"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/823 E., 2024/2288 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 12. İş Mahkemesi
SAYISI : 2021/1039 E., 2024/32 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalılar ... İnşaat Temizlik Nakliye Gıda Petrol San. Tic. Ltd. Şti., ... Tekstil Gıda Turizm Madencilik San. Tic. Ltd. Şti. ve ... İnşaat Elektrik Yol Yapım ve Bakım Hizm. San. Tic. Ltd. Şti.nin (davalı Şirketler) oluşturduğu adi ortaklık ile müvekkilinin üyesi olduğu Yol, Yapı ve İnşaat İşçileri Sendikası arasında toplu iş sözleşmeleri görüşmeleri sırasında Yüksek Hakem Kurulunun 12.09.2019 tarihli ve 2019/255 Esas, 2019/398 Karar sayılı kararı ile toplu iş sözleşmesinin uygulanmaya başlandığını, davacının sendika üyesi olduğunu, toplu iş sözleşmesinde düzenlenen alacakların işverence hiç ödenmediğini ileri sürerek yemek yardımı, yakacak yardımı, bayram harçlığı, direksiyon primi, ikramiye ve ücret farkı alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davacının taleplerinin 4857 sayılı İş Kanunu’nun (4857 sayılı Kanun) 2. maddesi kapsamında İdareye yöneltilemeyeceğini, davacının İdarenin çalışanı olmadığını, davalı Kurumun işinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'na göre yapım işi olduğunu, firma işçilerinin Kurum işçileri ile birlikte çalışmadıklarını, yüklenici firmanın Kurumdan farklı yerde kendi şantiyesi, şantiye şefi, şantiye teknik personeli ve yönetici ekibinin bulunduğunu, iş ile ilgili her türlü emir ve talimatın yüklenici tarafından verildiğini, taleplerin 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 39. maddesindeki şartların gerçekleştiği tarih ve arabuluculuğa başvurulduğu tarih ile sınırlı olduğunu, davacının ancak yasal faiz talep edebileceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı Şirketler vekili cevap dilekçesinde; davanın öncelikte husumetten reddi gerektiğini, taleplerin zamanaşımına uğradığını, davacının rutin yol bakım ve onarım ile kar ve buz mücadelesi yapılması işi kapsamında Karayolları Bölge Müdürlüğüne bağlı olarak çalıştığını, iş ile ilgili emir ve talimatları Kurumdan aldığını, davacının çalışma düzeni ve çalışma saatlerinin ... tarafından belirlendiğini, davacının herhangi bir alacağının bulunmadığını, davacının sendika üyeliğinin devam edip etmediği, üyeliği sona ermiş işe hangi tarihte son bulduğunun tespitinin gerektiğini, davacının çalıştığı işyerinin toplu iş sözleşmesi kapsamında bulunmadığını, davacının toplu iş sözleşmesi hükümlerinden yararlanamayacağını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı İdare ile diğer davalı Şirketler arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi olduğu, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan toplu iş sözleşmesine göre ödenmeyen işçilik alacaklarından davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları gerekçesiyle alınan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde;
1. Davacının alacaklarının zamanaşımına uğradığını,
2. Davanın husumetten reddi gerektiğini,
3. Eksik inceleme ve yetersiz değerlendirme ile davanın kısmen kabulüne karar verildiğini, davanın reddi gerektiğini,
4. Mahkemece hükmedilen faiz oranlarının hukuka aykırı olduğunu, alacak kalemlerinin tamamına arabulucuk son tutanak tarihinden itibaren faiz işletilmesinin hatalı olduğunu,
5. Müvekkili İdarenin 4857 sayılı Kanun’dan ... tüm yükümlülüklerini yerine getirdiğini ileri sürmüştür.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, davalı ... ile davalı Şirketler arasındaki ilişkinin asıl işveren alt işveren ilişkisi olup olmadığı, davacı işçinin toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan alacaklara hak kazanıp kazanmadığı ve davalı ... Müdürlüğünün bu alacaklardan sorumlu olup olmadığı, alacakların hesabı,uygulanan faizin türü ve faiz başlangıç tarihi ile zamanaşımına ilişkindir.
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı ... vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Yüksek Hakem Kurulu tarafından 12.09.2019 tarihinde karara bağlanan toplu iş sözleşmesinin 26. maddesi; "Şoför, operatör ve yardımcılarına fiilen çalışılan günler için 2 (-iki) TL/gün direksiyon primi verilir." şeklindedir. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda direksiyon primi alacağı hesaplanmış ise de dosya kapsamında davacının şoför, operatör veya yardımcısı olarak çalıştığını gösterir bir delil bulunmamaktadır. Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarında ise davacının meslek adı, karayolu bakım işçisi olarak bildirilmiştir. Açıklanan nedenle sözü edilen alacak kalemi bakımından verilen karar eksik incelemeye dayalı olup direksiyon primi ödenmesi için gerekli koşulların bulunup bulunmadığının belirlenmesi ve sonucuna göre karar verilmesi için hükmün bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
06.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.