"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2024/153 E., 2024/350 K.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak verilen karar; davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Bakanlığa bağlı işyerinde çalıştığını, sendika üyesi olduğunu, davacının ticaret meslek lisesi mezunu olduğunu, işe alındığı tarihte yürürlükte bulunan toplu iş sözleşmesi hükümleri uyarınca deneme süresi sonunda kesin kabul esnasında davacının 2 (iki) üst dereceye intibak ettirilmesi gerektiğini; ancak davalı Kurum tarafından ticaret meslek liselerinin lise muadili teknik öğrenim veren okul olmadığı gerekçesiyle kesin kabul sırasında 2 (iki) derece yerine 1 (bir) derece verildiğini, bu nedenle ücret alacaklarının da eksik ödendiğini ileri sürerek davacının kesin kabul esnasında 2 (iki) üst dereceye intibakının yapılması gerektiğinin tespiti ile fark ücret, fark akdi ikramiye ve fark ilave tediye alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; alacakların zamanaşımına uğradığını, davacının işe alındığı tarihte işyerine ibraz ettiği diploma gereği alındığı iş ve meslek kolu ile herhangi bir ilişkisi bulunmadığından deneme süresinde bir kademe artırıldığını, müvekkili ile Millî Eğitim Bakanlığı arasında yapılan koordineye göre 6764 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (6764 sayılı Kanun) ile 3795 sayılı Bazı Lise, Okul ve Fakülte Mezunlarına Unvan Verilmesi Hakkında Kanun'un (3795 sayılı Kanun) 3. maddesinde yapılan değişiklik ile 09.12.2016 tarihinden önce meslek lisesi mezunu olarak işe başlatılan işçilerin, lise muadili teknik öğrenim veren okul mezunu olarak sayılamayacağını ve bu nedenle de toplu iş sözleşmeleri gereğince deneme süresi sonucunda verilen ilave bir üst ücret derecesine hak kazanmalarına imkân bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 23.05.2023 tarihli kararı ile; davacının ticaret meslek lisesi mezunu olduğu, davalı Kuruma bağlı işyerinde işe alındığı ve 3 aylık deneme süresinden sonra 1 (bir) üst derece ile kesin kabulünün yapıldığı, taraflar arasındaki uyuşmazlığın işyerinde yürürlükte bulunan toplu iş sözleşmesi hükümleri gereğince davacının kesin kabulü esnasında 2 (iki) üst dereceye intibakının yapılıp yapılmayacağı yönünde olduğu, dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerden ticaret meslek liselerinin, lise muadili teknik öğrenim veren okul statüsünde olduğu gerekçesiyle davacının işe kesin kabulü esnasında 2 (iki) üst dereceye intibakının yapılması gerektiğinin tespiti ile fark alacaklarının kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin 23.05.2023 tarihli kararına karşı süresi içinde davalı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin 12.10.2023 tarihli kararı ile; davalı işyerinde uygulanan toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre işe yeni alınan işçilerin 3 aylık deneme süresi sonunda kesin kabullerinin yapılacağı, kesin kabul yapılırken lise muadili teknik öğrenim veren okul mezunlarının 2 (iki) derece alacağının düzenlendiği, davacının işe giriş tarihinde yürürlükte olan toplu iş sözleşmesinde de aynı yönde düzenleme bulunduğu, davalı Kurum tarafından 6764 sayılı Kanun ile 3795 sayılı Kanun’un 3/1-(a) hükmünde yapılan değişiklik ile bu okullardan mezun olanlara teknisyen ünvanının verileceği savunulmuş ise de işyerinde uygulanan toplu iş sözleşmesi hükümleri incelendiğinde, mezun olunan alan ile ilgili bir iş ve meslek kolunda çalışma zorunluluğunun getirilmediği, başka bir deyişle kesin kabul esnasında davacının mezun olduğu teknik lise bölümü ile aynı doğrultuda bir işte ve meslek kolunda çalışma şartının getirilmediği, bu nedenle işçinin mezun olduğu alanda çalışıp çalışmadığına bakılmaksızın lise muadili teknik öğrenim veren okul mezunu olunmasının kesin kabul esnasında 2 (iki) derece alınmasına yeterli koşul olduğu, toplu iş sözleşmesinin kesin kabul sırasında verilecek derece uygulamasında, 3795 sayılı Kanun’un 3/1-(a) hükmünün sonucu değiştirecek nitelikte olmadığı, davacının mezun olduğu okulun lise muadili teknik öğrenim veren okul olduğu ve davacının 2 (iki) derece almaya hak kazandığı, davanın kısmi dava olarak açıldığı ve zamanaşımı def'inin değerlendirildiği, alacaklara işletilen faiz türü ve başlangıç tarihlerinin isabetli olduğu gerekçesiyle davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
Bölge Adliye Mahkemesinin 12.10.2023 tarihli kararının süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairece; 6764 sayılı Kanun ile 3795 sayılı Kanun'un 3. maddesinde değişiklik yapılan tarih olan 09.12.2016 tarihinden itibaren (bu tarihten önce veya sonra ticaret meslek liselerinden mezun olunmasına bakılmaksızın) ticaret meslek lisesi mezunlarının, teknik öğrenim veren okul mezunu sayılması gerektiği ve toplu iş sözleşmesi hükmüne göre kesin kabul esnasında ayrıca bir üst derece daha almaya hak kazandıklarının kabulü gerektiği, bu açıklamalara göre davanın kabulü yerinde ise de, dava zamanaşımı gözetilerek Şubat 2016 tarihinden itibaren hesaplama yapılan bilirkişi raporuna itibar edilerek hüküm kurulmasının hatalı olduğu, davacının işe kesin kabulü esnasında 2 (iki) üst dereceye intibakının yapılması gerektiği kabul edilerek 09.12.2016 tarihinden itibaren derece ve kademesinin yeniden belirlenmesi ve sonucuna göre fark ücret alacaklarının hesaplanması gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda fark ücret, ilave tediye ve ikramiye alacaklarının kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde;
1. Zamanaşımı nedeniyle davanın reddi gerektiğini,
2. Millî Savunma Bakanlığı ile Millî Eğitim Bakanlığı arasında yapılan koordineye göre; 6467 sayılı Kanun'la 3795 sayılı Kanun'un 3. maddesinde yapılan değişiklik ile 09.12.2016 tarihinden önce ticaret meslek lisesi mezunu olarak işe başlatılan işçilerin, lise muadili teknik öğrenim veren okul mezunu olarak sayılamayacağı ve bu nedenle de toplu iş sözleşmeleri gereğince deneme süresi sonucunda verilen ilave bir üst ücret derecesine hak kazanmalarına imkân bulunmadığını,
3. Davacının 09.12.2016 tarihinden önce mezun olması sebebiyle davanın reddi gerektiğini,
4. İlk Derece Mahkemesince hükme esas alınan bilirkişi raporundaki süreler ve muhtemel hesap hataları ile temerrüt tarihlerine ilişkin tespitler açısından rapora itirazlarının gözetilmediğini, faiz türü ve başlangıç tarihlerinin hatalı olduğunu,
5. Müvekkili İdarenin işlemlerinin mevzuata uygun olduğunu ileri sürmüştür.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının, mezun olduğu ticaret meslek lisesinin lise muadili teknik öğrenim veren okul olmasına göre, kesin kabul esnasında 2 (iki) derece alması ve buna bağlı olarak dava konusu fark ücret alacaklarının hesaplanması ile zamanaşımı hususlarındadır.
Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı Millî Savunma Bakanlığı harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
13.01.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.