toplu iş sözleşmesi kapsamındaki haklardan yararlanması gerektiği gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı Üniversiteye bağlı işletme olan konukevinde çalışan davacının davalı Üniversite ile ... Sendikası arasında imzalanan dava konusu toplu iş sözleşmesi hükümlerinden yararlanıp yararlanamayacağı ile davacının sendika üyeliğinin geçerli olup olmadığı hususlarına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 32, 41, 44, 46, 47, 53, 59 ve 63 üncü maddeleri,
3. 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun İkinci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun'un 1 vd. maddeleri.
4. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 17 ve 39 uncu maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.