"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2022/165 E., 2023/405 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 02.10.2006-31.07.2013 tarihleri arasında davalı İzmit Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğünün (İSU Genel Müdürlüğü) alt işveren firması olan diğer davalı ... Turizm Taş. Oto. Ürün. Tem. Ltd. Şti.nde (... Şirketi) sayaç açma, kapama, mühürleme ve okuma işlerinde çalıştığını, son ücretinin 1.450,00 TL olduğunu, müvekkilinin askerlik görevini ifa etmek üzere işten ayrıldığını, askerden döndükten sonra işe yeniden alınmadığı gibi işçilik alacaklarının da kendisine ödenmediğini ileri sürerek kıdem tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla çalışma, ... ... ve genel tatil ile hafta tatili ücreti alacaklarının davalılardan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... Şirketi vekili cevap dilekçesinde; davacının talep ettiği alacaklarının zamanaşımına uğradığını, iddia ve beyanların asılsız olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı İSU Genel Müdürlüğü vekili cevap dilekçesinde; davacının diğer davalının işçisi olduğunu, ödenmeyen alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 27.05.2016 tarihli ve 2015/273 Esas, 2016/660 Karar ... kararı ile; ... sözleşmesinin davalılar tarafından haklı nedene dayananmadan feshedildiği, davacının kıdem tazminatına hak kazandığı, ödenmeyen yıllık izin, fazla çalışma ile ... ... ve genel tatil ücreti alacaklarının bulunduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin 21.10.2020 tarihli ve 2016/28763 Esas ve 2020/12916 Karar ... ilâmı ile; davalıların diğer temyiz itirazlarının reddine, davacının 6 yıllık çalışma süresi boyunca hiç yıllık izin kullanmadığı kabulü hayatın olağan akışına ters olduğundan davacının beyanı alındıktan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilip sonucuna göre karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 09.02.2022 tarihli ve 2021/495 Esas, 2022/11 Karar ... kararı ile; bozma ilâmı doğrultusunda davacı asılın yıllık izinlerine ilişkin alınan beyanında davacının yıllık izinlerini kullanmadığını beyan ettiği, buna göre yapılan hesaplamada değişiklik olmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin 28.09.2022 tarihli ve 2022/8103 Esas, 2022/10706 Karar ... ilâmı ile; davacının tüm, davalıların diğer temyiz itirazlarının reddine, davacının dava dilekçesinde; haftanın 6 günü 08.00-17.00 saatleri arasında çalıştığını ileri sürdüğü, bozma öncesinde yapılan yargılamada hükme esas alınan bilirkişi raporunda fazla çalışmaya ilişkin hesaplamada hem maddi hata yapıldığı, hem de davacının talebinin aşıldığı, Dairemizce bu hususun gözden kaçırılarak bozma konusu yapılmamasının maddi hataya dayalı olduğu, bu durumda bozmaya uyulmasının taraflar lehine usuli kazanılmış hak oluşturmayacağı ve talebin aşılmasının yargılamanın her aşamasında resen dikkate alınması gerektiği, dosya kapsamı, tanık beyanları ve davacının talebi doğrultusunda davacının haftanın 6 günü 08.00-17.00 saatleri arasında olmak üzere haftalık 3 saat fazla çalışma yaptığının kabulü ile buna göre yapılacak hesaplama doğrultusunda hüküm kurulması gerektiği gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; fazla çalışma konusunda bozma ilâmı doğrultusunda yeniden yapılan hesaplama dikkate alınarak davanı kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; farklı zamanlarda farklı nedenlerle bozma kararı verilmesinin yargılamanın uzamasına sebebiyet verdiğini, müvekkili aleyhine yargılama giderleri ve vekâlet ücretine hükmedilmesinin kanuna ve hukuka aykırı olduğunu, alacaklardan indirim yapılmaması gerektiğini, kararın hüküm kısmında ... sözleşmesinin fesih tarihinin hatalı yazıldığını, dava tarihi itibarıyla arabuluculuk müessesesi olmamasına ve arabuluculuk görüşmesi yapılmamasına rağmen arabuluculuk ücretine hükmedilmesinin de kanuna aykırı olduğunu belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı İSU Genel Müdürlüğü vekili; Mahkemece eksik inceleme yapıldığını, davacı ile müvekkili arasında ... ilişkisi kurulmadığını, davacının alacakları mevcut olsa dahi diğer davalının bu alacaklardan sorumlu olduğunu, yargılama aşamasındaki ihbar talebinin Mahkemece yerine getirilmediğini, belgelere göre davacının yıllık izinlerini kullandığını, müvekkili aleyhine davaları olan tanıkların beyanlarının dikkate alınmaması gerektiğini belirterek Mahkeme kararının bozulması istemiyle temyiz yoluna başvurmuştur.
3. Davalı ... Şirketi vekili; davacının gerçek işvereninin diğer davalı olduğunu, müvekkiline husumet yöneltilemeyeceğini, davacının hizmet döküm cetvelinde başka işverenlerde çalışmalarının olduğunu, hizmet süresinin hatalı belirlendiğini, davacının kıdem tazminatı alacağının tamamından diğer davalının sorumlu olduğunu, müvekkili nezdinde kullanılmayan yıllık izinlerinin bulunmadığını, müvekkiline karşı davaları olan tanık beyanlarına itibar edilmemesi gerektiğini, davacının fazla çalışma ile ... ... ve genel tatil ücreti alacaklarının bulunmadığını belirterek Mahkeme kararının bozulması istemiyle temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının fazla çalışma alacağının hesaplanması, hükümde fesih tarihinin hatalı yazılıp yazılmadığı ve hükmedilen arabuluculuk giderine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 ... Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 ... Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 4857 ... ... Kanunu'nun 41 ve 63 üncü maddeleri, 6100 ... Kanun'un 326 ncı maddesi, 7036 ... ... Mahkemeleri Kanunu'nun 3 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; taraf vekillerinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut uyuşmazlıkta, tüm dosya kapsamına göre davacının ... sözleşmesi 31.07.2013 tarihinde sona ermiş olup Mahkemece kararın hüküm kısmında fesih tarihinin 31.07.2023 şeklinde yazılması hatalı olmuştur.
3. Diğer yandan davanın açıldığı tarihte dava şartı arabuluculuğa ilişkin yasal düzenleme yürürlükte olmadığından davacının davanın açılmasından önce arabuluculuğa başvuru zorunluluğu bulunmamaktadır. Somut olayda dava şartı arabuluculuğa başvurulmadığı gibi arabuluculuk gideri de yapılmamıştır. Buna rağmen Mahkemece kararın hüküm kısmında arabuluculuk giderine hükmedilmesi de hatalı olmuştur.
Ne var ki bu hataların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, 6100 ... Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 ... Kanun'un 438 inci maddesinin yedinci fıkrası hükmü uyarınca Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Taraf vekillerinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2.Taraf vekillerinin Mahkeme kararına yönelik temyiz itirazlarının kabulü ile Mahkeme kararının, hüküm fıkrasının;
(1) numaralı bendinin (a) alt bendinde yer alan "31.07.2023" ibaresinin hükümden tamamen çıkartılarak yerine "31.07.2013" ibaresinin yazılması,
(4) numaralı bendinin de hükümden tamamen çıkartılmak suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
17.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.