"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1948 E., 2023/1909 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında ... 17. ... Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili ve katılma yoluyla davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; ... Elektrik Dağıtım AŞ (...) Genel Müdürlüğüne bağlı olan davalı ... AŞ (...) Genel Müdürlüğünün özelleştirme sürecinde CLK Konsorsiyumuna ihale edilerek özelleştirildiğini, davacının herhangi bir başvurusu ve talebi olmadan ...'ın Genel Müdürü A.A.'nın davet ve teklifi ile davacının ... Genel Müdürlüğünden ve kamudaki görevinden istifa ederek, davalı ile 15.09.2014 tarihinde asgari 3 yıllık ... garantili, belirsiz süreli ... sözleşmesi imzaladığını ve ... Genel Müdürlüğü Yatırım Direktörlüğü görevine başladığını, işyerinde yoğun tempo ile çalışılmasına rağmen fazla çalışma ücretinin ödenmediğini, yatırım direktörlüğü görevinden alınıp, pasif bir görev olan genel müdür danışmanlığına atandığının duyurulduğunu, ancak ... sözleşmesinde görevinin yatırım direktörlüğü olarak belirlendiğini, işyerinde psikolojik baskı uygulandığını, bunların yanında ... sözleşmesinin 6 ncı maddesi uyarınca zam yapılması gerekirken 1 yılı geçtiği hâlde ücret artışı yapılmadığını, bütün bu nedenlerle ... sözleşmesini haklı olarak feshettiğini, akşam çalışma bitim saatinin 18.00 olmasına rağmen en erken 20.30'a kadar çalıştığını, bazı günler 22.00-23.00'e kadar çalışmak zorunda kaldığını ancak buna rağmen herhangi bir fazla çalışma ücreti ödemesinin yapılmadığını, davacının aylık net ücretinin sözleşmenin ilk aylarında 14.000,00 TL olduğunu, yılbaşı itibarı ile %5 oranında artış yapılarak ücretinin 2015 Ocak başında 14.700,00 TL'ye yükseltildiğini, ancak daha sonraki yılbaşı itibarıyla sözleşme gereğince yapılması gereken ücret artışının yapılmadığını, davacının işçilik alacaklarına esas aylık ücretinin 26.000,00 TL olduğunu belirterek kıdem tazminatı, manevi tazminat, fazla çalışma ücreti, yıllık izin, cezai şart , bakiye süre alacağı ve ücret farkı alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunduklarını, davacının 15.09.2014 tarihinde yatırım direktörü olarak çalışmaya başladığını, davacının 14.03.2016 tarihinde ... sözleşmesini ... taraflı istifa etmek suretiyle feshettiğini, davacının çalıştığı süre boyunca yıllık izinlerinin kullandırılmadığı iddiasının hayatın olağan akışına uygun olmadığını, cezai şart alacağı ve bakiye süre alacağı taleplerinin haksız ve mesnetsiz olduğunu, davacıya yıllık ücret artışının yapıldığını, fazla çalışma yapmadığını, davalı Şirketin kurumsal bir şirket olduğunu, davacının psikolojik baskı iddialarını kabul etmediklerini savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
... 17. ... Mahkemesinin 27.11.2019 tarihli ve 2014/465 Esas, 2019/656 Karar ... kararı ile; davacının 15.09.2014-14.03.2016 tarihleri arasında çalıştığını, taraflar arasında yapılan ... sözleşmesinin 6 ncı maddesinin birinci bendine göre davacının aylık ücretinin net 14.000,00 TL olduğu, aynı maddenin dördüncü bendine göre ise ücret artışlarının bir önceki yıla ilişkin ... İstatistik Kurumu tarafından ilan edilen TÜFE oranından düşük olmayacağının belirtildiği, buna göre taraflar arasında ücretin artışı konusunda mutabık olunduğu, 14.03.2016 tarihinde işten ayrılan davacının 2014 ve 2015 yılı TÜFE artışlarına göre yapılan oranlamada net ücretinin 16.407,83 TL olduğu, davacının işyerinde yatırım direktörü olarak göreve başladığı hâlde 29.09.2015 tarihli görev değişikliği onayına göre yatırım direktörlüğü görevinden genel müdür danışmanı konumuna getirildiği, bu yönüyle davacının ... sözleşmesinde esaslı değişiklik niteliğinde değişiklik yapıldığı, davacı işçinin onayı olduğuna dair dosyada delilin bulunmadığı, davalı tarafça yapılan bu değişikliğin gerek taraflar arasında akdedilen ... sözleşmesinin 7 nci maddesi, gerekse 4857 ... ... Kanunu'nun (4857 ... Kanun) 22 nci maddesine aykırılık teşkil ettiği, bu yönüyle davacının ... sözleşmesini haklı nedenle feshettiği, davacının mevcut kıdemine göre 14 gün yıllık izin hakkının bulunduğu, davalı işveren tarafından yıllık izninin kullandırıldığına dair delil sunulmadığı, taraflar arasında imzalanan 15.09.2014 tarihli sözleşmenin 6 ncı maddenin dördüncü bendi uyarınca ücret artışının TÜFE'den düşük olmayacağının belirlendiği, ancak davalı tarafça TÜFE'de belirtilen miktar oranında artış yapılmadığı, davacının dosyada mevcut tanık beyanları bütün hâlinde değerlendirildiğinde haftada 13,5 saat fazla çalışma yaptığı tespit edilmiş ise de; davacı vekilince itiraz edilmemesi nedeniyle haftalık 12,5 saat fazla çalışma yaptığının kabul edildiği, davacı işçi ... sözleşmesini haklı nedenle feshettiğinden kalan 18 ay 1 günlük ücretin cezai şart olarak davacıya ödenmesi gerektiğini, davacıya işten ayrılması yönünde psikolojik taciz niteliğinde uygulamalar yapıldığının davacı tarafından ispat edilemediğini, görev yeri veya işyeri statüsünün değiştirilmesinin psikolojik taciz niteliğinde olmadığı gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 16.12.2021 tarihli ve 2021/2847 Esas, 2021/546 Karar ... kararı ile; davacı vekilinin istinaf başvurusu bakımından İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden kanuna aykırılık bulunmadığı, davalı vekilinin istinaf başvurusu bakımından İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden kanuna aykırılık bulunmadığı, ancak cezai şarta uygulanan faiz türünün yasal faiz olduğu hâlde mevduat faiziyle hüküm altına alınması yönündeki başvurusunun yerinde olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun reddine, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin ........2023 tarihli ve 2023/6190 Esas, 2023/8676 Karar ... ilâmı ile; davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi ile taraflar arasında imzalanan ... sözleşmesi uyarınca kararlaştırılan cezai şarttan, makul oranda bir indirim yapılmak suretiyle cezai şart miktarının tespit edilmesi ve oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerektiği, davacının hak ettiği yıllık izin süresinden ücret bordrosuna göre ödendiği anlaşılan miktar mahsup edilerek yıllık izin alacağının hüküm altına alınması gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmı doğrultusunda değerlendirme yapıldığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve katılma yoluyla davalı vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; bozma ilâmında 2,5 günlük yıllık izin kullanımından dolayı bozma kararı verildiğini, buna rağmen miktar olarak hatalı yıllık izin alacağı hüküm altına alındığını, cezai şart alacağından yapılan indirim oranının yüksek olduğunu, bakiye süre ücret alacağının reddedilmesinin hatalı olduğunu, manevi tazminat talebinin reddedilmesinin hatalı olduğunu, dava konusu alacaklara dava tarihinden itibaren faize hükmedilmesi gerektiğini belirterek kararı temyiz etmiştir.
2. Davalı vekili; davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, davacının fark ücret alacağının bulunmadığını, davacının ... sözleşmesini feshinin haklı nedene dayanmadığını, davacı ile menfaat birliği içindeki tanık beyanlarının hükme esas alınamayacağını, fazla çalışmanın ispatlanamadığını, davacının üst ... yönetici olarak fazla çalışma ücreti alamayacağını, yıllık izin alacağının bulunmadığını, ... sözleşmesinin belirsiz süreli ... sözleşmesi olması ve karşılıklılık esasının bulunmaması nedeniyle davacının cezai şart isteğinin reddi gerektiğini belirterek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, cezai şart alacağından yapılan indirim oranı ve yıllık izin ücretinin hesaplanması noktalarındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri,
2. 4857 ... Kanun'un 53 üncü maddesi, 6098 ... ... Borçlar Kanunu’nun 179, 182 ve 420 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı ve davalı vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderlerinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
....02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.